İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Bu vəsait Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi
tərəfindən icra olunan “Müəllimlərin inklüziv təhsil sahəsində bacarıqlarının
artırılması” layihəsi çərçivəsində tərcümə edilmiş və nəşr olunmuşdur.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili 57
♦ Ciddi inkişaf pozuntusu: Ünsiyyət bacarığı çox məhduddur. Ünsiyyət
adətən qeyri verbal üsulla qurulur. Buna baxmayaraq bəzi uşaqların
məhdud nitqi ola bilər. Uşaqların bir çoxuna gecə günduz (24
saat) qayğı və diqqət tələb oluna bilər.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, bütün uşaqlar öyrənə bilər (öyrənmə, oxu,
yazı və hesab daha geniş bir konsepsiya kimi başa düşülür) və bütün
uşaqlar inklüziv və öyrənməyə əlverişli mühitdə təhsil almaq, qayğı və
qorunmaq hüququna malikdirlər.
İnkişaf pozuntusuna nə səbəb olur?
♦ Hamiləlik dövründə problemlər: Hamiləlik zamanı anada bir infeksiya
embriona zərər verə bilər (Rubella və Alman qızılçıları ümumi
nümunələrdir); uğursuz abortlar (bəzi ölkələrdə abortlar bitki və
ya ənənəvi masajlar vasitələri ilə edilir və bu da bəzən uğursuz olaraq
embriona zərər verir); hamiləlik zamanı qidalanmanın olmaması;
hamiləlik zamanı alkoqol və narkotik vasitələrdən istifadə; İİV
(HİV) virusu antiretrovirus preparatlarla düzgün müalicə edilməsə
həmçinin embrionun inkişafda olan beynini zədələyə bilər.
♦ Doğuşda problemlər: Doğuş zamanı və doğulduqdan sonra oksigen
çatışmazlığı, erkən doğum, az doğum çəkisi və sarılıq inkişaf pozuntusuna
səbəb ola bilər.
♦ Qidalanma problemləri: Yod çatışmazlığı və qidalanma (körpəlik və
uşaqlıq dövründə) inkişaf pozuntusuna səbəb ola bilər.
♦ Sağlamlıq və ətraf mühit problemləri: öskürək, qızılca və meningit
eləcə də, çirklənmiş su və zəhər (qurğuşun və civə) inkişaf pozuntusuna
səbəb ola bilər.
♦ Sosial problemlər/səbəblər: fiziki, zehni və ya cinsi istismar, sevgi
və sevgidən məhrum olma və laqeyd cəmiyyət inkişafın pozulmasına
səbəb ola bilər.