Jacek Kajtoch.

Jak widać, miało uzasadnienie wyrażone na początku tego
rozdziału przekonanie, że nie wiemy na pewno, ani kiedy Bonczyk
pisał swoje wiersze • liryczne, ani kiedy je wydał drukiem.
Nie jesteśmy jednakowoż zupełnie bezradni: w obu wypadkach
możemy ustalić chociażby przybliżone daty. W tym celu piszący
te słowa proponuje czytelnikowi wspólne przeżycie małej naukowej
przygody filologicznej.
Przygoda pierwsza: próba ustalenia ram czasowych, w których
mógł się ukazać tomik „Eines alten Studenten Ferien-
-Geklimper".
Wiemy, że „Tłumaczenia z niemieckiego" i „Chwasty z własnej
zagrody" ukazały się w 1883 roku jako uzupełnienie drugiego
wydania „Starego kościoła miechowskiego". Dla naszej pracy
jest istotna odpowiedź na pytanie, czy „Eines alten Studenten
Ferien-Geklimper" (w skład jego wchodziły oba cykle wierszy)
ukazało się przed, czy ewentualnie po owym roku. Pomocą w znalezieniu
odpowiedzi będzie porównanie tekstów „Tłumaczeń z niemieckiego"
i „Chwastów z własnej zagrody". Okazuje się bowiem,
że pomiędzy dwoma wydaniami — tym z roku 1883 i zbiorkiem
„Eines alten Studenten Ferien-Geklimper" — zachodzą dosyć
poważne różnice. Tekst z 1883 roku jest lepszy: dojrzalszy pod
względem intelektualnym, precyzyjniejszy, pełniejszy, poeta
0 wiele swobodniej panuje nad językiem, umie wykorzystać jego
walory ekspresyjne i możliwości asocjacyjne. Nie jest prawdopodobne,
aby te teksty powstały w krótkim odstępie czasu. Dzieli
je zapewne kilka, jeśli nie kilkanaście lat, w ciągu których Bonczyk
uczynił znaczny postęp w opanowaniu poetyckiego warsztatu
1 ojczystego języka.
Te twierdzenia da się udokumentować szeregiem przykładów
szczegółowych.
Na przykład wiersz „Do Karola":
„Eines alten Studenten Ferien-Geklimper":
„W których jedno uczucie, bo ogień młodości,
Nie znając czającej się zdrady, żadnej złości,
Powinien by ogrzewać pierś do dobrych czynów.
Nikt by wtedy nie płakał nad dolą złych synów;
O nie byłoby w gronie nassym' żadnych dzieci,