2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

2.5
tina en de melk
Vijf buitenlandse onderzoekers hebben de Nederlandse
gedachten, het beleid en de activiteiten in het
gehouden. Dit hoofdstuk is een samenvatting van
hun bevindingen.
kader van duurzame ontwikkeling tegen het licht
een sprookje
>Twee kikkers zwemmen in een kan met melk. Eén kikker is zeer
actief en beweegt de melk zo hard dat die tot boter wordt. Het
vervult de kikker met trots, maar hij is niet gelukkig: hij wil meer
en een grotere omgeving. De andere kikker peuzelt van de boter
en waarschuwt de actieve kikker: “pas op hoor, je wordt wel erg
groot en dik.” De eerste kikker antwoordt: “Heb je nooit van TINA
gehoord” Nee, zei de andere kikker, wie mag dat dan wel zijn
De eerste antwoordde dat het niet om iemand gaat maar om
‘there is no alternative’. Hij ging door: “ik moet wel blijven
groeien, ik wil een koe worden.” Dat kon niet want dat is zelfvernietiging,
vond de andere kikker. De actieve kikker herhaalde dat er
geen alternatief was en spatte vervolgens uit elkaar.
vreemde ogen…
Dit sprookje vertelden vijf buitenlandse onderzoekers 88 elkaar tijdens hun vele
reizen door Nederland. Zij hebben begin 2002 bijna twee maanden de tijd en
ruimte gekregen om, onder andere aan de hand van de NSDO, een studie te
maken naar duurzame ontwikkeling in Nederland. 89 Ruim 20 workshops, bijna
honderd interviews en vele excursies met een brede deelname vanuit overheid,
bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, boeren, migranten, asielzoekers,
wetenschappers en veel anderen leverden een interessante analyse
van onze samenleving en haar dilemma’s. Enkele bevindingen.
technische landbouw
Nederland heeft de meest productieve landbouw van de wereld waaronder de
‘science fiction’ van de moderne veehouderij. Dat is alleen mogelijk met
enorme kunstgrepen en import van voedingsstoffen. Het toekomstbeeld van
deze landbouw: technische systemen waarin dieren en planten in
grootschalige bedrijven, torenflats van productiviteit, dicht bij de haven in
Rotterdam, worden opgekweekt voor de handel. De ‘boer’ op het land kan
zich richten op ‘ecotoerisme’ en ‘natuurbeheer’. Gewezen wordt op de internationale
gevolgen van deze benadering, de gevolgen voor het welzijn van
dieren maar vooral op de fundamentele verandering in de rol van de agrariër.
De dominante lijn van schaalvergroting en technologisering van de landbouw
is zorgwekkend voor zowel de duurzaamheid in Nederland als op wereldschaal.
kiezen of…
Welke keuze willen de Nederlanders maken Kiezen voor economie en de
competitie om in die economie te groeien ten koste van alles óf kiezen voor het
zoeken van een evenwicht, gebaseerd op de wetten van de natuur met respect
voor het leven Structurele verandering in het landbouwsysteem is nodig als
we de negatieve effecten, zoals vermesting, verdroging en verzuring werkelijk
willen aanpakken. De vervuiling tast niet alleen het natuurlijke milieu aan. Het
is een directe bedreiging voor de volksgezondheid doordat restanten van pesticiden
en andere stoffen een weg vinden naar het voedsel. De grens lijkt nog
lang niet in zicht. Genetisch gemanipuleerde gewassen en voedsel vinden
langzaam een weg in het Nederlandse systeem. Afgevraagd wordt of het bij
deze vorm van landbouw en voedselvoorziening nog wel gaat om de ‘needs’
van de huidige generatie. Of gaat het gewoon om keiharde valuta, economische
groei en dominantie in de markt, ten koste van gezondheid en natuur,
zowel in als buiten Nederland.
Stad van de Zon
Project van de Gemeente Heerhugowaard
voor de bouw van een
duurzame wijk. Het is de bedoeling
dat de wijk emissie neutraal
wordt. Het plan heeft de aandacht
van meerdere landen uit Europa
getrokken, er bestaat belangstelling
voor de ervaringen opgedaan in
Heerhugowaard.
26
Financiering: Gemeente Heerhugowaard,
Provincie Noord Holland,
Ministerie EZ
www.cees-bakker.nl
54 NATIONALE STRATEGIE VOOR DUURZAME ONTWIKKELING