2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

20 cent enzovoorts. Je kon je daarvoor opgeven, en dan werd het gecontroleerd. Als je dus een
hele mooie bloeiende slootkant had, kreeg je daar een beloning voor. Het liep natuurlijk niet in
de papieren, maar het helpt wel.”
Vol trots, maar niet zonder weemoed toont Van Tilburg zijn bloeiende achterland. Dit is de laatste
zomer die hij hier zal zien. Naar aanleiding van een lezing voor enkele boeren in Noord-
Groningen over zijn boerderij met uitgesproken doelstellingen ten aanzien van milieu en natuurbehoud
werd hem een vrijstaande boerderij aangeboden. Hij had er wel oren naar omdat hij zijn
land in de uiterwaarden kwijt raakt vanwege nieuwe waterbeheertechnieken. Er zal ter plekke
een kanaal gegraven worden. Dan maar naar Hornhuizen bedacht hij, niet ver van zijn broer die
eerder naar het Noorden trok en vlak naast het geboortehuis van Sicco Mansholt.
“Dit is gewoon een genenbank. Moet je toch zien.” We staan in het weiland dat Van Tilburg een
botanische doelstelling heeft gegeven. “Madeliefjes, pinksterbloemen, knoopkruid, koekoeksbloem,
kamgras. Binnenkort staat hier de veldsalie in bloei. Op de uiterwaarden hebben we nog
meer van die stukken. Om het bloemrijk te krijgen moet de grond verschralen. Er komt dus ook
niet te veel mest op. We hooien dit in de zomer en dan geef ik het aan de koeien als ze op moeten
drogen. Het is de ideale voeding om de melkproductie af te bouwen, het is wel smakelijk
maar weinig calorierijk. Hier, veldzuring: dat is heerlijk om op te kauwen als het nog iets rijper is.
Oude boeren gebruikten dat vroeger in plaats van pruimtabak. Ze hadden toen geen geld, dus
zochten ze de geneugten in de directe leefomgeving. Daar, smalle weegbree. Dat is een teken
dat alles schraal begint te worden, dat elementen als fosfaat niet veel meer aanwezig zijn. De kritische
soorten komen pas wanneer de grond schraal is. Voor bloemrijkheid is dat nodig. We
hebben inmiddels al een grote diversiteit aan planten, ongeveer 250 soorten.” Het verschil met
de omliggende weilanden is schrijnend. Van Tilburg kijkt ernaar met spijt in zijn ogen.
“Ik heb op tijd de bakens verzet. Ik wilde het voor mezelf naar de zin hebben. Ik wil geen groot
intensief bedrijf runnen, waarbij je voortdurend kijkt naar de centen die binnenkomen terwijl het
buiten op het land steeds kaler wordt. Ik heb denk ik een bepaalde degelijkheid overgehouden
aan het calvinisme van mijn vader, al zing ik niet zoals hij psalmen tijdens het voeren.”
“Biologisch boeren is volgens mij beter en meer concurrerend dan de gemiddelde boer en burger
denkt. We verbruiken veel minder energie, met name omdat we geen kunstmest gebruiken
en krachtvoer. Duurzaam of biologisch boeren is bedrijfseconomisch en maatschappelijk voordeliger,
omdat de milieukosten van intensief boeren niet worden doorberekend. De energiekosten
blijven buiten de rekening.”
“Ik had op dat terrein meer van de overheid verwacht. Als je wil dat mensen van dit gedachtegoed
doordrongen raken dan moet je er reclame instoppen, indoctrineren. Zoals het nu gaat
haal je die 10% biologische productie niet. Ik ben er niet van overtuigd dat dit land aan het
omschakelen is naar een duurzame samenleving. Ik zie prachtige initiatieven van individuele
boeren, maar niet een breed politiek gedragen ontwikkeling. Allerlei commissies zijn bij ons
langs geweest, ze hebben allemaal gekeken. Zoals de vaste kamercommissie voor landbouw. Zij
vallen niet over de energieprijzen waar ze bij VROM juist naar willen kijken. Voor die kamerleden
was energie een waardevrij product. En varkensflats de mogelijke toekomst.”
DE PRAKTIJK VAN ALLEDAG 115