2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

3.2
wat doen burgers
burgers wie zijn dat eigenlijk
Nederland telt 16.122.638 inwoners 91 die met elkaar samenleven en keuzes
maken. Bewust en onbewust en niet altijd georganiseerd. Welk deel van de
bevolking zich inzet op het gebied van duurzame ontwikkeling is moeilijk aan
te geven. Om hier meer inzicht in te krijgen worden naast de traditionele statistische
indelingen (op basis van leeftijd, sekse, opleiding, enz.) ook indelingen
ontwikkeld op basis van leefstijlen. Bekend voorbeeld hiervan is de
indeling zoals gebruikt in het model Socioconsult van Motivaction 92 . Ook het
marktonderzoeksinstituut NIPO heeft in het voorjaar van 2002 een nieuwe
segmentering gepresenteerd met het WIN-model 93 . Kenmerkend voor beide
modellen is dat normen en waarden een belangrijke rol spelen. Het concept
'duurzaamheid' is bij 91% van de bevolking bekend. De associatie die de
burger heeft met 'duurzaamheid' verschilt echter van 'zorg voor de
leefomgeving' tot 'kwaliteit van producten' 94 .
lid worden...
Een belangrijke uiting van betrokkenheid is het lidmaatschap van een organisatie.
In de periode van 1991 tot en met 2001 steeg het ledental van
Nederlandse natuur- en milieuorganisaties 97 van 2,3 miljoen tot ruim 4
miljoen leden/donateurs 98 . Het betreft hier dan alleen nog de landelijke
organisaties. Het aantal dubbeltellingen wordt als relatief gering beschouwd.
Ter vergelijking: het aantal sporters aangesloten bij lidorganisaties van
NOC*NSF is in 2001 licht gestegen naar 4.844.268 leden 99 .
Het ledental van politieke partijen steekt hier schril tegen af. Met een toename
van 318 leden in 2001 (voor het eerst sinds jaren weer een stijging) is
het totaal aantal leden op 1 januari 2002 op 290.488 leden gekomen 100 . De
politieke belangstelling stijgt echter eerder dan dat deze daalt 101 . Burgers
volgen de politiek kritisch van een afstand en nemen pas deel wanneer iets
hen raakt.
verantwoordelijkheid nemen voor
een duurzame samenleving
In een onderzoek van Motivaction 95 geeft 6% van de respondenten aan
eigenlijk niets te doen voor de leefomgeving. "Een krappe meerderheid leert
kinderen zich verantwoordelijk te voelen voor de wereld om hun heen (63%)
of doet aan energiebesparing in huis (58%). Circa een derde spreekt anderen
aan op hun gedrag (31%) of doneert aan een natuur- of milieuvereniging
(29%). Relatief zeldzaam zijn het regelmatig kopen van biologische producten
(16%) of het zich actief inzetten voor een schone en leefbare buurt
(14%)." Het deel van de bevolking dat zichzelf het meest verantwoordelijk
voelt voor een duurzame leefomgeving is even groot als het deel dat de overheid
het meest verantwoordelijk vindt: elk ruim 40%. De bereidheid van de
burger om zelf een actieve rol te spelen aan het vormen van beleid is dan ook
laag. Naar mate het persoonlijk belang groter is, voelt men zich serieuzer
genomen en is men eerder geneigd een rol te spelen 96 .
31
www.sme.nl
Een nieuwe rol voor vijftigplussers:
Duurzaamheidsprojecten
vanuit eigen
expertise
Project waarbij vijftigplussers
projecten initiëren die gericht
zijn op een duurzame samenleving,
waarbij hun eigen expertise,
interesse en ontplooiingswensen
leidraad zijn. Succesfactoren
zijn de flexibiliteit van
de projecten en de primaire verantwoordelijkheid
die de vijftigplussers
hebben.
Financiering: Ministerie van
VROM
HOOFDSTUK 3 WAT DOET MEN AAN DUURZAME ONTWIKKELING 67