âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Zaopatrzenie Polski w węgiel kamienny<br />
kontrola i audyt<br />
zuje się na techniczną i ekonomiczną<br />
możliwość eksploatacji cienkich pokładów<br />
w polskich uwarunkowaniach,<br />
zarówno tak zwanymi strugami węglowymi,<br />
jak i wysoko wydajnymi kombajnami<br />
ścianowymi, dostosowanymi<br />
do ich urabiania. Z opracowań tych<br />
wynika, że obydwie techniki są komplementarne.<br />
Kombajny ścianowe powinny<br />
być stosowane w warunkach<br />
niedogodnych dla strugów (pofałdowanie<br />
i zmienna miąższość pokładów, występowanie<br />
uskoków w ścianach, duża<br />
twardość przerostów i skał otaczających<br />
pokłady).<br />
Przeklasyfikowanie<br />
zasobów węgla kamiennego<br />
Zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym,<br />
zgody ministra środowiska<br />
wymaga przeklasyfikowanie zasobów<br />
węgla, gdy zmiany przekraczają 50%<br />
rocznego wydobycia ze złoża w okresie<br />
sprawozdawczym. W latach objętych<br />
kontrolą, za zgodą ministra środowiska<br />
przeklasyfikowano łącznie około 119<br />
mln ton zasobów. W odniesieniu do<br />
29 mln ton (ok. 25%) wyrażenie zgody<br />
stwarzało możliwość pełniejszego<br />
wykorzystania zasobów. Przeklasyfikowanie<br />
pozostałych prawie 90 mln ton<br />
oznaczało w zasadzie rezygnację z wydobycia<br />
w przewidywalnej przyszłości<br />
i utrudnienia w ich ochronie.<br />
Na brak dbałości ministra środowiska<br />
o ochronę zasobów wskazują cztery<br />
decyzje o przeklasyfikowaniu 5 mln<br />
ton zasobów nieprzemysłowych do<br />
strat. Były to trzy zgody na przeklasyfikowanie<br />
łącznie ponad 2 mln ton<br />
zasobów nieprzemysłowych do strat<br />
z powodu przeprowadzenia przez Południowy<br />
Koncern Węglowy niszczącej<br />
podbudowy pokładu 301 przez bardziej<br />
opłacalną eksploatację pokładu<br />
302 (na zawał). Czwarta decyzja dotyczyła<br />
3 parcel w Katowickim Holdingu<br />
Węglowym SA (KWK „Mysłowice<br />
– Wesoła”), w pokładzie 501, w złożu<br />
„Mysłowice”. Uzasadnienie wniosku<br />
o przeklasyfikowanie zasobów<br />
w tym złożu było ogólnikowe i nie odzwierciedlało<br />
rzetelnie stanu faktycznego.<br />
Główny argument – brak ekonomicznego<br />
uzasadnienia eksploatacji<br />
pokładu 501 z powodu występowania<br />
w nim zaburzeń geologicznych – znany<br />
był już w 2006 r. Wykonane w czerwcu<br />
2007 r. otwory badawcze z pokładu<br />
510 ujawniły rejon kolejnych zaburzeń<br />
geologicznych tego pokładu, ale konsekwencją<br />
było jedynie ograniczenie wybiegu<br />
jednej z trzech projektowanych<br />
do eksploatacji ścian (z około 650 m do<br />
450 m). Nie było natomiast uzasadnienia<br />
dla zaniechania eksploatacji pozostałej<br />
części tej ściany oraz kolejnych<br />
dwóch ścian. Rzeczywisty argument<br />
– o zagrożeniach naturalnych (tąpnięcia<br />
i pożar) – nie mógł być decydujący,<br />
gdyż bardzo często wydobywa się<br />
węgiel w takich warunkach 22 . Ponad-<br />
22<br />
W 2006 r. 84,7% węgla wydobytego z polskich kopalń pochodziło z pokładów objętych zagrożeniem metanowym,<br />
a w 2004 r. – ponad 41% wydobycia pozyskano z pokładów zagrożonych tąpaniami. Zob. E. J.<br />
Sobczyk: Uciążliwość geologiczno-górniczych warunków…, op. cit., s. 21 i 33.<br />
Nr 6/listopad-grudzień/<strong>2011</strong> 57
Change language