İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili 11
♦ Mədəniyyət, dil və dini azlıqlar – azlıqlara mənsub olan bir çox
uşaqlar təhsil, inkişaf və iştirakda böyük maneələrlə qarşılaşacaq.
Xüsusi dəstək, yanaşma, inklüziv, əlverişli öyrənmə mühiti olmadan
bu uşaqların üzləşdiyi maneələr daimi ola bilər. Azlıqlara mənsub
olan əlilliyi olan uşaqlar tez-tez əlavə maneələrlə üzləşir və bu maneələrin
nəticələri əlilliyi olmayanlara nisbətən daha ağır olur.
Bu qrupdan iki qız mənim sinfimə qoşulanda çox narahat oldum.
Onlar kiçik, bir az “kirli” və “vəhşi” görünürdülər. Nə olacağını
düşünürdüm. Onlar sinfə uyğunlaşacaqlarmı? Onlar mənim
dərslərimi anlayacaqlarmı? Digər şagirdlər onları qəbul edəcəkmi?
Bu suallar məni çox narahat edirdi. Amma mən onlarla
tanış olanda onların aktivliyi və məsumluğu məni heyran etdi.
Onlar mənimlə çox nəzakətlə salamlaşdılar və bundan öncə
oxuduqları məktəb haqqında məlumat verdilər. Onların “məsumluğu”
məni rahatlatdı və onlar digər uşaqlarla yaxın münasibət
qurdular. Digər uşaqlar daim bu qızlara kömək etməyə
cəhd göstərirdi. Sinfimdə oxuyan bir şagirdin valideyinin bu
qızlara kömək etmək üçün öz dəstəyini təklif etməsi məni çox
sevindirdi. 8
Vyetnamlı müəllimin qeydləri
♦ Pozuntu – bir çox əlilliyi olan uşaqların məktəblərdə müəllim və digər
şagirdlərin işarə (jest) dilini bilməməsi, Brayl əlifbası ilə yazılan
kitabların çatışmazlığı, əlil arabasında olan şəxslər üçün yararlı
ayaq yollarının olmaması kimi çətinliklərlə üzləşirlər.
♦ Sağlamlıq vəziyyəti - əgər uşaqlar QİÇS virusuna yoluxubsa və ya
daşıyıcısıdırlarsa, epilepsiya xəstəsidirlərsə (sağlamlıq vəziyyəti
olmaqla yanaşı əlillik kimi də qəbul edilir), təkrarlanan malyariya və
ya digər oxşar xəstəlikləri varsa, bu onların digər şagirdlər tərəfindən
ayrı-seçkiliyinə və məktəbdən təcrid olunmalarına (evdə və
ya hospitalda xəstə olaraq qalırlar) gətirib çixara bilər.
Bir valideyni olmayan, həmçinin aşağı təbəqəli, ev-eşiksiz, müharibələr və
təbii fəlakətlər nəticəsində əziyyət çəkən ailələrdə doğulanlar, gündəlik
8. Hanh, T. (2007) “Inclusive and Rights-based Approaches to Education: An Example of Good Practice
from Ho Chi Minh City in Viet Nam,” in EENET Asia Newsletter, No. 4. Jakarta, Indonesia: EENET Asia,
pp. 30-31.