Euskal Literatura IV

zan, bai, otoitzaren, buru-ukapenaren eta lanaren eredu bizkor.
Orrela ainbat gazteri erakutsi zion bidea, apaiz-karrera besarka
zezan ere; baita ainbat neskatxa barrutegiko bizi-modu ixillera
zuzendu ere.
P. Lafitte'k berriz: «Barbier jauna, errotik apeza zen, eta
uste dugu zinez, ez zituela euskara eta euskal ohidurak hain
artoski ikertuko eta sustatuko, ez balitzaio iduritu eskualdungoa
bere eliza lanetarik bat zela, fedearen eta herriaren sustengu.
Zorigaitzez ez zen zahartu. Ez omen zuen orenik ez jateko, ez
lo egiteko. Buruko min saminen eztitzeko beti erremedio sanjan
ari zen, osagarria fundituz. Eta horrela, behar baino goizago
itzali zitzaikun 56 urtetan, 1931-ko urriaren 31-n. Haren ehortzetan
mundu bat bildu zen Euskaldun idazle handienetarik baten
agurtzeko» (Loc. cit., 16 orr.).
EUSKAL LANAK.—Amazortzi urtez egin zigun erretoretza
Senpere'n, eta euskeraren alde berton osotu zuena etzan gauza
murritza izan. Gaiñera, bere etxean, apaizak eta jakitunak biltzen
zirala-ta, «zenbat eztenkada, zenbat bultzakada ez ote ditu
artu gure izkuntza maitagarriak?», dio J. Artetxe'k. Beraz, eragille
bizkor ere ba-zan. Gaztetan «ez zen euskaldungoa ahanzten
dutenetarik. Jadanik ari zen euskal kantu eta ipuin biltzen,
euskaraz bertsu berri ontzen, sariketa zenbaitetan parte hartzen
eta izkiriatu zuen Baionan Antxitxar buruko buhamien ixtorioa».
Euskaltzale sutsua zalako, beiñola Sara'n Atxular'en inguru
bezela, bere baranoan pillatzen ziran orduko jakintsu asko, eta
1921'an bere etxean sortua dugu «Gure Herria» illerokoa, bikaiña
noski: makiña bat ixilleko lan alpagarri, sakon eta iraunkor,
egiña dugu gure izkuntzaren onerako; makiña bat, bai,
kanta, antzerki, bertsu, ipuin ta lan zaar ber-argitaratuak aurkitzen
dira aldizkingi onen osto artean. J. Barbier'en lan guztiak
banan-banan ezin altaturik, ona emen beiñenak beintzat:
1) Itxasoko arrantzaleak (Baiona, 1897); Sara'ko euskal
jaietan saritu ziotena. J. B. Elizanburu omenezko festetan,
415