Jacek Kajtoch.
Jacek Kajtoch.
Jacek Kajtoch.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
polskich stowarzyszeń kulturalnych ksiądz proboszcz przytaczał<br />
z pamięci obszerne fragmenty „Marii" i „Pana Tadeusza". Wiemy<br />
już, kiedy sobie te teksty przyswoił. Okres przynależności<br />
do Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu był fundamentalny<br />
dla przyszłej twórczości oryginalnej Bonczyka. Podówczas<br />
zadzierzgnęły się związki bytomskiego pisarza z wielką<br />
polską literaturą romantyczną, one to właśnie po kilkunastu latach<br />
nadały kształt strofom „Starego kościoła miechowskiego"<br />
i „Góry Chełmskiej", one dźwięczały w lirykach.<br />
Rzecz zresztą ma znaczenie o wiele szersze. Generacja, której<br />
działalność przypada na pierwszą połowę dziewiętnastego wieku<br />
(Lompa) wykazywała znajomość jedynie polskiej literatury oświeceniowej,<br />
dzieł współczesnych autorów romantycznych nie znano.<br />
Pokolenie Bonczyka wychowało się na x<br />
kulcie Adama Mickiewicza<br />
i Juliusza Słowackiego, z tradycji romantycznych brało przykład<br />
dla własnej twórczości. Na tle sytuacji w Polsce (początki<br />
pozytywizmu i realizmu krytycznego) prezentowało, się jako spóźnione,<br />
ale w warunkach Śląska ta stosunkowo późna recepcja<br />
poetów romantycznych była wielką szkołą ukochania polskości.<br />
W latach studenckich Bonczyk zaczął pisać utwory poetyckie.<br />
Powstały wtedy najprawdopodobniej „Tłumaczenia z niemieckiego",<br />
niektóre wiersze, włączone później do „Chwastów z własnej<br />
zagrody" oraz część „Gudrunlieder".<br />
Wśród polskich poezji Bonczyka, napisanych w tym czasie,<br />
znajduje się kilka utworów kontrowersyjnych. Sprzeczne sądy,<br />
jakie padały na temat niektórych szczegółów biografii i twórczości<br />
poety, miały swe źródło w dążeniu dotychczasowych krytyków<br />
do komponowania statycznego obrazu twórcy „Eines alten Studenten<br />
Ferien Geklimper". W niektórych wypadkach miary nieporozumień<br />
dopełniała niepełna znajomość realiów historycznych.<br />
Wiele trudu kosztowało księdza Emila Szramka, autora monografii<br />
pisarza, zatarcie kryzysu powołania duchownego, jaki przeżył<br />
Bonczyk w seminarium i na początku swojej kariery zawodowej.<br />
Przede wszystkim polskie wiersze „Do Karola" i „Echo<br />
z więzienia" (napisane w 1859 roku) ukazują ten kryzys w pełnym<br />
świetle. Kariera duchownego nie odpowiadała Bonczykowi,<br />
skłaniał się on raczej ku medycynie. Swoją rolę odegrała tutaj<br />
także świecka atmosfera Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego.
Change language