Euskal Literatura IV

gure olerkaria. Bi zorigaitz auek gogoratzean, biak ere gure pizkunderako
ez bait-dira galera makalak, «Loramendi»-k bere
lagun kutun baten eriotzaz idatzitako neurtitz xamurrak datorzkit
burura:
«U intzan, il i ere...! Eraman induten...
Ire itzalak, ordea, ni baitan dik lurmen...
Eta abia bal intzan
laño ta eurite...
Beste alde ortan
ba-al duk aterpe?...»
Bedoña'tarraren eriotzaz ezin etsita, onela darrai: «Euskel
pizkunde-bideetan abia ta beste gabe il zaigu; bizitza-arloa berak
landu ta zatitu-bearreko lore-baratza zabal bezela begiz yo
ta beste gabe. «Loramendi» yarri zion bere buruari olerkariak
izena. Nonbait eder-loreak emateko lur gizena nabaltzen barnean;
eta izkuntza maltea an bizimin biotz-irudimenen ernarazle»
(Eusko Olerkiak, 1932, IV orr.).
Laugarren urtean, Bost Lore aztertuz, au dio: «Euskalerriak
olerti gaietan badu bere eder-kera, badu bere estetika. Olerkari
izan baltzalgu euskelduna: yatorriz bal-datorkio gure sorterriari
olerkari izatea. Beraz, olerkari yatorra izanik, eder-zale ez ezik
edertasunari soegiten eta edertasuna erakusten ba-lezake. Eder
ikuste eta erakuste onek, berekin darama eder-oitura eta ederlegea
sortzea. Nor bakoitzak bezela, erri osoaren atsemenak ere
bere kerara yasotzen du edertasuna» (Eusko Olerkiak, 1933,
VIII orr.).
Eta emen, oso ederki, euskal olerti errikoiak bere sabelean
daraman edertasuna altatzen digu. Sasi-olerkiak, erdel kutsuak
ikutuak barik, eusko gogoari dagokion ederra duten olerkiak
nai ditu Aitzol'ek. «Erri olerkiak beste dira. Oiek, sakonkiro
euskeldun begiak ikusi eta biotz errikoiak malta izan dituzten
gaiak, edertasunez aberastuta erakutsi dizkigute. Maiteminduen
278