1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

More documents

Recommendations

Info

Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y K O R U P C Y J N Y 57 sprzeczności legislacyjnych niezliczona ilość wchodzących ze sobą w konflikt ustaw i rozporządzeń staje się efektem rozbudowania i nakładania się kompetencji ustawodawczych. Ujawnienie korupcji w sądownictwie i organach ścigania budzi w społeczeństwie przekonanie o nieuchronności istnienia zjawisk korupcyjnych. W zakresie omawianych zjawisk znajdują się rozmaite formy popełniania przestępstw, które wielokrotnie pokrywają się z wcześniej wymienionymi przykładami. Do najbardziej powszechnych praktyk w tym względzie należy sprzedaż przychylnych orzeczeń sądowych. Szerząca się korupcja dotyczy środowisk policjantów, prokuratorów i sądów. Narzędziem korupcyjnym wymienionych podmiotów jest wybiórcze bądź pozorne wszczynanie śledztw, a następnie postępowań sądowych, jak również wykorzystywanie rzeczonych instytucji do realizacji własnych interesów 311 . W takich przypadkach należy domniemać, iż prawo wykorzystywane jest do osiągania celów politycznych. Innym rodzajem nadużyć jest nadużywanie prawa w celu promowania układów korupcyjnych. Autorka w tym przypadku posłużyła się przykładem z podwórka bułgarskiego, gdzie w dziedzinie prywatyzacji dochodziło do zawierania korupcyjnych transakcji, usankcjonowanych prawem. Jeśli, należący do układu, dany oferent przegrywał przetarg, to udawał się do sędziego usadowionego w tym samym układzie, który następnie w majestacie prawa wydawał decyzję unieważnienia przetargu. Korupcją, powodującą szkodę polityczną, jest działanie polegające na udziale funkcjonariuszy organów ścigania jak i wymiaru sprawiedliwości w przestępstwach korupcyjnych. Przykładem takiego postępowania może być odmawianie wszczynania przez prokuratorów śledztw w sprawach dotyczących korupcji (oczywiście jeżeli korupcja dotyczy danego układu). Jeżeli śledztwa jednak zostają wszczęte, to prowadzone są w sposób opieszały, a następnie są umarzane z powodu braku dowodów. Rasma Karklins zwraca uwagę na aspekt dotyczący postępowań sądowych prowadzonych w sprawach korupcyjnych. Obserwując ilość prowadzonych tego typu spraw można błędnie wywnioskować, iż mała ilość prowadzonych postępowań świadczy o nikłej ilości popełnianych tego rodzaju przestępstw. W istocie jednak sytuacja przejawia się inaczej: mała ilość prowadzonych spraw może świadczyć o wysokim stopniu korupcji, która niejednokrotnie dotyczy wymiaru sprawiedliwości. Odwrotnością opisanej tezy jest sytuacja, kiedy wysoka ilość spraw o korupcję trafia do sądu, a wtedy należy wskazać na wysoki poziom walki państwa z praktykami korupcyjnymi 312 . Wydaje się być jasnym, iż powołanie instytucji kontrolnych i nadzorczych winno sprzyjać eliminacji zachowań korupcyjnych, jednak przedstawiciele wymienionych instytucji mogą podejmować przedsięwzięcia prowadzące do wspierania korupcji, a nie do jej zwalczania. Omawiane zjawiska występują przeważnie w sądownictwie lecz mogą pod różnymi mutacjami występować w organach powołanych do walki z korupcją. Autorka zwraca uwagę, iż zbadanie tego typu przestępczej działalności jest praktycznie nie do wykrycia 313 . Oprócz swoistego rodzaju nadużyć, funkcjonariusze podmiotów kontrolnych i nadzorczych, tj. prokuratury, parlamentarnych komisji śledczych, kontrolnych organów ministerstw, służb podatkowych itp., niedopełniają przypisanych im obowiązków, co stanowi bierną formę korupcji. Zachowania tego rodzaju tłumaczy świadomość nadużycia udzielonych im uprawnień oraz konsekwencji grożących w przypadku demaskacji popełnionych nieprawidłowości. W takiej sytuacji skorumpowani urzędnicy podejmują najśmielsze kroki w celu korumpowania urzędników – zwłaszcza tych, którzy posiadają uprawnienia kontrolne. Kolejną przestępczą praktyką jest nadużywanie przyznanych uprawnień śledczych i sądowniczych do zastraszania obywateli i przeciwników politycznych. Zachowania takie zaczerpnięte zostały z zasad obowiązujących w ustrojach radzieckiego typu, gdzie proceder łamania prawa był środkiem wywierania przymusu. Przywódcy państwowi dążyli do zbierania kompromitujących materiałów, tzw. „kompromatu”, które można by było wykorzystać, w razie potrzeby, w celu politycznego szantażu, zachęcając w ten sposób do zachowań korupcyjnych, co również skrzętnie dokumentowali. W takich przypadkach skorumpowany stawał się całkowicie zależny i posłuszny w stosunku do swoich mocodawców. Media, nazywane czwartą władzą, są instytucją, która propaguje, ale może również przeszkadzać w walce z korupcją. Media należy poddać klasycznemu podziałowi – na media państwowe oraz media prywatne. W mediach 1
58 A. Hussein J. BIL korupcja MECHANIZMY jako KORUPCJOGENNE instrument uprawiania – cztery polityki grzechy główne władz publicznych 1 państwowych władzę sprawują zarządy podporządkowane radom nadzorczym, gdzie decyzje kadrowe oparte są na protekcji i nepotyzmie, a nie na zdrowej rywalizacji. Natomiast media prywatne zarządzane są przez biznes, starający się zawłaszczyć instytucje publiczne. Informacje przekazywane do szerokiej rzeszy odbiorców okazują się ukrytą reklamą polityków i biznesmenów, a nadawane sugestie czy insynuacje są wyrazem wysyłania fałszywych oskarżeń 314 .Nielegalne opłaty, gwarantowane dziennikarzom np. za pochlebny artykuł uiszczane są bądź w formie bezpośrednich opłat, ale też jak i różnego rodzaju przywileje podatkowe 315 . ROZDZIAŁ II ROLA PAŃSTWA W BUDOWIE SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA I ZWALCZANIA KORUPCJI 2.1. Instytucje odpowiedzialne za przeciwdziałanie korupcji na przykładzie wybranych państw Jak już wcześniej wskazano, korupcja jest zagrożeniem dla praworządności, demokracji, systemu gospodarczego, uczciwości oraz sprawiedliwości społecznej. Reagując na przedmiotowe zjawisko, rządy wielu państw oraz organizacje pozarządowe podjęły starania ukierunkowane na doskonalenie istniejących podmiotów oraz stworzenie nowych wyspecjalizowanych organów, mających na celu podjęcie skutecznej walki z korupcją. Omawianym problemem zajmuje się wiele powołanych w tym celu instytucji, które prowadzą działalność w obrębie i poza granicami swoich terytoriów. Zadania organów powołanych do zapobiegania korupcji poza ściganiem karnym, polegają też na prowadzeniu szeroko rozumianej edukacji, ukierunkowanej na naświetlanie zagrożeń płynących z praktyk korupcyjnych. Opracowywane są informacje kierowane do organów ścigania o zaistnieniu przypadków korupcji, inicjowane są debaty publiczne, czy też opracowywane są raporty i ekspertyzy dotyczące tego zjawiska. Znaczący udział w realizacji zadań antykorupcyjnych wniosły organizacje międzynarodowe 316 , do których należy zaliczyć Organizację Narodów Zjednoczonych, Bank Światowy, Grupę Państw przeciwko Korupcji GRECO, Światową Organizację Handlu, Organizację Państw Amerykańskich, Unię Europejską, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy 317 . Zgodnie z wytycznymi Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodowe Zjednoczonych dnia 31.10.2003 roku oraz Prawnokarnej Konwencji o Korupcji sporządzonej w Strasburgu dnia 27 stycznia 1999 roku, zobowiązano Państwa Strony do przyjęcia środków koniecznych do zapewnienia specjalizacji osób i jednostek organizacyjnych w zwalczaniu korupcji, które dysponowały będą niezbędną niezależnością, zgodnie z podstawowymi zasadami porządku prawnego, w celu zapewnienia skutecznego wykonywania nałożonych na nie zadań, w sposób wolny od nacisków 318 . Pierwszymi centralnymi organami antykorupcyjnymi były specjalne biura prokuratorów i grupy dochodzeniowo-śledcze, powstałe w Nowym Yorku w latach siedemdziesiątych XIX stulecia. Głównym zadaniem tych podmiotów było zwalczanie korupcji w policji i administracji miejskiej. Kolejnymi podmiotami antykorupcyjnym,i powstałymi w USA, były, utworzone na początku XX wieku, specjalne komisje prowadzące działania śledcze oraz powstałe w latach osiemdziesiątych (XX – wieku) <strong>Biuro</strong> Etyki Rządzenia. Działania antykorupcyjne odpowiednio wcześnie prowadzone były także w innych rejonach kuli ziemskiej. W 1871 roku w Singapurze dokonano zmian w kodeksie karnym, które pozwoliły na ściganie sprawców przestępstw korupcyjnych. W 1937 roku, na mocy wprowadzonego ustawodawstwa antykorupcyjnego (Prevention of Corruption Ordinance), utworzono w strukturach policji jednostkę przeciwdziałającą policji, którą w latach pięćdziesiątych XX wieku przekształcono na <strong>Biuro</strong> Śledcze do spraw Praktyk Korupcyjnych 319 . Obok wymienionych instytucji należy wspomnieć o powstałej w 1974 roku Niezależnej Komisji Przeciw Korupcji mającej siedzibę w Hongkongu, która jest największą i najbogatszą tego typu organizacją na świecie. Idea tworzenia organizacji antykorupcyjnych doprowadziła do budowania podobnych instytucji głównie w Azji i Afryce (Brunei, Ugan-
Page 2 and 3:
1 1A(4) Prace doktorskie WARSZAWA 2
Page 4 and 5:
Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y
Page 6 and 7:
Page 8 and 9: Nr 1A/2013 P R Z E G L Ą D A N T Y
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Page 366 and 367:
show all

1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?