Euskal Literatura IV

2.—BONIFAZIO ETXEGARAI KORTA (1878-1956)
J. Artetxe'k gisa ontan: «Langille zeatz eta aspergaitza; eta
gogai-txarteltegi zabal baten jabe, Bonifazio idaztitegiko morroi
eragiñena ere azpiratzeko bestekoa bait zan. Larrantz ezin-nastua
zeukan. Matxar, artega, sudur goi-luze, leun, zorrotz, orratz
gaiñean bultz-indarrez ipiñitako izakia zirudian. Surpekoa lengo
erara, adar meeakin, berdintsu adi-erazkortasun berezia zuten
esku batzuen berezko elbide ematen zuen. Eskuak oso lirain
zijoazkion surpekoaren adarretara. Mintzatzaille goxo, oi ez bezela
bizia, asko ere asko itz zegin keiñuz» (Camino y horizonte,
85 orr.).
BIZITZA.—Zumaia'n jaio zan 1878-6-5'an. K. Etxegarai'ren
anai txikia. Biok guztiz langille, xalo ta argiak, norbere burua
maiterazten dutenak. Donostia'ko Institutoan egin zituen gure
Boni'k len-ikaskizunak, geroago Madrid'en, Eskorial'go Augustindarren
Maria Kristina Ikastetxe nagusian, Eskugoa ikasirik.
Gernika'n daukagu andik laister bere anaiarekin, Udaletxeko
epaikari dala. Alere, gorago jo nai zuen eta, 1904'an, nor-geiagoka,
Sevilla'ko Auzi-etxe nagusiko Idazkari kargua irabazi
zuen. Caceres eta Oviedo'n egon zan gero zati batean; baiña,
1910'an, Madrid'eko Goi-Auzi-etxeko idazkari-orde izendatu
zuten, andik gero, gutxik baiño lortzen ez duten Laterri-salakora
aldatua izanik. Bere eriotzararte iraun zigun Idazkaritza
kargu onetan.
Durango'n il zan 1956-12-24'an. Bere gorpuari, ostera, Gernika'n
eman zioten lurra, antxe eorztea gura izan zuen eta. Il
ondoren ere, Aritzari indarra eman nai zion. Onela abestu bait
zuen antziña:
Gernikan dago aritza euskaldun denena,
eta gure biotzen gauzarik maitena;
aritz txit santu onen aundia da omena,
au gordetzeagatik egiñ zagun lana.
171