1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

More documents

Recommendations

Info

Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y K O R U P C Y J N Y 101 1) działania podmiotów sprawujących władzę w państwie, 2) działania podmiotów, które wywierają wpływ na władzę państwową (grupy lobbingu, organizacje społeczne i religijne, środki masowego przekazu, 3) działania tych podmiotów, które dążą do zdobycia władzy państwowej. Nawiązując do definicji Maxa Webera, polityka jest dążeniem do zdobycia władzy państwowej lub jej utrzymania” 558 . Szersza definicja problemu pojmowana jest jako działalność dotyczącą stosunków pomiędzy grupami społecznymi, narodami, państwami oraz z walki o zdobycie władzy państwowej jako instrumentu regulacji i kształtowania stosunków 559 . Polityka jest również dążeniem do realizacji celów społecznych przy zastosowaniu instrumentów państwa. Tak rozumiana polityka wyznacza trzy jej odmiany: politykę realną, potencjalną oraz politykę wpływu. Poprzez politykę realną należy rozumieć działania podmiotów realizujących swoje cele w czasie rządzenia, czyli w czasie dysponowania instrumentarium państwa. Poprzez instrumenty państwa należy rozumieć: możliwość stanowienia prawa, posiadanie zasobów ekonomicznych (budżet państwowy), dysponowanie administracją rządową, służbami, propagandą, czy też wpływem na kierunek badań naukowych. Należy jednak zaznaczyć, iż tego rodzaju działalność nie jest prosta, choćby z uwagi na koalicyjną formę sprawowania władzy, czy też pluralistyczne struktury samorządowe. Polityka potencjalna przypisana jest działaniom, które mogą zostać zrealizowane w przyszłości, po zdobyciu władzy w państwie. Podmioty dążące do przejęcia władzy nie uprawiają polityki realnej lecz bazują na obietnicach dotyczących modelu uprawiania polityki, jaką będą uprawiać po przejęciu instrumentarium państwa. Politycy potencjalni, dążąc do uzyskania władzy, deklarują często obietnice nie znajdujące pokrycia w rzeczywistości, co prowadzi do demagogii. W sytuacji przeobrażenia polityki realnej w potencjalną okazuje się, iż prezentowane uprzednio obietnice nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości i stanowią element cynicznego kłamstwa. Polityka wpływu jest działaniem, które polega na realizacji celów poprzez nieformalne i niejawne wpływanie na instrumentarium państwa. Tego rodzaju polityka nie obejmuje jawnego dążenia podmiotów do uzyskania władzy państwowej, ale skutecznie wpływa na organy państwa. Polityka wpływu uprawiana jest przede wszystkim przez: grupy lobbingu ekonomicznego, organizacje społeczne, grypy religijne, środki masowego przekazu oraz opozycję, ale tylko w przypadku wpływania na działalność parlamentu, rządu i władz lokalnych 560 . Wychodząc naprzeciw wskazanego rozumienia polityki, należy wskazać, iż korupcja jest instrumentem w rękach polityków, który wykorzystywany jest do zdobycia, a następnie utrzymania władzy. Politycy, wygłaszając stanowisko o konieczności podjęcia walki z korupcją, nie artykułują poglądu w celu faktycznego reagowania na czyn przestępczy (chociaż przypadkiem i tak się dzieje), lecz powodują skierowanie uwagi potencjalnego elektoratu na siebie i ugrupowanie, które reprezentują. Począwszy od końca lat dziewięćdziesiątych na dobre rozgorzała moda na hasła antykorupcyjne. Od tego czasu ugrupowania partyjne składają deklaracje walki z korupcją. Wszechobecna aktywność antykorupcyjna wywołała konieczność wzmocnienia przedsięwzięć politycznych. Działania takie podejmowane są w ramach kampanii wyborczych lub jako skumulowane działania rządowe, ukazujące opinii publicznej dbałość rządu o bezpieczeństwo społeczeństwa, które nękane jest przez korupcję. Wynikiem politycznego nagłośnienia wagi korupcji są rankingi ośrodków badania opinii publicznej, które odnotowują niebywałe wskaźniki wzrostu percepcji zjawiska w czasie przedwyborczej gorączki. Poparciem wypracowanego poglądu są deklaracje wyborcze komitetów ugrupowań partyjnych, które w wyborach do parlamentu w latach 2001, 2005, 2007 oraz 2011 odwoływały się do konieczności walki z korupcją. W przedstawionych deklaracjach poświęcono uwagę obietnicom, które odnosiły się do zagadnień korupcyjnych. Badaniem w niniejszej rozprawie objęto ugrupowania, które uzyskały mandat zaufania społecznego i miały możliwość spełnienia złożonych deklaracji wyborczych (wyjątkiem są wybory w 2001 roku, z uwagi na udział w nich nieistniejących już partii politycznych, które przedstawiły niejednokrotnie zaskakujące rozwiązania antykorupcyjne np. Polska Wspólnota Narodowa). Podejmując się obrony stanowiska o instrumentalnym angażowaniu zjawiska korupcji przez polityków zdecydowano, iż rozważania obejma dwa etapy: 1
102 A. Hussein J. BIL korupcja MECHANIZMY jako KORUPCJOGENNE instrument uprawiania – cztery polityki grzechy główne władz publicznych 1 1. Etap pierwszy – korupcja w deklaracjach wyborczych – zdobycie władzy; 2. Etap drugi – aktywność rządu w odniesieniu do problemu korupcji – utrzymanie władzy. Wybory są wyrazem liberalnej demokracji, zgodnie z którą przywództwo w państwie jest rezultatem wyborów. Zmagania te są wyrazem otwartego współzawodnictwa sił społecznych i grup politycznych o władzę 561 . Jak zauważa Arkadiusz Żukowski, wybory są najważniejszym wydarzeniem politycznym, ponieważ stanowią punkt wyjściowy dla struktury demokracji. Celem przeprowadzenia demokratycznych wyborów jest wyłonienie rządzących. Kandydaci biorący udział w wyborach są wyrazicielami różnych interesów społecznych, a wyłonienie nowej władzy jest efektem zmiany poglądów społecznych 562 . Dodatkowo, wybory parlamentarne są tym, co powoduje, iż społeczeństwo staje się w praktyce, a nie tylko w teorii, suwerenem. Kandydaci muszą zabiegać o poparcie elektoratu 563 . 3.2. Wybory parlamentarne w 2001 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu RP IV kadencji w 2001 roku przewidywała odmienne zasady wyłaniania posłów niż przyjęto w ordynacjach regulujących wybory w latach poprzednich. Według przyjętej ordynacji wszyscy członkowie parlamentu mieliby być wyłonieni w okręgach, czym zlikwidowano możliwość wystawiania krajowej listy kandydatów. Odmiennie potraktowano zasady rozdziału mandatów pomiędzy kandydatami, którzy otrzymali największą ilość głosów. Przyjęta metoda Saint-Laguë 564 czyniła, iż sukces wyborczy mógł być mniejszy niż przy poprzednio stosowanych zasadach 565 . W wyniku wyborów w 2001 roku wprowadzono do parlamentu 6 partii politycznych, z których tylko dwie można postrzegać jako ugrupowania ustabilizowane – SLD (koalicja SLD i UP) oraz PSL. Pozostałe partie były nowymi organizacjami, utworzonymi niejednokrotnie przed samymi wyborami (PO, LPR oraz PiS) 566 . Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unia Pracy Sojusz lewicy Demokratycznej w czasie wyborów parlamentarnych w 2001 roku był największym lewicowym ugrupowaniem politycznym w Polsce. Od powstania 567 partia ta uzyskiwała w kolejnych wyborach parlamentarnych coraz większą liczbę głosów (od 1 514 025 głosów w 1991 roku do 9 485 224 głosów w wyborach w 2001 roku). Pomimo wygranych wyborów w 2001 roku popularność SLD znacznie spadła 568 . W programie wyborczym koalicji, która uzyskała najwyższy mandat zaufania wyborców, zawarto postulaty nawiązujące do konieczności walki z korupcją. Pod hasłem „Skutecznie walczyć z korupcją” wskazano, iż Polska widziana jest jako kraj, w którym korupcja wzrasta, a urzędnicy nadużywają swoich uprawnień. Przekonywano, iż walka z korupcją jest niezwykle pilną potrzebą. Konieczne jest przejrzyste działanie instytucji władzy i partii politycznych oraz zapewnienie równego dostępu do informacji instytucjom oraz obywatelom, jak też zaostrzenie kar. Za niezbędne działania w skutecznej walce z korupcja uznano: • y propagowanie i wymuszanie etycznych postaw w działalności publicznej, przy jednoczesnej deklaracji zwiększenia roli wewnętrznych organów kontroli oceniających postępowanie członków ugrupowań koalicyjnych, • y ustawowe uregulowanie działalności lobbingowej oraz ujednolicenie prawa antykorupcyjnego, • y przekazywanie deklaracji o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne do właściwych urzędów skarbowych celem skonfrontowania ich z deklaracjami podatkowymi, • y poprawę funkcjonowania procedur zamówień publicznych oraz stworzenie w odpowiednich instytucjach państwowych rejestrów nierzetelnych podmiotów gospodarczych, • y dokumentowanie budzących zastrzeżenia prawne transakcji, zwalczanie praktyk prania pieniędzy, ujawnianie nielegalnych kont itd., • y współpracę organów prawa z wyspecjalizowanymi instytucjami, w tym międzynarodowymi, zajmującymi się oceną zjawisk korupcyjnych i zwalczaniem korupcji, • y zapewnienie osobom i instytucjom równego dostępu do informacji 569 .
Page 2 and 3:
1 1A(4) Prace doktorskie WARSZAWA 2
Page 4 and 5:
Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53: Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Page 366 and 367:
show all

1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?