GIÁO TRÌNH HÓA HỌC CÁC NGUYÊN TỐ KHÔNG CHUYỂN TIẾP VÀ CHUYỂN TIẾP - NGUYỄN HỮU KHÁNH HƯNG, HUỲNH THỊ KIỀU XUÂN

7. Ví dụ: Dãy hydracid HX đi từ trên xuống dưới trong phân nhóm có tính acid tăng.
Ngtố F %Δ Cl %Δ Br %Δ I
r, 0,64 55 0,99 17 1,14 17 1,33
4,3 20 3,2 6 3,0 10 2,7
Bảng 7.3 pK của các hợp chất H X phân nhóm 5A, 6A và 7A
a n
Hợp chất pK
a1
Hợp chất pK
a1
Hợp chất pK
a1
H
3
N – H
2
O 16 HF 3
H
2
S 7 HCl −7
H
2
Se 4 HBr −9
H
2
Te 3 HI −10
7.4.2. Các hợp chất hydrur cộng hóa trị AH n
1. Là các hợp chất của hydrogen với các nguyên tố có độ âm điện nhỏ hơn hydrogen không nhiều nên
chưa có khả năng hình thành liên kết ion.
2. Liên kết trong các hợp chất hydrur cộng hóa trị AH
n
có bản chất cộng hóa trị phân cực nên hợp chất có
tính acid.
a. Các hợp chất hydrur cộng hóa trị dễ bay hơi
1. Được hình thành với các nguyên tố muộn chủ yếu thuộc nhóm 4A và 5A có:
Số điện tử hóa trị ≥ Số vân đạo hoá trị
Ví dụ: SiH
4
, GeH
4
, SnH
4
, AsH
3
, PH
3
, SbH
3
,…
2. Các phân tử này đã bão hòa số phối trí nên tồn tại độc lập.
3. Tinh thể của chúng có cấu trúc đảo bao gồm các phân tử bão hòa số phối trí liên kết với nhau bằng
liên kết van der Waals nên có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.
4. Các hydrur loại này có:
a. Tính acid SiH
4
+ 4NaOH → Na
4
SiO
4
+ 4H
2
↑
b. Kém bền 2SbH
3
→ 2Sb + 3H
2
↑
c. Phản ứng mạnh với nước SiH
4
+ 4H
2
O → H
4
SiO
4
+ 4H
2
↑
d. Có tính khử mạnh 2PH
3
+ 4O
2
→ 2H
3
PO
4
92