Euskal Literatura IV

ea artu dayela»; 2) «Euskaltzaindiaren Errolda-izena «Euskera»
izan dadila eta lenengo zenbakia argitaratzeko arloa A.
Lhande'k artu dayala»; 3) «A. Lhande'k «Euskera» agerkariaren
lenengo zenbalda zelan eratu daben ela gai orrezaz egin
dauzan lanak irakurri ebazan, eta oron aburuz aintzat artuak
izan zirean», eta abar. Euskdtzaindiaren batzarrik geienetara
joan oi zitzaigun.
Luze xamar dan arren, merezi du-ta, bioa emen «Euskera»-k,
A. Lhande'k idatzita noski, leen-zenbakian dakarren aintzin-solasa.
Onela dio: «Gure Euskaltzaindi au jaio zan egunetik
laster, asko asi ziran baltsa berria zirikatzen rninki eta saminki,
mingañaz eta idaztortzaz: batzuk, autatuak izan ziran euskaltzaiñak
gai aundi ortarako egokiak etziralakoan; besteak, lendabiziko
batzarretan erabakitako gaiak almen gabekoak zirala-ta.
Oldarraldi orien aurrean, Euskaltzaindia ixil ta geldi egon zan,
bein-bein asi zuan saillari jarralkiz. Etsalak garaitzeko, bururatuko
zukean lana itzak baño izkillu obeagokoa izango zala bazirudian.
Alperrak edo argalak giñala ta gañerako itz ernariak
esaten utzi, ta bakartasunean bere gal gogorra aurreratu zuan.
Gaur, lendabiziko urte orren barruan ebaki degun lan ixillaren
zadtxo bat emen dakargu. Iñori makala badirudio, ark gogoan
ar bitza Euskaltzalndi berriak eraman bear izan dituan nekeak.
Sasi ta larpean dabiltzanak, zelal zabalean dabillenaren antzera
leiatu ezin leizke. Gu Euskera'ren basoko sasi ta arantzartean,
moztuz eta ebakiz bagenbillen. Bide gutxi garbitu degula dioanak
aizkora ta aitzurrari lotu dedilla ta lan orren berriak jakingo
ditu». Onek darakusgunez, sator-lana dagitenak beti izan dira,
eta izango. Baiña, jakiña, askoz errezago duzu ori, A. Lhande'
ren antzera leia bizian lanari ekitea baiño.
1921'an, esan dugun itzaldiagatik eta garal bertan argitara
zuen «Notre Soeur latine, l'Espagne» Uburuagatik, mugak itxi
zizkioten eta etzuen onantz etortzerik. Euskaltzaindiak euskaltzaln
bezela ez, balña euskaltzain batzak bakoitzarekiko elpideak
aren alde jarri ta J. Urkixo'k Maura ministruari idatzi ere
398