âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kontrola i audytx<br />
xMichał Bartoszewicz<br />
co jest gwarancją udziału opozycji parlamentarnej.<br />
O faktycznej roli opozycji<br />
decyduje jednak skład prezydium komisji<br />
i stanowisko przewodniczącego,<br />
a często jest ono obsadzane przez dominujący<br />
w Sejmie klub poselski.<br />
Uchwała o powołaniu komisji śledczej<br />
ustala zakres jej działania; może<br />
również określać szczegółowe zasady<br />
pracy oraz termin złożenia przez<br />
nią sprawozdania. Należy podkreślić,<br />
że działania komisji śledczych w największym<br />
stopniu zawierają oceny<br />
i działania typowe dla kontroli sensu<br />
stricto, rozumianej jako badanie zgodności<br />
stanu istniejącego ze stanem postulowanym,<br />
ustalenie zakresu i przyczyn<br />
rozbieżności, a także stosownych<br />
do tego stanu i zgodnych z przepisami<br />
prawa konsekwencji 26 .<br />
Na zakończenie prac komisja sporządza<br />
sprawozdanie, które powinno<br />
zawierać stanowisko w sprawie określonej<br />
w uchwale o jej powołaniu.<br />
Dokument ten może również zawierać<br />
zdania odrębne posłów – członków<br />
komisji. Zdanie odrębne, po jego<br />
zgłoszeniu w formie pisemnej, na żądanie<br />
wnioskodawcy zamieszcza się<br />
w sprawozdaniu komisji. Można uznać<br />
to za gwarancję nagłośnienia stanowiska<br />
mniejszości w komisji śledczej.<br />
Warto odnotować, że nad sprawozdaniem<br />
komisji Sejm nie przeprowadza<br />
głosowania. Jak trafnie podkreśla<br />
D. Lis-Staranowicz, komisje śledcze<br />
spra wują kontrolę o charakterze systemowym,<br />
co nie wyklucza zawierania się<br />
w niej kontroli doraźnych, jednostkowych<br />
27 .<br />
Działalność opozycji<br />
w ostatnich kadencjach Sejmu<br />
Można mieć wątpliwości, czy w Polsce<br />
opozycja parlamentarna efektywnie korzysta<br />
z wymienionych wyżej instytucji<br />
i narzędzi kontroli. Praktyka parlamentarna<br />
ostatnich dwóch kadencji Sejmu<br />
wskazuje wyraźnie słabość opozycji,<br />
zwłaszcza w zakresie kontroli nad rządem<br />
i formułowaniu alternatywy programowej.<br />
Komisje śledcze podczas IV kadencji<br />
Sejmu nie tylko zyskały spory<br />
rozgłos medialny (co zapewne wynikało<br />
z zainteresowania nową instytucją<br />
polskiego parlamentaryzmu), ale<br />
przyczyniły się do obniżenia wiarygodności<br />
większości w parlamencie,<br />
a w konsekwencji do zmiany układu<br />
politycznego w wyniku wyborów jesienią<br />
2005 r.<br />
Przy wszystkich możliwych zastrzeżeniach<br />
trzeba przyznać, że efekt ten<br />
został osiągnięty przynajmniej częściowo<br />
przez rzeczywiste dociekanie nieprawidłowości<br />
w działaniu rządu i jego<br />
funkcjonariuszy w owym czasie. Inaczej<br />
obecnie: prace komisji śledczych budzą<br />
już mniejsze zainteresowanie, choć<br />
niektóre sprawy nadal wywołują wiele<br />
emocji, a co ważniejsze, przedstawiciele<br />
26<br />
J. Boć (red.): Prawo administracyjne, Wrocław 2005, s. 389.<br />
27<br />
D. Lis-Staranowicz: Komisja śledcza i Komisja do spraw UE w systemie organów Sejmu [w:] Zagadnienia<br />
prawa parlamentarnego, Warszawa 2007, s. 231.<br />
34 kontrola państwowa
Change language