islam%20akaidi

150
İSLAM AKAİDİ
Tuğyan, taşkınlık, azgınlık, sınırı aşmak demektir. Fiziksel güçlerin normal
sınırları aşacak şekilde faal hale gelmeleri de tuğyanla ifade edilmiştir. "Su
tuğyan ettiğinde (kabarıp taştığında) sizi akıp giden (gemi)de taşıdık."
(69/Haakka, 11) Bu şekilde taşan ve her yeri kaplayan şeye tağıye
denilmektedir. Kavram olarak tuğyan, isyan ve günahta, sınır tanımayacak
ölçüde ileri gitmektir. İnsanın haddi ve ölçüyü aşması demektir. İnsanın haddi;
Allah'ın, onun için koyduğu sınırıdır ki, kişinin onu aşması caiz değildir. İnsanın
değeri, Allah'a kul olması itibariyledir; onun için Rabbına itaati ve sürekli kulluk
sınırı içinde bulunması gerekir. Ne zaman, Allah'ın insan için koymuş olduğu
aşılmaması gereken hududu aşar, ölçüyü kaçırırsa tuğyana düşmüş, Allah'a
isyan etmiş olur. Tuğyan kelimesi, türevleriyle birlikte Kur'an'da 39 yerde
geçer. Bu türevlerden 8'i, tağut şeklindedir. Tağut, tuğyanı yaşayan ve yaşatan
kişi veya güç anlamındadır.
Tuğyan, istikametten bir sapmadır (Hud, 112). Tuğyana sapmanın
musallat edeceği denge bozukluğu (hastalık) insanı aldatır, kuruntu ve hayale
esir eder. İnsan bu duruma gelince nefsinin oyuncağı olur ve karanlığı ışık
zannetmeye başlar. Kur'an, bu özelliği belirtirken, inkarcıları "tuğyanları içinde
oynayıp oyalanan gafiller" olarak tanıtır. (Bkz. 6/En'am, 110; 71 A'raf, 186)
İnsan, belli nimetlere kavuştuğu ve kendisini başkalarından müstağni
zannettiği, kendisinde istediğini yapabilecek bir güç, bilgi ve yetenek
vehmettiği zaman, artık Allah'ı da unutur; gerçek kudret, ilim ve dilediğini
yapabilme güç ve iradesine sahip olanın yalnızca Allah olduğunu aklından
çıkarır. Bu durum, insan için tuğyana açılan bir kapıdır; artık dilediğini yapar,
hak hukuk ve hiçbir sınır tanımaz. Allah'a ortak koşmaya, nefsini O'nun yerine
geçirip heva ve heveslerinin peşinden gitmeğe girişir. İşte, bu hal tuğyan
halidir. Bu tür insanlar da Kur'an diliyle tağidir.
Kur'an, bozgunculuk yapmayı, kendi izinleri olmadan halkın, yoksulların
din değiştirmelerine ve dinlerini yaşamalarına rıza göstermemeyi, kendi
üstünlüklerini tartışmasız kabul etmeyi, sadece kendi kuvvetlerine güvenmeyi,
bu nedenlerden dolayı şımarıp böbürlenmeyi, yeryüzünde çalım satıp gösteriş
yaparak yürümeyi, kısacası veli edindikleri şeytanın taraftarı (hizbi) olmayı,
tuğyana kalkışanların vasıflarından sayar. (Bkz. 17/İsra, 16; 20/Taha, 71;
23!Mü'minun, 47; 41/Fussılet, 15; 40/Mü'min, 75; Enfal, 47; S8/Mücadele, 19)
Ayetlerden anlaşıldığına göre tuğyan, hak hukuk ve sınır tanımamak,
inatçı ve zorba bir tavır içerisinde olmak, böbürlenmek, kibir göstermek ve
zulmetmek, insanlığı ezmek, mallarını gasbetmek, insanlara acımamak ve
dolayısıyla Allah'ı bir ve gerçek Rab olarak tanımayarak O'na ortak koşmak,
kısacası nefsinin, heva ve hevesinin peşinde gitmek ve batıl ile hüküm
vermektir.