GIÁO TRÌNH HÓA HỌC CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG CHUYỂN TIẾP VÀ CHUYỂN TIẾP - NGUYỄN HỮU KHÁNH HƯNG, HUỲNH THỊ KIỀU XUÂN

2. Các nguyên tố phân nhóm 4A tồn tại ở nhiều dạng thù hình khác nhau như được trình bày
trong hai bảngtrên.
3. Đặc biệt là carbon không những có dạng cấu trúc cầu trong fulleren mà còn có cấu trúc ống
nano.
12.3.2. Hóa tính
a. Tính oxi hóa
1. Các nguyên tố phân nhóm 4A là các nguyên tố trung gian điển hình nên có tính oxi hóayếu.
2. Khi đi từ trên xuốngdưới:
a. Độ âm điệngiảm
b. Tính oxi hóagiảm
c. Tính không kim loạigiảm
d. Đến Si thuộc chu kỳ 3 đã thể hiện tính kimloại
b. Tính khử
1. Các nguyên tố phân nhóm 4A có tính khử tăng khi đi từ trên xuốngdưới.
2. Sản phẩm của quá trình khử thường làcác:
Anion phức oxo, chalcogeno
Halogenur
CO 3 2 , SiO 3 2 ,CO, CS 2 CCl 4, COCl 2, CHCl 3
c. Phản ứng dịphân
1. Silic chỉ dị phân với oxid kiềmnóng:
5Si + 6MnO 2Mn 3Si + 3SiO 2
12.3.3. Điều chế
1. Carbon được điều chế phụ thuộc vào trạng thái thùhình.
a. Kim cương(sp 3 )
b. Graphit(sp 2 )
c. Than cốc
Nung graphit ở nhiệt độ và áp suất rất cao ~ 10 9–10 atm và2000 0 C
Kết tinh trên mầm tinh thể kim cương trong hơi hydrocarbon ở khoảng1000 0 C
Nung than đá vô định hình (antraxit) ở 2500 3000 0 C khi không có khôngkhí
Nung than đá vô định hình (antraxit) ở 1000–1200 0 C khi không có khôngkhí
d. Than hoạttính
Nung các hợp chất hữu cơ thiếu hay không có khôngkhí
2. Silic được điều chế bằng phản ứng khử SiO 2 hay SiX 4 ở nhiệt độcao:
SiO 2 + 2C
Si + 2CO
SiCl 4 + 2Zn Si + 2ZnCl 2
3. Germani, thiếc và chì được điều chế bằng cách khử quặng oxid (hay sulfur) của chúng bằng
C ở nhiệt độcao.
12.3.4. Ứngdụng
ES 2 + 2O 2 2SO 2 + EO 2
EO 2 + 2C E + 2CO
1. Kimcương Sử dụng để sản xuất đồ trang sức, bột mài, mũikhoan,…
2. Graphit Sử dụng làm điện cực, viếtchì,…
125