İnklüziv sinifl ərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili

İnklüziv siniflərdə əlilliyi olan uşaqların təhsili V
Müqəddimə
Bir xəstəlik səbəbindən beş yaşımda kor oldum və 1960-cı ildə doqquz
yaşımda görmə qabiliyyətini itirmiş şəxslər üçün xüsusi bir məktəbə
göndərildim. Məktəb evdən 80 kilometr uzaqlıqda olan Bandung şəhərində
yerləşirdi. İlk günlərdə xüsusi məktəbdə valideynlərimdən, qardaşlarımdan,
uşaqlıq dostlarımdan və doğma kəndimdən uzaq qaldığım üçün çox
ağlayırdım. Yaşadığım yerdə məktəbə getmək imkanım olsa idi, bu ağrılı
təcrübə mənimlə heç vaxt baş verməyəcəkdi. Lakin buna baxmayaraq, mənim
təhsil həyatımın qalan hissəsi yaxşı keçdi. Kor şagirdlər üçün xüsusi
hazırlanmış tədris vasitələri mövcud idi. Sinif kiçik olduğundan müəllimlər
fərdi diqqət göstərə bilirdi. Cəmiyyət əsasən görmə əlilliyi olan insanlar və
korluq haqqında düzgün anlayışı olan görmə qabiliyyətinə malik insanlardan
ibarət olduğuna görə sosial mühit səmimi idi. Fiziki mühit görmə qabiliyyətini
itirmiş şəxslərin orientasiyasına və hərəkətlərinə tam münasib idi.
Bizə istiqaməti müəyyən etmə (oriyentasiya) və hərəkət (mobillik) (O & M)
bacarıqları təlimi verilmişdi. Görmə qabiliyyətini itirmiş böyük şəxslər üçün
uğurlu təhsil modelinin tapılması da bu məsələdə bizə kömək edən başlıca
amillərdən idi.
Buna baxmayaraq, mənə görə ilk olaraq görmə qabiliyyətini itirmiş şəxslər
üçün xüsusi məktəbdən ayrılmaq vaxtı çatanda, cəmiyyətdəki sosial həyat
şok və məyusedici gəldi. Bir tərəfdən, cəmiyyətin əksər üzvləri arasında
korluq haqqında düzgün anlayış yox idi; digər tərəfdən isə mən ictimai təhlükələrlə
üzləşməyə hazır deyildim.
Digər bir nümunə olaraq, 1980-ci illərdə inteqrasiya olunmuş təhsil proqramı
üzrə təhsil alan bir tanıdığım şagird var. O, orta məktəbin birinci
ilinə qəbul olunanda, inteqrasiya olunmuş təhsil layihəsi başa çatdı və proqram
ləğv olundu. O, məktəbdə icması tərəfdən xoş qarşılansa da lazım olan
səviyyədə təhsil dəstəyini ala bilmədi. Brayl kitabları yox idi, onun sinif
müəllimi ona riyaziyyat öyrətməyi bacarmırdı, idman və digər dərslərdə
fəal iştirak edə bilmirdi. Ailəsi onun görmə qabiliyyətini itirmiş şəxslər
üçün xüsusi məktəbə geri qaytarılmasına qərar verdi.