islam%20akaidi

287
İSLAM AKAİDİ
körüne) Bana şirk/ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla
dünyada iyi geçin. Bana yönelenlerin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz ancak
Banadır. O zaman size, yapmış olduklarınızı haber veririm." (31/Lokman, 15)
İslam Akaidi Bölüm -7 Atalar Yolu
Atalar Kültü; Sosyal Çevre ve Geleneğin Putlaştırılması
Sosyal Çevre: İnsan, her türlü zihinsel ve duygusal yapıya sahip olarak
gelişmeye hazır bir vaziyette dünyaya gelir. Bu gelişim sürecini devam
ettirebilmek için toplum içerisinde yaşamak ve diğer insanlardan faydalanmak
zorundadır. Bu yönüyle toplumsal bir varlık olarak değerlendirilen insan;
inancını, bakış açısını, her türlü değer yargısını, kimlik ve kişiliğini içinde
yaşadığı toplumdan alır. Fakat belirli bir noktaya gelindiğinde toplum, insanın
benliğini, iradesini, idrakini kuşatır, adeta esir alır, hapseder. İnsanın,
toplumun koyduğu normları aşabilmesi bir mesele haline gelir. Zira toplumlar
kendi normlarını bireylere benimsetmek onların düşünce, inanç ve
davranışlarını yönlendirmek ister. Bu, toplumun putlaşması demektir.
Toplum, binlerce yıllık birimini, tecrübelerini, örf ve adetlerini, inançlarını,
değer yargılarını bireylere aktardıktan sonra, bu sosyal değer ve normların
eleştirilmesine tahammül edemez, kendine mensup bireylerden mutlak itaat
bekler. Bu normlar karşısında şüpheye düşülmesini bile istemez. Sosyal çevre,
insanın her yönüyle gelişimine uygun bir ortam olmakla birlikte, belli bir
aşamadan sonra yetersiz kalmakta, hatta fertlere alternatif tanımadığı zaman
da zararlı olmaktadır. Hür düşünme ve araştırma imkanlarını ortadan kaldıran
toplumsal çevre baskısı, hiçbir zaman hoş karşılanmamaktadır.
Kur'an kültürüne dayalı bir perspektiften baktığımızda, yapılarına göre iki
tür toplumun varlığından söz edebiliriz. Biri normları İlahi öğretiye dayalı
toplumlar (İslami toplum/ümmet), diğeri normları cahili öğretiye dayalı
toplumlar (cahiliye). Cahiliye toplumlarında insanı doğruluktan, iyilikten,
güzellikten uzaklaştırıcı bir baskı vardır. İşte böylesi toplumlarda toplumun
yanlışlığına rağmen doğruyu görmek, toplumun kötülüğüne ve çirkinliğine
rağmen iyiyi ve güzeli tercih etmek, söz konusu topluma ve toplumsal
değerlere karşı çıkmayı, baskılara göğüs germeyi gerektirir. Ayrıca kişiliğini
içinde bulunduğu toplumla özdeşleştirmiş kimseler için böyle bir durum geçerli
değildir. Bunlar için, içinde yaşadıkları toplumu reddetmek kendi kişiliğini