İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili III
Ön söz
Təhsil alma hüququ hamıya şamil olunur və əlilliyi olan bütün uşaq, gənc
və böyüklərin təhsil alma hüququ var. Bu hüquq, “Uşaq hüquqları haqqında”
Konvensiyasında (1989) və “Əlillərin hüquqları haqqında” Konvensiyada
(2008) təsbit olunmuşdur. Bu eyni zamanda bir sıra əhəmiyyətli beynəlxalq
bəyannamələrdə, o cümlədən YUNESKO-nun Hamı üçün Təhsil Ümumdünya
Bəyannaməsi (1990), YUNESKO-nun Salamanka Bəyannaməsi və Fəaliyyət
Çərçivəsi (1994) və Dakar Fəaliyyət Çərçivəsində (2000) əks olunur.
Hər kəs üçün təhsil hüququnu təmin etmək YUNESKO-nun ən əhəmiyyətli
missiyasıdır. Bu missiya da üzv dövlətlər tərəfindən təsdiq və qəbul olunur.
Bu cür təhsil keyfiyyətli təhsil olmalıdır. Beləliklə, YUNESKO sadəcə
hamı üçün təhsil hüququna deyil, xüsusilə də hər kəs üçün keyfiyyətli təhsil
hüququna önəm verir.
Hal-hazırda inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əlilliyi olan uşaqların əksəriyyəti
ya məktəbdən kənarda təhsil alırlar, ya da ümumiyyətlə təhsil almırlar.
Əlilliyi olan şəxslərin təhsil alma maneələrinin aradan qaldırılması Hamı
üçün Təhsil proqramının həyata keçirilməsi üçün ilk şərtdir. Təhsil siyasəti
və praktikaları bütün uşaqlara keyfiyyətli təhsilin əldə edilməsini təmin etmək
üçün öyrənənlərin hamısını əhatə etməli, tam iştirakı təşviq etməli,
müxtəlifliyi maneə kimi deyil, resurs kimi təqdim etməlidir. Hamı üçün inklüziv
təhsil fərdlər və cəmiyyət üçün tərəqqiyə yol açacaqdır. Bu tərəqqi,
öz növbəsində, bəşəriyyətin daha sülhpərvər və davamlı inkişafına səbəb
olacaqdır.
YUNESKO-nun “Müxtəlifliyin dəstəklənməsi: inklüziv və öyrənmə üçün əlverişli
mühitin yaradılması üzrə “Inclusive, Learning-Friendly Environments
– ILFE” vəsaitlər dəsti məktəb və sinif otaqlarını daha inklüziv,
təliməyararlı və gender əsaslı etməyə yardım edən praktiki vasitədir. YU-
NESKO-nun nəşri olan ILFE dəstinə əlavə edilən bu təlimat kitabçasında
əlilliyi olan insanlara təhsil verilən zaman nəzərə alınmalı məsələlərə xüsusi
diqqət yetirilir. Kitabçada, əlilliyi olan uşaqlara keyfiyyətli təhsil vermək
üçün praktik təlimatlar verilmişdir. Bu təlimatlarda əlilliyi olan uşaqların öz