GIÁO TRÌNH HÓA HỌC CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG CHUYỂN TIẾP VÀ CHUYỂN TIẾP - NGUYỄN HỮU KHÁNH HƯNG, HUỲNH THỊ KIỀU XUÂN

• Hệ quả là khả năng phân ly H + tăng khiến cho tính acid tăng dần.
Ví dụ: Dãy hydracid H P, H S và HCl khi đi từ trái sang phải trong một chu kỳ có tính acid tăng dần do
3 2
yếu tố χ tăng nhanh hơn.
Bảng 3.4 So sánh sự biến đổi độ âm điện và bán kính r trong một chu kỳ
Giá trị Δ r Δr
P 2,2 1,10
S 2,6 ↑↑ 18% 1,04 ↓ 5%
Cl 3,2 ↑↑ 23% 0,99 ↓ 5%
Nhận xét tăng nhanh hơn ↑↑ r giảm chậm hơn ↓
Liên kết H–X Độ phân cực tăng nhanh hơn ↑↑ Độ bền tăng chậm hơn ↑
Tính acid-baz
⇒ Khả năng phân ly H + tăng ⇒ Tính acid tăng dần
Bảng 3.5 So sánh sự biến đổi độ âm điện và bán kính r trong một phân nhóm
Giá trị Δ r Δr
F 4,0 0,64
Cl 3,2 ↓ 20% 0,99 ↑↑ 55%
Br 3,0 ↓ 6,3% 1,14 ↑↑ 16,7%
I 2,7 ↓ 10% 1,33 ↑↑ 16,7%
Nhận xét giảm chậm hơn ↓ r tăng nhanh hơn ↑↑
Liên kết H–X Độ phân cực giảm chậm hơn ↓ Độ bền giảm nhanh hơn ↓↓
Tính acid-baz
⇒ Khả năng phân ly H + tăng ⇒ Tính acid tăng dần
8. Khi đi từ trên xuống dưới trong một phân nhóm, nguyên tử X của các hydracid có:
• Độ âm điện giảm chậm hơn so với bán kính tăng nhanh hơn.
• Vì vậy, liên kết X–H có độ phân cực giảm chậm hơn so với độ bền giảm nhanh hơn.
• Hệ quả là khả năng phân ly H + tăng nên tính acid tăng dần.
Ví dụ: Dãy hydracid HF, HCl, HBr và HI khi đi từ trên xuống dưới trong một phân nhóm có tính
acid tăng dần do yếu tố r tăng nhanh hơn..
9. Phạm vi sử dụng: Suy đoán này áp dụng phù hợp cho tất cả các hydracid.
41