1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
118<br />
A. Hussein J. BIL<br />
korupcja MECHANIZMY jako KORUPCJOGENNE instrument uprawiania – cztery polityki grzechy główne władz publicznych<br />
1<br />
najbardziej strategiczne komisje (budżetową,<br />
zwalczania korupcji i regulaminową).<br />
Hromada nie jest jedynym ugrupowaniem,<br />
które dopuściło się parlamentarnego kupowania<br />
głosów. Demokratyczna Partia Ludowa<br />
podczas sprawowania władzy gwarantowała<br />
członkom swojej frakcji intratne przywileje ze<br />
strony rządu, co spowodowało wstąpienie około<br />
90 nowych członków, którzy mieli nadzieję<br />
na korzystanie z państwowego majątku 638 .<br />
W parlamencie ukraińskim prawie otwarcie<br />
mówi się o kupowaniu głosów. Czynnikiem<br />
mającym znaczenie dla tego stanu rzeczy jest<br />
z pewnością fragmentaryzacja i niska instytucjonalizacja<br />
systemu partyjnego, co z kolei zachęca<br />
biznes do konstruowania grup interesów,<br />
budowania własnych partii, frakcji parlamentarnych<br />
oraz sieci masowego przekazu. Sytuacja<br />
taka wpływa na powstawanie zachowań<br />
korupcyjnych prowadzących bezpośrednio do<br />
przejęcia kontroli nad systemem decyzyjnym,<br />
lobbowaniem we własnych interesach, ale także<br />
na pozyskaniu immunitetu poselskiego 639 .<br />
Finansowanie partii politycznych w Czechach<br />
ze źródeł prywatnych polega na otrzymywaniu<br />
środków z prywatnych pieniędzy,<br />
tj. darowizny, składki członkowski, zapisy<br />
spadkowe. Ugrupowania polityczne mogą też<br />
prowadzić reglamentowaną działalność gospodarczą,<br />
w tym dozwolona jest sprzedaż książek<br />
i innych materiałów związanych z polityczną<br />
działalnością ugrupowania.<br />
W zakresie otrzymywania darowizn czeskie<br />
prawo przewiduje, iż partie polityczne mogą<br />
przyjmować tego rodzaju wartości pieniężne,<br />
ale do wartości 50 tys. koron. Zgodnie z prawem<br />
darowizna przekraczająca wspomniany<br />
próg, wymaga podania nazwiska darczyńcy,<br />
a w przypadku osoby prawnej należy podać nazwę<br />
i siedzibę podmiotu 640 .<br />
Ważnym źródłem finansowania polityki są<br />
środki pochodzące z zagranicy, które są szczególnie<br />
wrażliwe ze względu na możliwość ingerencji<br />
w system państwowy danego państwa<br />
przez podmioty reprezentujące interesy obcego<br />
państwa. Z tego też względu w krajach Europy<br />
Środkowo-Wschodniej jednym z najczęściej<br />
spotykanych obostrzeń prawnych jest częściowy<br />
lub całkowity zakaz finansowania polityki<br />
ze źródeł zagranicznych. Zakazy finansowania<br />
odnoszą się przede wszystkim do darowizn<br />
pochodzących od obcych rządów, obywateli<br />
i korporacji międzynarodowych. Wyjątkiem od<br />
konserwatywnej reguły zakazu finansowania<br />
ze źródeł zagranicznych są regulacje litewskie,<br />
na mocy których partie polityczne i organizacje<br />
mogą być finansowane przez obywateli<br />
Litwy mieszkających za granicą. Dozwolone<br />
jest również zakładanie kół partyjnych wśród<br />
mniejszości litewskiej za granicą. Tego rodzaju<br />
finansowanie znalazło również akceptację<br />
w ustawodawstwie Bośni i Hercegowiny, gdzie<br />
potrzebowano pomocy zagranicznej w powojennej<br />
rozbudowie.<br />
Należy zaznaczyć, iż wskazane zakazy<br />
w praktyce stosunkowo łatwo jest omijać np.<br />
poprzez wykorzystywanie fundacji partyjnych<br />
i spółek powstających tylko na potrzebę tego<br />
finansowania. Zainteresowanie dysponowaniem<br />
środkami finansowymi pochodzącymi<br />
ze środków zagranicznych podyktowane jest<br />
osiągnięciem przewagi nad konkurencją (polityczną)<br />
641 .<br />
W większości państw demokratycznych<br />
źródłem finansowania partii politycznych są<br />
dotacje i subwencje państwowe. W dyskursie<br />
politycznym od lat istnieje debata dotycząca<br />
zasadności, zasad czy też sposobu przyznawania<br />
wspomnianych funduszy. Na przełomie<br />
dziesięcioleci finansowanie tego rodzaju przeszło<br />
różne fazy wdrażania. Zaliczyć należy do<br />
nich fazę eksperymentów (1954–1974), fazę<br />
wzrostu (1967–1982) oraz fazę przystosowania<br />
(po 1982 roku).<br />
W realiach dojrzałych demokracji bezpośrednie<br />
finansowanie partii politycznych<br />
z budżetu państwa jest standardem. Oczywiście<br />
dotowanie przez państwo partii politycznych<br />
posadowione jest na gruncie wewnętrznych<br />
regulacji państwa 642 .<br />
Debata nad pomocą finansową państwa dla<br />
ugrupowań politycznych oraz ich kandydatów<br />
jest ciągle aktywna. Podnoszone są głosy<br />
przeciw jak i za wspieraniem partii z zasobów<br />
budżetu publicznego. Dokonując próby określenia<br />
słuszności tego rodzaju finansowania,<br />
należy zauważyć, iż doświadczenia międzynarodowe<br />
wskazują, że finansowanie publiczne<br />
nie zawsze było dobrym rozwiązaniem<br />
skorumpowanego finansowania prywatnego.<br />
Polityka jest walką o uzyskanie władzy, podczas<br />
której aktorzy sceny politycznej starają się<br />
uzyskać przewagę nad swoimi konkurentami.<br />
Chęć zdobycia władzy niejednokrotnie zachęca,<br />
aby wydać więcej niż przeciwnik. Pytanie<br />
jak i z jakich źródeł to więcej pozyskać. Zaproponowane<br />
przez wymogi demokratyczne<br />
finansowanie publiczne, ani też finansowanie
Change language