Euskal Literatura IV

39.—ESTEPAN URKIAGA BASARAT2,
«LAUAXETA» (1905-1936)
J. Aitzol'ek onan amaitzen ditu «Bide Barrijak» olerki liburuari
egin zion itzaurreko itzak: «Olerkari bikañenak ezilkortasun
aiotsak entzun izan dituzte. Gure gazte onek ere dei orren
oiartzuna neurtitzetan dagerkigu. Poesi goiargiak lagun bekio
ezilkortasuna irixteko. Adi-ega egokiak ditu naikuna betetzeko.
Euskerari, bide latza, leguntzeko, «Lauaxeta»'k dagiana, ez da
lan makala. Bere «Bide barrijak» goren, txalogarriak. Olertiuts
zelaietatik juan bedi. Nekeak ez dezala auldu; ain da galgarria
bide ori. Oraindañokoan bulartsu darraikio. Ez bezaie,
ordea, maitasun gaiei, minkuntasun asmo samurrei uko egin.
Ain olerki politak egin dizkigu! Ain gogokoak ditut gaztaro
asierako neurtitz oiek! Adi-poesi eta maite-olerkiak ez-ezik beste
gun ederra dituen olerkitxoak aurki lezazkike irakurleak»
(X orr.).
BIZITZ-ORRIAK.—Euskalerrian, eta Bizkaia'n batez ere, baditugu
toki ta errialde begiragarriak. Gisa ortakoa duzu itxasotik
eta Butroe gaztelutik ur-xamar daakagun Laukinitz nekazari
erritxoa. Emen jaio zan Urkiaga ta Basaratz'tar Estepan
—Lauaxeta—1905-8-3'an, Erriko Taberna deritzan etxean.
Beronen gurasoak: Jose Mari Urkiaga ta Urizar-andia, Murelaga'koa,
ta Bizenta Basaratz eta Zorrotza, Laukinitz'ko alaba.
Aitaren aldeko aitita-amamak: Erramon Urkiaga ta Uribarren,
Mendexa'koa semez, eta Frantziska Urizar-andia ta Espilla,
Murelaga'koa. Amaren aldekoak: Erroman Basaraz eta Zorrotza,
Zamudio'koa, ta Kristina Eguzkitza ta Eguzkitza, Laukinitz'kca.
Juan Barrenetxea bertako txaunburuak bateatu zuen,
illaren 6'an, Frantzisko ta Errose Urkiaga, biak Murelaga'koak,
aita-amabitxi zirala.
Esteban ume zala, Laukinitz utzi ta Mungia'ra aldatu zan
Urkiaga sendia. Orduan zer aundirik ez, baiña gaur uri azi egiñik
daukagun toki onetan osotu zituen bere len-ikasketak. Mutil
145