GIÁO TRÌNH HÓA HỌC CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG CHUYỂN TIẾP VÀ CHUYỂN TIẾP - NGUYỄN HỮU KHÁNH HƯNG, HUỲNH THỊ KIỀU XUÂN
https://app.box.com/s/wosi3kzcandqq4f7uy3xf6s9c6of22l4
https://app.box.com/s/wosi3kzcandqq4f7uy3xf6s9c6of22l4
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Arrhenius<br />
Không còn sử dụng<br />
Chất phân ly trong<br />
nước cho ion H +<br />
HCl,<br />
CH<br />
3<br />
COOH,…<br />
Chất phân ly trong<br />
nước cho ion OH −<br />
NaOH NH<br />
4<br />
OH,…<br />
Bronsted<br />
Phản ứng trung<br />
hòa và thủy phân<br />
Tiểu phân cho ion HCl, CH COOH<br />
H + 3<br />
+ –<br />
NH , HSO4 ,…<br />
4<br />
Tiểu phân nhận NaOH, NH OH<br />
ion H + 4<br />
NH<br />
3 , HS–<br />
H<br />
2<br />
N–NH<br />
3<br />
+<br />
,…<br />
Lewis<br />
Phản ứng tạo phức<br />
Tiểu phân nhận đôi<br />
điện tử tự do<br />
H + , NH4<br />
+<br />
, HSO4<br />
–<br />
BF<br />
3<br />
,…<br />
Tiểu phân cho đôi<br />
điện tử tự do<br />
OH – , NH3<br />
, F– …<br />
Ubanovish<br />
Phản ứng pha rắn<br />
Tiểu phân tạo<br />
thành anion<br />
SO<br />
3 , BF ,… Tiểu phân tạo<br />
3<br />
thành cation<br />
3. Định nghĩa Arrhenius không hoàn chỉnh nên rất ít khi được sử dụng.<br />
K<br />
2<br />
O, KF,…<br />
4. Định nghĩa Bronsted có tính định lượng cao nhất được sử dụng chủ yếu cho phản ứng trung hòa và<br />
phản ứng thủy phân trong môi trường nước.<br />
5. Định nghĩa Lewis được sử dụng chủ yếu cho phản ứng tạo phức.<br />
6. Định nghĩa Ubanovish được sử dụng chủ yếu cho phản ứng pha rắn.<br />
3.2. Cường độ của acid-baz<br />
1. Acid và baz tham gia phản ứng có cường độ càng mạnh thì cân bằng phản ứng càng chuyển sang<br />
phải.<br />
2. Độ mạnh của một acid-baz còn phụ thuộc vào môi trường chứa acid-baz đó.<br />
Ví dụ: H<br />
2<br />
SO<br />
4<br />
là acid mạnh trong dung môi nước nhưng lại là acid yếu trong acid acetic.<br />
3. Không có một thước đo vạn năng để đánh giá độ mạnh của các acid-baz.<br />
4. Cho đến nay, người ta chỉ xây dựng hoàn chỉnh được thang đo cường độ acid-baz thông qua các<br />
hằng số K<br />
a<br />
và K<br />
b<br />
của các acid-baz Bronsted trong nước mà thôi.<br />
5. Độ mạnh của các acid-baz có thể được biểu diễn bằng ΔG hay K<br />
a<br />
, K<br />
b<br />
trong phản ứng trung hòa, T<br />
trong phản ứng kết tủa, K<br />
pl<br />
trong tạo phức.<br />
6. Trong nhiều trường hợp, người ta chỉ cần so sánh tính chất acid-baz một cách bán định lượng (mạnh<br />
hơn hay yếu hơn) để dự đoán khả năng phản ứng.<br />
7. Lúc đó, chỉ cần suy đoán cường độ của acid dựa trên:<br />
• Độ bền và độ phân cực của liên kết X–H của các hydracid không chứa oxygen H<br />
n<br />
X.<br />
• Độ phân cực của liên kết O–H của các oxihydroxid có chứa oxygen MO<br />
a<br />
(OH)<br />
b<br />
.<br />
8. Cường độ baz của một chất sẽ được suy đoán từ cường độ acid của chất đó, được suy luận từ ý 7<br />
vừa nêu trên, theo nguyên tắc:<br />
• Một chất có tính acid mạnh sẽ có tính baz yếu.<br />
• Một chất có tính acid yếu sẽ có tính baz mạnh, ngược lại.<br />
9. Như vậy, chúng ta đã đơn giản hóa được quá trình suy đoán:<br />
37