Euskal Literatura IV

«El Pueblo Vasco»-n eta «El Dia»-n, eta Bilbao'ko «Euzkadi»-n
eta «La Gaceta del Norte»-n— eta aldizkarietan —Donosti'ko
«Argia»-n bereziki— zentzunez ta oparo idatzi ere, aur-gaiak
azalduz geienetan. Etorri aundiko izlaria zan.
Bere euskerazko itzaldi ugarietatik bi Donostia'ko «Euskal
Esndea»-k eman zizkigun: 1) Gure Gaitzak (Itzaldiak, 1923,
Bigarren sailla, 35 orr.), 1919'g. urteko lotazillaren 8'an irakurritakoa,
ta 2) Sendakintza gizaldiyetan zear (Itzaldiak, 1928,
Boskarren sailla, 103 orr.), 1926'g. urteko azaroaren 21'an irakurritakoa.
Bigarren itzaldiaren asieran, onela mintzatzen zdgu: «Gizonaren
jakin-guria aundiya da. Badirudi, bere bukaera gabeko
azterketan, bazter, alderdi guztiyak, alaitasun ikusgarriya dutela
gizonaren asmo orrentzaz; bañan ori ala bada ere, neonek
uste det, bazter oyen artian badala bat, beste guztiak baño
alaltsugoa, atsegingarriagoa, onuratsuagoa. Au da edestiya. Badaldzute
zergatik? Ez da zalla gddera onen erantzuera. Gizonak,
gizona dan artian, edukiko du bere barruban, zirukaka,
gogo bat: bere asaben gora-bera, biziera, gudaldi, oiturak eta
izakera; gizalditik gizaldira, dtak semiari, semiak bere ondorenguari
esan izan dizkiyon ipuiñ eta izanak, jayoterriyaren kondairak,
gizon entzunaren bizierak, lanerako lenagoko zarren oiturak,
asaben siñismenak, erlijioaren zimendubak, jddntzaren
berriyak, guztiya. Itz batian esateko: edestiya» (Loc. cit., 105
orrialde).
Berea du liburu au ere: Consejos a las madres. El arte de
criar a los niños, Zarautz'en bi aldiz (1928 ta 1948) argitara
ekarria.
Zumarraga'n il zan, 1948'an.
(Ikus Auñamendi, Diccionario, Artazub-Balzategui, 46 orr., ta Literatura,
III, 293 orr,; Jon BiLbao, Eusko Bibliographia, I, 336 orr.),
243