islam%20akaidi

52
İSLAM AKAİDİ
Allah'a yapılmasını ifade etmesi, inançta tevhidi de içine almakla beraber
Kur'an'da yer alış şekliyle daha çok kulluğun bir şartı olarak amelde tevhidi
anlatması bakımından önemli bir yeri vardır: "De ki: 'Rabbim adaleti emretti.
Her secde ettiğinizde yüzlerinizi O'na çevirin ve dini yalnız Allah 'a halis kılarak
(muhlisin) O'na yalvarın."(A'raf, 29). "Şüphesiz ki Kitab'ı sana hak olarak
indirdik. O halde sen de dini Allah'a halis kılarak (muhlisan) kulluk et. Dikkat
et, halis din yalnız Allah'ındır. O'nu bırakıp kendilerine birtakım dostlar
edinenler: 'Onlara, bizi sadece Allah 'a yaklaştırsınlar diye kulluk/ibadet
ediyoruz' derler." (Zümer, 2-3). Ve bu konuyla ilgili diğer ayetler için bk.
Zümer, 11, 14-15; Mü'min, 14; Beyyine, 5)
Kur'an, müşriğin denizde boğulma gibi bir ölüm-kalım durumundaki
psikolojik halini anlatırken de, onun nazarında bütün batıl tanrıların yok olup
geçici bir tevhide ulaşmasını yine "ihlas" kavramıyla ifade etmektedir: "Sizi
karada ve denizde yürüten O'dur. Gemide olduğunuz zaman(ı düşünün):
Gemiler, içinde bulunanları hoş bir rüzgarla alıp götürdüğü ve (onlar) bununla
sevindikleri sırada, birden gemiye, şiddetli bir kasırga gelip de, her yerden
dalgalar onları sardığı ve artık kendilerinin tamamen kuşatıldıklarını sandıkları
zaman, dini yalnız Allah 'a halis kılarak O'na yalvarmaya başlarlar: 'Andolsun,
eğer bizi bundan kurtarırsan, şükredenlerden olacağız' derler." (Yunus, 22;
ayrıca bk. Ankebut, 65; Lokman, 32)
Ayetlerde görüldüğü üzere "dini Allah'a halis kılarak O'na kulluk etme"
ifadesi içerisinde yer alan "ihlas" kavramı, "saflaştırma, arışlaştırma" anlamını
içermektedir. Kullukta dinin saflaştırılması ise, dinin her tür şirk unsurundan
temizlenerek kulluk eyleminin sadece Allah'a yönelik olarak gerçekleştirilmesi
anlamına gelmektedir. İhlas kavramı, geçtiği bütün ayetlerde Allah'a açıkça şirk
koşmanın zıddı anlamında bir tevhidi anlatmaktadır. Taberi ve İbn Kesir, ilgili
ayetleri açıklarken "ihlas" kavramını, Allah'ı tek ilah olarak tanımak ve ilahlığı
iddia olunan batıl tanrıları reddederek kulluğu sadece Allah'a yöneltmek olarak
izah etmektedirler. Diğer birçok müfessir ise bu unsura, riya gibi durumları da
eklemişlerdir. Yani kişi, dinini (ibadetini ve taatini) bütün batıl tanrı
düşüncelerinden temizleyecek ve kulluğunu sadece Allah'a yöneltecektir.
İhlasın taşıdığı bu anlamın yanında, müfessirlerin çoğu bu kavramın kapsamına
gizli şirk olarak adlandırılan riya (görsünler diye yapmak), süm'a (duysunlar
diye yapmak) gibi, kullukta yalnızca Allah'a yönelmenin safiyetini bozan kalbi
hastalıkların bulunmamasını da eklemişlerdir. Kulluğun en güzel biçimi, Allah'a
yalnızca Rab olduğu için yönelmektir.
Bütün bu izahlardan anlaşıldığı üzere amelde tevhid, inançta tevhidin
doğal bir sonucu olarak kulluğun da sadece Allah'a yöneltilmesi anlamını
içermektedir. Allah'ın tek gerçek ilah kabul edilmesine rağmen, eğer kullukta