İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili 91
Diqqət çatışmazlığı və hiperaktivlik sindromu - beyinin kimiya və anatomiyası
ilə qismən əlaqəli nevroloji vəziyyətdir. DÇHS adi inkişaf səviyyələrində
olan insanlarda müşahidə ediləndən daha tez-tez və daha ağır olaraq diqqətsizliyin
və ya hiperaktivliyin/impulsivliyin daimi forması kimi təzahür edir. 86
Audioqram eşidilənlərin “şəkli” deməkdir. Eşitmə testinin nəticəsi audioqrama
yazılır. Audioqramın şaquli həddi səsin yüksəkliyini və ya tezliyini göstərir.
Üfüqi hədd yüksəklik və ya intensivliyi bildirir.
Gücləndirici və alternativ kommunikasiya - (GAK) verbal və yazılı ünsiyyətdə
çətinlik çəkən şəxslərə əlavə kömək imkanlarını təsvir edən termindir.
GAK onlara daha asan ünsiyyət quramağa inkan verir. GAK-a bir çox üsul
daxildir: işarələr və jestlər, qrafiklər, kitablar və xüsusi kompüterlər. GAK
insanların onlara nə dediklərini və ya onların insanlara demək istədiklərini
anlamağa kömək edə bilər. 87
Autizm ömürlük inkişaf pozuntusudur. O, autistik spektrın bir hissəsidir
və hərdən autistik spektr pozuntusu kimi istinad edilir (ASP). Spektr sözu
ona görə istifadə olunur ki, autizmi olan şəxslərin üç əsas çətinliyi olur (bu
vəziyyət onlara müxtəlif formalarda təsir edir)
Autizmi olan şəxslərin üzləşdiyi çətinliklərin üç əsas sahəsi bəzən “pozuntu
triadası“ kimi tanınır:
♦ Sosial ünsiyyətdə çətinlik
♦ Sosial əlaqədə çətinlik
♦ Sosial təsəvvürdə çətinlik
ASP haqqında maarifləndirmə aparmaq çətindir, çünki autizmi olan uşaqlarda
əlillik “görünmür”. Autizmli uşaqların valideynləri qeyd edirlər ki, başqa
insanlar onların uşaqlarının sadəcə dəcəl olduğunu düşünürlər; və autizmi
olan insanlar isə özlərinin yanlış anlaşıldığını düşünürlər.. 88
86. ADHD Information from Eli Lilly and Company. (2007) “What is ADHD?” page on
URL: http://www.adhd.com/parents/parents_adhd.jsp [16 Nov. 2007].
87. Mehr, A. (n.d.) “Audiograms - Understanding Your Audiogram” page on URL: http://
www.drmehr.org/audiograms.html [9 Jan. 2008].
88. International Society for Augmentative & Alternative Communication. (n.d.) “What
is AAC” page on URL: http://www.isaac-online.org/en/aac/what_is.html [19 Feb. 2008].