2819 NSDO NL Cover - Commissie voor de milieueffectrapportage

3.3
dynamische regie
Waarschijnlijk is er verschil in de manier waarop het begrip duurzaamheid
leeft in de verschillende provincies. In sommige provincies waren
ambtenaren en politiek goed vertegenwoordigd. In andere provincies
waren noch ambtenaren noch politici aanwezig.
In sommige provincies werkte de zoektocht naar initiatieven via de lijn van
de provincieambtenaar ‘Leren voor Duurzaamheid’ uitstekend, in andere
provincies werden we snel doorgesluisd naar het COS of de milieufederaties.
Kennelijk vervullen deze organisaties in deze provincies een
coördinerende rol.
Het lijkt erop dat er een spanningsveld is tussen de betrokkenheid van de
ambtenaren en de politiek en de projecten. Te veel betrokkenheid van de
overheid wordt ervaren als een sterke controle en een overmaat aan
administratieve rompslomp met gedetailleerde eisen. Te weinig
betrokkenheid maakt het de projecten moeilijk om tot bloei te komen, ze
kunnen een beetje steun wel gebruiken. Het blijkt niet eenvoudig de twee
werelden te verbinden. Mensen klagen dat ambtenaren geen belangstelling
hebben voor een initiatief omdat die bezig zijn beleid uit te voeren.
Het lijkt redelijk om een verschil te maken tussen de lokale overheid, de
provincie en de rijksoverheid. Bij de lokale overheid zien we samenwerkingsverbanden
tussen ambtenaren (en de politiek) en maatschappelijke
organisaties. Een aantal provincieambtenaren ondersteunen de
maatschappelijke organisaties bij hun zoektocht naar rijkssubsidie. De afstand
tussen de rijksoverheid en de initiatiefnemers wordt als heel groot
ervaren. De ambtenaren voeren hun eigen beleid uit, de initiatiefnemers
zijn met grote betrokkenheid bezig hun project uit te voeren. De werelden
staan ver uit elkaar, ook qua cultuur.
Betrokkenen vragen van de overheid dat zij een visie heeft over duurzame
ontwikkeling die een invulling krijgt op de verschillende beleidsterreinen.
Zij verwachten van die zelfde overheid dat ze daar de regie over voert en
er het eigen handelen aan toetst. Daarnaast willen ze dat de overheid
ruimte heeft voor nieuwe burgerinitiatieven: anders, niet helemaal
passend, vernieuwend.
Zij willen ook dat de overheid – daar waar een bepaalde ontwikkeling zich
bewezen heeft – over gaat tot normering en regelgeving (bijvoorbeeld op
het gebied van duurzaam bouwen is daar nu de tijd rijp voor). De initiatiefnemers
kunnen dan steeds weer nieuwe zaken oppakken en grenzen
opzoeken.
De duurzame beweging vraagt om een dynamische regie van de overheid:
sterk aansturen als ontwikkelingen hun bestaansrecht hebben bewezen en
ruimte geven aan nieuwe initiatieven, zodat het overheidsbeleid voortdurend
interactief wordt bijgesteld. Dat kan duidelijker worden als de
overheid in de uitvoering van het beleid onderscheid maakt tussen vragen
die de ‘duurzamen’ stellen. Aan de ene kant hun behoefte aan ondersteuning
bij het tot stand brengen van het initiatief, aan de andere kant de
mogelijkheden voor financiering.
De provincie Brabant is een voorbeeld van een provincie, waar de overheid
een sterke rol neemt in de uitvoering van duurzame projecten. De afstand
tussen de vertegenwoordigers van de overheid en de initiatieven is
kort. Tegelijkertijd concluderen de initiatiefnemers dat de afstand tussen
overheid en projecten gevuld wordt met bureaucratische procedures die
vertragend werken en soms zelfs onoverzichtelijk worden. Dat gat wordt
gevuld door bemiddelaars, die er hun vak van maken om de procedures in
kaart te brengen en te volgen.De sterke regievoering in Brabant heeft een
positief effect op duurzame ontwikkeling, maar er is meer aandacht nodig
voor de rol van de bureaucratie.
> 3.4
de overheid
als ‘warme lamp’
Wat is er nodig om de overheid ‘een warme lamp’ te laten zijn, die bijdraagt
aan het ontstaan van nieuwe initiatieven Dat is een overheid die:
> vraagt waar ondersteuning nodig is, in plaats van aangeeft waar de subsidiegrenzen
liggen;
> samen met de initiatiefnemers de grenzen van de mogelijkheden aftast;
> de rol van voorlichter en sfeermaker speelt als dat voor een initiatief
nodig is;
> binnen het budget een ‘pionierspotje’ opneemt, zodat initiatieven de tijd
krijgen om binnen de overheid of andere partijen haar draagvlak te
zoeken;
> overheidsambtenaren in dienst heeft die over de termijn van hun politieke
verantwoordelijkheid heenkijken en meerjarige afspraken durven te
maken met maatschappelijke organisaties;
> ondersteuning en financiering los van elkaar ziet. Lang niet alle initiatieven
vragen onmiddellijk om een buidel met geld. Ze willen wél graag
weten waar ze hun vragen kunnen stellen en wie hen kan ondersteunen bij
het organiseren van hun project.
Websites
www.toekomstprijs.nl
www.treesfortravel.nl
www.twentyone.tpd.tno.nl
www.uvw.nl
www.vbdo.nl
www.vega-life.nl
www.velomondial.net
www.vernieuwingsimpuls.nl
www.verwey-jonker.nl
www.vluchtelingennetwerk.nl
www.vmnl.nl
www.vng.nl
www.vno-ncw.nl
www.vrijwilligersplein.nl
www.vsbfonds.nl
www.vu.nl/ivm
www.waterland.nl
www.wbcsd.ch
www.wnf.nl/souvenirs
www.wnf.nl
BIJLAGE 3 163