İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

More documents

Recommendations

Info

100 İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsiliEşitmə pozuntusuPozuntuİntellektualpozuntuƏlilEşitmənin tam (kar) və qismən (pis eşidən) itirilməsinitəsvir edən geniş bir termindir.Bədən strukturunun və ya funksiyasının, fiziolojivə ya psixoloji, müvəqqəti və ya daimi itkisivə ya pozulması. Pozuntu bu funksiyaları əhatəedir: əqli (yaddaş, şüur), hissiyyat və daxiliorqanlar (ürək, böyrəklər), baş, gövdə və ətraflar.104İdrak funksiyası və adaptiv bacarıqların çatışmazlığıilə bağlı bir sıra şərtləri təsvir etməküçün istifadə olunan bir termindir. Başqa sözlə,intellektual pozuntu insanın bu xüsusiyyətlərinətəsir edə bilər: düşünmək, anlamaq, bilikəldə etmək, “tipik” yaş dövrlərinə uyğun yeniinkişafları mənimsəmək, problemləri həll etmək,yeni situasiyalara uyğunlaşmaq, öyrənməkvə asanlıqla yadda saxlamaq 105 . Bu kitabçadaeyni vəziyyətləri müəyyən etmək üçün “intellektualpozuntu” və “inkişaf pozuntusu” ifadələriistifadə olunur.Bu termin istifadə olunmamalıdır, çünku insanadamğa vurur və ayrı-seçkilik salır.Keçmişdə fiziki (motor və hərəkət) pozuntusuolan şəxslər üçün çox vaxt istifadə edilmişdir.Çox təəssüf ki, bu söz ingilis dilindən bir çoxdillərə “yoluxub” və çoxu bu terminin anlamınıbaşa düşmədən istifadə edir. Ona görə də butermini “əlilliyi olan uşaq və ya şəxs”lə əvəz etməklazımdır.104. Barbotte et al., p. 1047.105. Play C.A.R.E. (2002) “What is Intellectual Impairment.” pageon URL: http://www.playcare.unitingchurch.org.au/intellectual.html [18 Apr. 2008].
İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili 101DilZəif görməƏqli çatışmazlıqHərəkət pozuntusuMotorikaPozuntusuDil, danışılan və işarə dilləri, eləcə də qeyri-şifahidillərin digər formalarını ehtiva edir 106 .Zəifgörmə adi eynək, kontakt linzaları, tibbimüalicə və cərrahi müdaxilə vasitələri ilə tamdüzəlməsi mümkün olmayan görmə funksiyasınınkifayyət qədər azalmasl deməkdir. Zəifgörmədənbütün yaş həddində insanlar evdə,işdə və məktəbdə əziyyət çəkirlər. Bu gündəlikhəyatına təsir edir: oxumağa, yazmağa,hərəkət etməyə, idmana və televizora baxmağa.Zəifgörmənin ağır formasında insanlarhüquqi cəhətdən kor kimi təsnif oluna bilərlər107 .Bu termin bir çox ölkələrdə damğa vuran vəayri-seçkilik mənbəyi kimi qəbul edilir. Onagörə də bir çox ölkələr bu termini “intellektualpozuntu” və ya “inkişaf pozuntusu” termini iləəvəz edirlər.Hərəkət bir sıra şərtlərə əsasən pozula bilər.Onlardan bəziləri daimi, bəziləri isə müvəqqətixarakter daşıyır. Onlara aiddir: serebral iflic,artrit, əzələ çatışmazlığı, dağınıq skleroz 108 vəParkenson xəstəliyi. Zədə hərəkətə daimi vəya müvəqqəti təsir edə bilər.Hərəkətliliyi məhdudlaşdıran, əzələ hərəkətiniidarə etmək qabiliyyətinə təsir edən əlillikdir.Bura aiddir: serebral iflic, artrit, iflic,ətrafların itirilməsi və bir və ya bir neçə ətrafınfunksiyalarının pozulması. Bu vəziyyətin106. United Nations. (2006) “Convention on the Rights of Personswith Disabilities - Article 2“ page on URL: http://www.un.org/disabilities/convention/conventionfull.shtml [11 Jan. 2008].107. CPS – The Centre for the Partially Sighted. (2008) “LowVisioon Library: About Low Vision” page on URL: http://www.low-vision.org/?dispage=10 [18 Apr. 2008].108. Multiple sclerosis is most common among adults; however, itcan also affect children and teenagers.
Page 3 and 4:
M üxtəlifliyin dəstəklənməsi:
Page 5 and 6:
İnklüziv siniflərdə əlilliyi
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60: İnklüziv siniflərdə əlilliyi
Page 109: İnklüziv siniflərdə əlilliyi
show all

İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?