1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

344
P. A. CHODAK Hussein
korupcja MECHANIZMY w siłach KORUPCJOGENNE zbrojnych rzeczypospolitej – cztery grzechy polskiej główne władz publicznych
2
Analizując zgromadzony powyżej materiał
dotyczący profilu sprawcy przestępstwa
korupcyjnego, można postawić tezę, iż jest
to najczęściej osoba płci męskiej, zajmująca
wysokie stanowisko w hierarchii swojego
miejsca pracy posiada duże możliwości w zakresie
podejmowania wiążących decyzji samodzielnie,
posiada wykształcenie wyższe i jest
w przedziale wieku 40–50 lat.
Jest to oczywiście przybliżony profil sprawcy,
ustalony na podstawie dostępnych danych.
Niemniej jednak należy przyjąć, iż w dużych
sprawach o przestępstwa korupcyjne będą brały
udział osoby posiadające dużą wiedzę nie
tylko z zakresu wykonywanych przez siebie
zadań, ale osoby które znają przepisy w zakresie
odpowiedzialności karnej, sposobów
ujawniania przestępstw. W przestępstwach korupcyjnych,
sprawcy starają się stworzyć takie
mechanizmy, które dają gwarancję braku odpowiedzialności
za popełniane przestępstwa. Jak
wskazują zawarte w niniejszej dysertacji fakty,
organy odpowiedzialne za przeciwdziałanie
i zwalczanie korupcji mają świadomość, że
przestępstwa korupcyjne występują, ale wykrycie
ich jest bardzo trudne.
Na zakończenie tego rozdziału zaprezentowane
zostaną informacje jakie podczas opracowywania
mapy korupcji przekazane zostały
przez Wydział Statystyki Departamentu Organizacyjnego
Ministerstwa Sprawiedliwości,
dotyczące danych statystycznych w zakresie
działania resortu sprawiedliwości. Wśród nich
znajdują się m.in. informacje dotyczące liczby
prawomocnych wyroków skazujących za
przestępstwa korupcyjne. Dane te otrzymano
od Służby Więziennej realizującej zadania
w zakresie wykonywania kar pozbawienia
wolności i tymczasowego aresztowania 193 , na
zasadach określonych w kodeksie karnym wykonawczym.
Przedstawione statystyki dotyczą liczby
prawomocnie skazanych osób za przestępstwa
korupcyjne z art. 228, 229, 230, 231 k.k. w latach
2004–2007 194 .
Liczba skazanych prawomocnym wyrokiem
sądowym za przestępstwa korupcyjne
na podstawie wymienionych powyżej kwalifikacji
prawnych w latach 2004–2007 wyniosła
łącznie: 8220 osób (w tym skazani na
karę pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonywania). Największa
liczba skazanych przypadła na rok 2007
– 2641, zaś najmniejsza na rok 2004 – 1527.
Dane Centralnego Zarządu Służby Więziennej
przedstawiają się następująco.
W liczbie 231 osób zauważalna jest przewaga
skazanych (158) nad tymczasowo aresztowanymi
(73) przy małej liczbie recydywistów.
W grupie tymczasowo aresztowanych
były to tylko 3 osoby, zaś w grupie skazanych
– 20 osób. Najczęściej podstawą zastosowania
tymczasowego aresztowania był art. 228 § 3
oraz 229 § 3 (po 21 osób).
Wobec 11 tymczasowo aresztowanych
zastosowano kwalifikację z art. 230 § 1;
9 osób przebywało w tymczasowym areszcie
na podstawie art. 231 § 2. Relatywnie mała
liczba tymczasowo aresztowanych na podstawie
art. 228 § 1 i 229 § 1 (po 3 osoby). Najmniejszą
grupę tymczasowo aresztowanych
stanowiły osoby odpowiadające z art. 228
§ 4 (2 osoby), 228 § 5 (2 osoby) oraz 229 § 4
(1 osoba).
Najliczniejszą grupę osób skazanych stanowili
sprawcy przestępstw z art. 229 § 3 (85
osób) oraz 228 § 3 (24 osoby) i 230 § 1 (22
osoby).
Sprawcy pozostałych przestępstw korupcyjnych
byli reprezentowani w znacznie
mniejszym stopniu, odpowiednio z art. 229 § 1
– 13 osób, art. 231 § 2 – 5 osób, art. 228 § 5 – 3
osoby, art. 228 § 6 – 2 osoby, art. 229 § 4 – 2
osoby, art. 228 § 1 – 1 osoba, art. 228 § 4 – 1
osoba.
Struktura orzekanych przez sądy kar pozbawienia
wolności mieści się w najniższym
ustawowym zagrożeniu karą dla danego przestępstwa.
I tak w przypadku skazanych z art.
228 § 1 orzeczono karę w wymiarze od 3 do 5
lat wobec jednej osoby.
Podobne zależności wystąpiły także w przypadku
orzeczeń wydanych na podstawie art. 228
§ 3. Na ogólną liczbę 24 osób skazanych, karę
w wymiarze do 1 roku odbywało2 skazanych,
powyżej 1 roku do 2 lat również 2 skazanych,
od 2 do 3 lat odbywało 15 osób; od 3 do 5 lat –
3 osoby; powyżej 5 lat – 2 osoby. W przypadku
1 osoby skazanej z art. 228 § 4, wykonywano
karę w wymiarze powyżej 5 lat pozbawienia
wolności. Struktura kar orzeczonych na podstawie
art. 228 § 5, wygląda następująco: 2 osoby
skazane na kary w przedziale od 2 do 3 lat oraz
1 w przedziale od 3 do 5 lat. Kary z art. 228 § 6
odbywały tylko 2 osoby (w przedziale od 2 do 3
lat pozbawienia wolności).
Spośród 13 osób skazanych z art. 229 § 1,
3 skazanych odbywało kary pozbawienia