Euskal Literatura IV

«Kirikiño Saria» ta olakoak, euskera piztu ta edatu nalrik. Ordukoa
duzu Lizardi'ren beste asmo eder bat ere: Euskal Egunkaria
opa zuen, eta alnbat lan osatu zigun asmo ori aurrera eramatearren.
Nolako lanak idatzi zizkigun! Gaur ere darabiltzagun
ametsak ziran.
Gal oneri dagoldonez zer pentsatzen zuen jakingarri zalgu
guri ere. «Iñola ateratzekotan —zioan berak— egunkaria, askoen
dkar-artze ta laguntzaz bear bide da, nik uste. Egunkari
ON bat —eta bearrezko dezu ona, erderazkoak bezin on; bestela,
zeren indarrez edatu?—; egunkari on bat, bada, ateratzeko,
zillar-pilla larria bearko litzake. Zenbat?... Orra, nere
ustez, lendabizi egin-bearra. Beste egunkarietatik, bear bezela
ta zeatz, xetasun oro ikasi: zenbat diru bear egunkaria irasteko,
zenbat eusteko; zurki yota zenbat emate'ad -luken, saltzez bal
iragarki-bidez. Ori eginda, diru-biltzea letorke. Atera ditzagun,
adibidez, euna laurlekoko akzioak. Artu nai orok len-agiri bat
izendu bezate, onenbeste-ainbeste eman-agindua sendotzen dutelarik.
Onela beintzat ikasiko gendake zer itxaron genezaken,
zenbatera eldu gintezken, jendea bero-bera da otz d dagon
eginMzun aundi ari bizkarra erasteko» (Itz-lauz, 1934, 73 orr.).
Asmo ta lan guztiok zirda tarteko, izen aundia ardietsi zuen
Euskderri osoan, abertzdeen artean baltik bat. Eta eusko dderdia,
ekaitz ostean zerbalt eratu zanean, Gipuzkoa Buru Batzarreko
idazkari izendatu zuten; ala ere, beti alderdikoa zan arren,
politika ekintza etzitzalon aln gogoko, ta euskd arloari burubelarri
lotua zebillen iñoiz ere aspertzake.
OLERKARI.—Olerkari bete-betea duzu Lizardi; nalz eta olako
batek, aurtemin, bestela salatua izan, oraindik etzalgu iñor
ere zarauztar au eldu zan goi-malllara iritxi. Umetatik zekarren
oler-miña ozka bizian. Eta auxe landu zuen gogotik aziaz eta
gizonduaz ziolarik ere. Malte zuen atzaparpe ikusten zuen Euskalerria;
atzapar oiek puskatu bear ziran, aberriari lokarriak
kendu. Nola? Barne zekarren oler-miñaren giltzari eragiñez.
Olerkari izango zan bera.
288