1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
172<br />
A. Hussein J. BIL<br />
korupcja MECHANIZMY jako KORUPCJOGENNE instrument uprawiania – cztery polityki grzechy główne władz publicznych<br />
1<br />
zagrożenie zakazem wykonywania zawodu lub<br />
też utrata uzyskanych uprawnień z pewnością<br />
będzie skuteczniejsza od orzekanych obecnie<br />
sankcji karnych. Dodatkowo należy podejmować<br />
odpowiednie środki służące zajmowaniu<br />
i konfiskacie zysków z przestępstw związanych<br />
z korupcją. Pozbawienie sprawców owoców<br />
popełnianego przestępstwa jest kolejnym<br />
dotkliwym środkiem, który skutecznie zniechęci<br />
do stosowania praktyk korupcyjnych.<br />
Sprawcy tego rodzaju przestępstw działający<br />
w warunkach czynu ciągłego, czynią z tego<br />
przestępstwa stałe źródło dochodów. Uzyskane<br />
nielegalnie środki pieniężne inwestowane są<br />
w nieruchomości oraz stanowią podstawę do<br />
uruchomienia legalnie prowadzonej działalności<br />
gospodarczej. Z czasem zajmowane stanowisko<br />
w administracji publicznej staje się tylko<br />
źródłem opłacenia należnych składek zdrowotnych,<br />
a faktyczne przychody uzyskiwane są<br />
z działalności finansowanej z praktyk korupcyjnych.<br />
Państwo musi posiadać narzędzia do<br />
skutecznego pozbawiania owoców przestępstwa<br />
sprawców zachowań korupcyjnych.<br />
Popełnienie przestępstwa korupcji wielokrotnie<br />
uzależnione jest od umiejętności<br />
jego kamuflowania przez osoby posiadające<br />
instrumenty ochrony prawnej. Dlatego też<br />
koniecznym jest ograniczenie immunitetów<br />
chroniących sprawców przed dochodzeniem,<br />
ściganiem lub osądzaniem przestępstw związanych<br />
z korupcją. Pozbawienie tego uprawnienia<br />
przebiegać powinno w zgodzie z regulacją<br />
prawną, oraz w zakresie niezbędnym dla funkcjonowania<br />
systemu demokratycznego.<br />
Ewaluacja korupcji wymaga od organów<br />
ścigania ciągłego poszukiwania skutecznych<br />
rozwiązań, prowadzących do eliminacji tego<br />
zjawiska. Zadaniem państwa jest umożliwienie<br />
specjalizacji osób i organów odpowiedzialnych<br />
za walkę z korupcją, poprzez udostępnienie<br />
im odpowiednich środków i prowadzenie<br />
niezbędnych szkoleń dla efektywnego pełnienia<br />
obowiązków służbowych.<br />
Kolejnym istotnym czynnikiem zapobiegania<br />
korupcji jest uregulowanie procesu podejmowania<br />
decyzji przez urzędników administracji<br />
publicznej. Elementem sprzyjającym<br />
tej regulacji jest transparentność działalności<br />
urzędnika. Osoba pełniąca określoną funkcję<br />
publiczną powinna postępować w zgodzie<br />
z przypisanymi jej uprawnieniami, wynikającymi<br />
z obowiązujących przepisów. Przy podejmowaniu<br />
decyzji urzędnik pozbawiony pojest<br />
przyjęcie odrębnego kryterium dla spraw<br />
o tym samym zabarwieniu kryminalnym.<br />
Z prowadzeniem spraw korupcyjnych<br />
związana jest konieczność zapewnienia osobom<br />
odpowiedzialnym za zapobieganie, dochodzenie,<br />
ściganie i osądzanie przestępstw<br />
korupcyjnych, niezależności i autonomii. Osoby<br />
te nie mogą działać pod presją oraz muszą<br />
dysponować skutecznymi środkami gromadzenia<br />
dowodów oraz ochrony osób współpracujących<br />
z władzami w walce z korupcją.<br />
Przestępstwo korupcji jest specyficznym zachowaniem<br />
cechującym się brakiem ofiar oraz<br />
dotyczy osób zajmujących predysponowane<br />
stanowiska państwowe. Przy braku zapewnienia<br />
swobody podejmowania działań niemożliwym<br />
jest bezstronne ich rozstrzygnięcie.<br />
Zapisy o apolityczności instytucji zajmujących<br />
się zwalczaniem przestępczości korupcyjnej<br />
są nie do przyjęcia. Żadna z tych instytucji nie<br />
jest apolityczna, być może jest apartyjna, lecz<br />
z pewnością funkcjonuje w realiach określonego<br />
środowiska politycznego, w którym istnieją<br />
powiązania i naciski.<br />
Należy również zmienić społeczną ocenę<br />
informowania organów ścigania o popełnieniu<br />
przestępstwa. W Polsce nadal informowanie<br />
o zaistniałym zdarzeniu jest donosicielstwem<br />
i odbierane jest negatywnie. W tym zakresie<br />
należy podnosić świadomość obywatelską,<br />
poprzez aktywne zachęcanie społeczeństwa do<br />
wspólnego zapobiegania przestępstwom. Obywatel<br />
musi mieć świadomość społecznej odpowiedzialności<br />
za bezpieczeństwo państwa.<br />
Orzekane przez sądy kary za popełnienie<br />
przestępstw korupcyjnych są w ocenie autora<br />
niewspółmierne do popełnionego czynu.<br />
Większość wyroków za sprawy korupcyjne<br />
orzekanych jest w warunkowym zawieszeniu<br />
kary. Sprawca tego rodzaju przestępstwa<br />
nie ponosi faktycznie dotkliwej kary. Oprócz<br />
sankcji związanej z pozbawieniem wolności,<br />
sądy niezmiernie rzadko korzystają z innych<br />
środków karnych. Wynikiem stosowanej polityki<br />
karnej są sytuacje, w których osoby<br />
skazane za przestępstwo korupcji dalej pełnią<br />
funkcję, umożliwiającą stosowanie praktyk<br />
korupcyjnych. Przykładem są lekarze, którzy<br />
skazani za przestępstwo korupcji nadal zatrudniani<br />
są w tych samych szpitalach. W tym<br />
zakresie istnieje dysproporcja, ponieważ zakaz<br />
zajmowania stanowiska służbowego chętnie<br />
orzekany jest wobec urzędników państwowych<br />
i przedstawicieli służb. Zdaniem autora