İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili 19
Buna görə də universal dizayn yalnız rahat giriş/keçid deyil, məktəbdə öyrənmək
üçün əlverişli inklüziv mühitinin yaradılması deməkdir. Beləliklə,
universal dizayn prinsipləri əsasında inşa edilən məktəblər daha effektiv
olacaqdır. Bu cür məktəblərdə uşaqlara tədris almağa, inkişaf və iştirak etməyə
maneələr yox, yalniz imkanlar yaradılacaq.
Kambocanın Samlot Vilayətində yaşayan Seng Sokha beş yaşından iflicdir.
O, heç vaxt düşünə bilməzdi ki, haçansa məktəbə özünün getmək
imkanı olacaq. Onun evi məktəbdən 3 km aralıdır və məktəb yollarının
vəziyyəti çox pis idi. Bir gün o beynəlxalq təşkilatlardan iki əlil arabası
aldı - birini evdə saxlayırdi, digərini isə məktəbdə. Əlil arabası Sokhaya
azadlıq verdi. Onun kiçik bacısı və ya dostları onu əlil arabasında
məktəbə aparmağa kömək edirdilər. Əvvələr o, körpüsü olmayan bir
çayı keçməyə və yağışlı mövsümdə sürüşmələr nəticəsində əmələ gələn
palçıqlı yollar kimi çətinliklərlə üzləşməyə məcbur olurdu. İndi isə məktəbə
gedişi asanlaşıb, çünki icma bu axından keçmək üçün sadə taxta
körpü tikib və məktəbə gedən yol təmir olunub. Sinif otaqlarına girişi
genişləndirmək üçün pamdusların əlavə edilməsi ibtidai məktəbin şəraitini
yaxşılaşdırıb. Pandus ilə yanaşı yeni bir tualet də tikilib. Sokha
artıq özünü daha əmin hiss edir və təhsilini orta məktəbdə davam
edə biləcəyinə ümid edir. Hal-hazırda onun evinin yaxınlığında yeni orta
məktəb tikilir və Təhsil Nazirliyinin yeni standartlarına əsasən bu məktəb
hamıya müyəssər olacaqdır. 14
7 Universal Dizayn Prinsipi
♦
Prinsip 1: Ədalətli istifadə
Universal Dizayn müxtəlif qabiliyyətli insanlar (həm əlilliyi olan, həm
əlilliyi olmayan insanlar üçün) faydalı və məhsuldardır.
Bütün uşaqların məktəblərə və məktəb obyektlərinə bərabər çıxış imkanı
sadə və nisbətən ucuz həllər ilə həyata keçirilə bilər.
14. Sophal, K. / Fox, S. (2006) “Physical Accessibility & Education,” in EENET Asia Newsletter No. 4,
Jakarta, Indonesia: EENET Asia, pp. 14-15.