âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Zaopatrzenie Polski w węgiel kamienny<br />
kontrola i audyt<br />
biórcze eksploatowanie najbardziej<br />
opłacalnych zasobów, utrudnianie lub<br />
uniemożliwianie dostępu do zasobów<br />
uznanych za nienadające się obecnie do<br />
eksploatowania (głównie ze względów<br />
ekonomicznych), a nawet ich destrukcja<br />
z powodu stosowania tak zwanej<br />
niszczącej podbudowy.<br />
Zagrożeniom tym nie przeciwdziałał<br />
minister środowiska, pomimo ustawowego<br />
obowiązku nadzoru nad gospodarką<br />
zasobami naturalnymi. W jego decyzjach<br />
dostrzegalny był prymat bieżących interesów<br />
przedsiębiorców górniczych nad długofalowymi,<br />
makroekonomicznymi interesami<br />
właściciela złóż, czyli Skarbu Państwa.<br />
Wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi<br />
ochrony złóż, minister akceptował<br />
bez zastrzeżeń dokumentacje geologiczne<br />
oraz projekty ich zagospodarowania,<br />
a także wnioski o przeklasyfikowanie zasobów,<br />
w których przedsiębiorcy górniczy<br />
zaplanowali działania niezgodne z długoterminową,<br />
racjonalną gospodarką złożami<br />
węgla.<br />
Organy nadzoru górniczego często<br />
akceptowały projektowanie i stosowanie<br />
przez przedsiębiorców górniczych<br />
niegospodarnych sposobów eksploatacji.<br />
Minister gospodarki nie podejmował<br />
natomiast starań, aby do projektu<br />
nowej ustawy – Prawo geologiczne<br />
i górnicze wprowadzić przepisy sprzyjające<br />
ochronie zasobów węgla.<br />
Historyczny kontekst tej sytuacji wynika<br />
z uwarunkowań reformy górnictwa<br />
węgla kamiennego, przeprowadzonej<br />
w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego<br />
wieku. Konieczne podporządkowanie<br />
tego sektora regułom gospodarki rynkowej<br />
spowodowało znaczącą redukcję<br />
mocy wydobywczych przez likwidację<br />
kilkudziesięciu kopalń oraz zmianę<br />
kwalifikacji części zasobów, znacznie<br />
ograniczającą ich wielkość.<br />
Podsumowanie<br />
Generalnym wnioskiem Najwyższej<br />
Izby <strong>Kontroli</strong> jest stwierdzenie, że dla<br />
zachowania przyszłego bezpieczeństwa<br />
dostaw krajowego węgla podstawowe<br />
znaczenie ma znalezienie punktu równowagi<br />
pomiędzy dążeniem przedsiębiorców<br />
górniczych do osiągnięcia bieżącej,<br />
możliwie najwyższej rentowności<br />
z eksploatacji złóż (charakteryzujących<br />
się na ogół skomplikowaną budową<br />
geologiczną i znacznymi zagrożeniami<br />
naturalnymi) a koniecznością możliwie<br />
pełnego ich wykorzystania i ochrony.<br />
Z jednej bowiem strony, zgodnie z aktualną<br />
„Strategią działalności górnictwa<br />
węgla kamiennego w Polsce w latach<br />
2007–2015”, celem polityki państwa<br />
w stosunku do sektora górnictwa<br />
węgla kamiennego jest racjonalne<br />
i efektywne gospodarowanie jego zasobami,<br />
aby służyły one kolejnym pokoleniom<br />
Polaków. Z drugiej strony,<br />
funkcjonowanie podmiotów górnictwa<br />
musi być rentowne w stopniu wystarczającym<br />
do stabilnego funkcjonowania<br />
na rynku w dłuższej perspektywie.<br />
Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa<br />
zaopatrzenia Polski w węgiel<br />
kamienny (ze złóż krajowych) wymaga<br />
zdecydowanych, dwukierunkowych<br />
działań. Po pierwsze, niezbędne<br />
jest zdecydowane zaostrzenie przez<br />
ministra środowiska warunków prowadzenia<br />
gospodarki złożami węgla kamiennego,<br />
w tym zwłaszcza zapewnie-<br />
Nr 6/listopad-grudzień/<strong>2011</strong> 61
Change language