2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

vinden. In het buitenland gebeurde dat wel, met name in de Verenigde Staten. In Nederland had
je hoogstens wat actievoerders die incidenteel een vergadering verstoorden, maar ze maakten
geen onderdeel van het systeem uit en dat wilden ze ook niet. Met als gevolg dat de grote mensen
in de vergadering na de actie gewoon weer verder gingen met de orde van de dag.
Ondertussen kwam de ‘corporate governance’-discussie overwaaien en werd er meer gehamerd
op zeggenschap voor de aandeelhouders. Dat speelde mij in de kaart. Ik dacht dat het
mogelijk zou zijn om een vereniging van beleggers op te richten die zich specifiek op duurzaamheid
zouden gaan richten en die zijn stem zou laten horen op de aandeelhoudersvergaderingen.
Dat was in de zomer van 1995, ik werkte nog bij CE maar voelde aan dat ik te ver van het
vuur zat waar ik wilde zijn. Ik heb vervolgens met de Vereniging van Effectenbezitters (VEB)
gesproken maar zij richten zich op de klassieke thema’s en niet op duurzaamheid. Bovendien
wilde ik niet onder hun paraplu. Omdat ik de volledige vrijheid wilde hebben in het realiseren
van mijn ideeën.
Dat ben ik gaan doen. Ik stopte bij CE, en vroeg als werkloze subsidie aan bij VROM en bij
Triodos en ASN. Toen ben ik vanuit de schuur van mijn huis in Culemborg aan de slag gegaan.
Inmiddels hebben we een aardig kantoor in een historisch pand op de Markt in Culemborg en
een bloeiende club met 300 leden waaronder ruim twintig institutionele beleggers. Jaarlijks
bezoeken we zo’n dertig aandeelhoudersvergaderingen van de grotere bedrijven.
Echt toelichten wie wij zijn hoeven we niet meer op de aandeelhoudersvergaderingen. Ze zijn
gewend aan onze vragen over energieverbruik, in welke landen ze actief zijn, of ze problemen
hebben gehad met lokale vakbonden, corruptie, waterverontreiniging, milieucalamiteiten, of ze
gebruik maken van kinderarbeid. Wat we vragen is informatie, die was niet voorhanden en wij
willen de transparantie bevorderen. Dat is een strategisch punt. Wij als aandeelhouders kunnen
die vragen stellen, de Nederlandse politiek niet. Wat ik wil is dat de bedrijven straks in eenzelfde
ritme en op vergelijkbare controleerbare grondslagen als het financiële jaarverslag ook
duurzaamheidverslagen gaan presenteren. Elk jaar weer, volgens een bepaald gestandaardiseerd
stramien. Daar kan door de pers weer over geschreven worden en mijn leden kunnen
precies zien hoe de bedrijven op deze terreinen gepresteerd hebben.
Wat we vertellen in de vergaderingen is dat het er voor bedrijven niet langer om gaat dat ze de
wet volgen maar dat ze de samenleving vooruit helpen. Het heeft hoogstens een jaar of twee
geduurd voordat ze ons daarin enigszins serieus gingen nemen. Er waren al bedrijfstakken zoals
chemie die ontvankelijk waren omdat die intern afspraken hadden lopen. Een omslagmoment
was het SER-advies ‘De winst van Waarde’, dat eind 2000 verscheen. Er gebeurt dus wel iets.
Shell, Unilever en binnenkort Philips hebben een breed duurzaamheidverslag. Er is een flink
aantal bedrijven met milieuverslagen gekomen. Ik ben daarom positief.
Wat wij graag zouden zien is dat de bedrijven bij het opstellen van de duurzaamheidverslagen
de GRI (Global Reporting Initiative)-richtlijnen in acht nemen. GRI is de enige globale multistakeholder-organisatie.
De richtlijnen zijn opgesteld in samenwerking met bedrijven, NGO’s,
overheden, accountants, enzovoort. Wanneer ze allen deze richtlijnen hanteren dan kunnen we
hun prestaties vergelijken.
De kwestie is natuurlijk dat zo’n verslag op zich helemaal niets zegt. Net zoals een prachtig financieel
verslag niets zegt over de winstgevendheid van het bedrijf. Met zo’n verslag kunnen onze
leden hun eigen oordeel over de duurzaamheid van een onderneming gaan vormen. En niet
alleen duurzame beleggers maar ook traditioneel ingestelde beleggers en NGO’s kunnen die
64 NATIONALE STRATEGIE VOOR DUURZAME ONTWIKKELING