2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

De groep komt snel tot de conclusie dat het
streefbeeld een vrij eenzijdige invulling geeft
van ‘kennis’ en ‘leren’. De nadruk ligt op het
economisch belang van kennis voor Nederland.
Noties als sociale cohesie en duurzame ontwikkeling
ontbreken ten onrechte. Kennis is immers
ook een middel tot maatschappelijke participatie.
In de formulering en uitwerking van het
streefbeeld moet meer aandacht worden
besteed aan normen en waarden in de samenleving.
De Verklaring van Lissabon biedt een veel breder
kader voor de ontwikkeling van kennis voor
duurzame ontwikkeling dan in de rijksverkenning
valt terug te vinden. Zo straalt bijvoorbeeld
de formulering van de indicator ‘bij top 3 van EU
in 2010’ competitie uit, in plaats van de noodzakelijk
geachte samenwerking en transfer van
kennis binnen Europa.
Ook in mondiale zin heeft Nederland een verantwoordelijkheid
om kennis te delen met
ontwikkelingslanden. Deze notie ontbreekt vrijwel
geheel in de rijksverkenning, maar is van
groot belang in de duurzame ontwikkeling van
arme landen. Thema’s als ‘brain drain’ en ‘international
property rights versus international
property sharing’ ontbreken helaas in de notitie.
Concluderend:
Er is behoefte aan een maatschappelijke transitie
in het denken over de rol en het doel van
kennis. Deze transitie bestaat uit oplossen van
vier geconstateerde spanningsvelden:
> PRODUCTIEGERICHTE KENNIS VERSUS
WAARDEN
> ECONOMISCHE DOMINANTIE VERSUS
DUURZAME ONTWIKKELING
> CONCURRENTIE VERSUS SAMENWERKING
> ARBEIDSPARTICIPATIE VERSUS
MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE
> 4.3
wegen
Het mag duidelijk zijn dat deze transitie tijd kost,
ordegrootte een generatie. Het begint in het
basisonderwijs en zal in het verdere leertraject
van mensen verdere verdieping en onderhoud
vragen. Ook in de opleiding van onderwijzend
personeel (PABO’s en dergelijke) en in de leermethoden
(en dus de uitgeverijen in de onderwijswereld
en de redacties van verschillende
leermethoden) moeten deze noties veel dieper
verankerd worden dan momenteel het geval is.
Structurele problemen in het onderwijs zoals
grote klassen, leerproblemen, zieke leerkrachten
en grote druk op het personeel werken niet
in het voordeel van het doorvoeren van zo’n
transitie.
De weg waarlangs deze transitie dient te worden
aangepakt moet niet als een eenmalig project
worden gezien. Het vergt een zeer grondige
aanpak, waarin top-down facilitering en bottom-up
initiatieven elkaar dienen te versterken.
Het is niet alleen een kwestie van geld (ook al
helpt dat wel); het gaat ook om bestuurlijke visie
(op alle niveaus binnen de overheden en binnen
de onderwijswereld), om het mobiliseren van
maatschappelijke structuren en gerichte leerplanontwikkeling.
Daarbij dient ook te worden
bedacht dat het leren niet alleen in het formele
onderwijs plaatsvindt, maar ook daarbuiten:
informeel leren in de samenleving en de
omgang met elkaar.
De nieuwe generaties moeten worden opgeleid
om hun eigen problemen op te lossen, in goede
samenwerking. Men moet dus leren om met
elkaar samen te werken en wennen aan interdisciplinaire
teamverbanden. Het onderwijs moet
hen daarvoor gereed maken. Vaardigheden die
nodig zijn voor samenwerking en probleemoplossing,
dienen een pregnantere plaats in het
onderwijsaanbod te krijgen.
80
www.hironatuurlijkwonen.nl
0252 515737
Hiro Natuurlijk Bouwen
Bedrijf dat handelt in ecologisch
duurzame materialen en producten
voor bouwen, onderhouden
en isoleren. Bij deze producten
en materialen wordt gelet
op de hele levenscyclus, de herwinbaarheid,
de belasting bij productie,
verwerking en de afvalfase.
BIJLAGE 2 143