Jacek Kajtoch.

nawet jeżeli odejmiemy lata Kulturkampf u, kiedy z powodu nie
obsadzenia biskupstwa we Wrocławiu nastąpiły zakłócenia w. normalnej
pracy kurii. .. - '~ -
Inaczej oceniała działalność Bonczyka pracująca ludność Bytomia.
Kilka razy spotkał sią poeta z przejawami 'szczerej sympatii.
Czwartego lipca 1887 roku całe miasto uroczyście obchodziło
srebrny jubileusz .kapłaństwa Bonczyka. Uroczystość; poprzedzono
capstrzykiem. W obiedzie wydanym na cześć jubilata
w hotelu Sanssouci wzięło udział sto czterdzieści osób. Wieczorem
odbył się w ogrodzie festyn; ludowy z koncertem, śpiewem, deklamacjami
i-sztucznymi ogniami. Życzeniom i śpiewom nie było
końca. W głoszeniu zasług autora „Góry Chełmskiej" przodowali
oczywiście alojzjanie.
W kilka lat później Bonczyk zaziębił się, zmarł 18 lutego 1893
roku na zapalenie płuc. Podczas choroby kazał spalić rękopisy
swoich utworów: wśród nich miał być także manuskrypt trzeciego
poematu, w którym najprawdopodobniej najpełniej doszedł
do głosu patriotyzm autora. Ponoć kościelny Walis dokonał tego
auto da fe. Nie wiadomo zresztą, jak to w rzeczywistości było.
Niektórzy sądzą, że rękopisy Bonczyka zniszczyli nieprzyjaźni
księża, zwolennicy Centrum, bojąc się dalszej-kompromitacji. Pogrzeb
Bonczyka był podobno wspaniały. Tłumy ludności miały
przepełniać parafialny kościół, ulicę Tarnogórską i Piekarską -aż
do cmentarza. Latarnie uliczne były okryte kirem, na oknach
wywieszono czarne flagi. Za trumną szli uczniowie, nauczyciele,
duchowieństwo, towarzystwa . polskie- i tłumy parafian. Pochowano
go- w kaplicy na cmentarzu przy ulicy Piekarskiej. Nad
grobem przemawiał po polsku ks. Michalski (zob. „Katolik" nr 24
z r. 1893). -
Jakimi cechami charakteru odznaczał się człowiek, którego
żegnano w sposób tak uroczysty - - ~ - T
\
•, .Najbliżsi współpracownicy cenili w nim pracowitość, energię
i ofiarność w-działalności kulturalno-oświatowej. Autorzy wspomnienia
: q nunc opublikowanego w „Książce pamiątkowej" aloj z Janów
pisali: „Od rychłego ranku aż do późnej, nocy był czynnym,
a wieczorami, gdy "ledwie kośćmi ruszać mógł,": jeszcze szedł na
posiedzenia; towarzystw. i tam wymownymi i pięknymi słowy
pouczał zebranych i zachęcał _do dobrego. Miał on szczególny dar.