2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

“Biologen waren in de jaren tachtig nogal gefixeerd op onderwijs, maar ik liep daar niet warm
voor. Ik ben en was iemand die erg op doe-dingen gericht was. Wat ik zag gebeuren was dat
mijn boekenkast groter werd maar dat er op straat niets veranderde. Ik had een grote behoefte
om in de grotemensenwereld te treden. Er zat voor mij toen een soort Chinese muur tussen de
wereld van de ideologen aan de ene kant en die van de grote mensen aan de andere kant. Die
grote mensen gingen gewoon verder met wat ze altijd al deden, autorijden, parkeergarages
bouwen, de werkgelegenheid voorop stellen en het milieu er ver achteraan laten hobbelen. En
daar stond je dan met je milieu-idealen. Mij werd toen duidelijk dat als je niet snel een verbinding
zou leggen met de grotemensenwereld, je gedoemd zou zijn om kamergeleerde te blijven.
Mooi dat die er zijn, maar niet voor mij.
Met medestudenten richtte ik in Nijmegen een kerngroep van Milieudefensie op, herintroduceerden
we de schillenboer en organiseerden we manifestaties als energiebesparingdagen.
Vervolgens ging ik als gewetensbezwaarde aan de slag bij het Landelijk Milieu Overleg en
belandde twee jaar later als projectleider bij het Centrum voor Energiebesparing (CE) in Delft.
De bioloog in mij beperkte zich tot mijn achtertuin.
Gaandeweg stuitte ik vanuit mijn werk binnen CE op een witte plek in de duurzame wereld:
kapitaal. Alles wat met geld te maken had was geen item, omdat het ver weg stond van de
milieumensen, ze konden zich geen voorstelling maken van hoe het ook op dat front beter zou
kunnen. Triodos en ASN waren er toen wel, maar het idee overheerste dat je niets kon met het
grootkapitaal. Dat is zo’n harde commerciële wereld, werd gezegd, daar gaat het alleen om de
poen. Niemand vond geld vies als het op hun bankrekening stond maar voor het overige kon je
er maar beter ver van af blijven. Er leefde een vrij beperkt idee van het functioneren van de kapitaalmarkt
en men had geen idee van waar te beginnen.
Ik ben me daar in gaan verdiepen en wel in het hart van het beest: de aandelenmarkt. Ik ben
gaan zoeken naar initiatieven op het terrein van duurzaamheid en de aandelenmarkt in de
wereld. Van mijn spaarcenten kocht ik tien aandelen Koninklijke Olie. Shell was toen het symbool
van een bedrijf dat niet deugde. Binnen CE gaf ik vervolgens presentaties over mijn bevindingen.
Geschrokken keken enkele collega’s op toen ik over mijn aandelen vertelde. Dat was
not done. Ik vertelde dat ze boter op hun hoofd hadden. Veel mensen hadden toen en nu waarschijnlijk
nog niet door dat hun pensioenpremie belegd wordt, mogelijk in IHC Caland, het
bedrijf dat zaken doet met de Birmese junta.
Langzaam maar zeker begon ik te zien waar meer witte plekken zaten. Ik kon me niet voorstellen
dat de grote financiële instellingen helemaal niets hadden met duurzaamheid, die conclusie
die klopte voor mij niet, daar moesten volgens mij mensen zitten die het thema ook aansprak. En
toch deden ze niks. Het tweede was dat de financiële instellingen die iets met duurzaamheid
hadden maar gedeeltelijk gebruik maakten van de rechten die ze hadden als aandeelhouder.
Het enige wat ze deden was het kopen en verkopen van aandelen. Ze gingen niet naar aandeelhoudersvergaderingen
en dat was precies wat ik dacht dat ze zouden moeten doen. Ze
zouden de raden van bestuur ter verantwoording moeten roepen op punten die zij van belang
naar het hart van het beest
DE PRAKTIJK VAN ALLEDAG 63