1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

Nr 1A/2013
P R Z E G L Ą D A N T Y K O R U P C Y J N Y
41
16. Zapewniać, by środki masowego przekazu
mogły swobodnie otrzymywać i przekazywać
informacje o sprawach związanych
z korupcją, przy nałożeniu takich tylko
ograniczeń i restrykcji, jakie są niezbędne
w demokratycznym społeczeństwie.
17. Zapewniać, by prawo cywilne uwzględniało
konieczność walki z korupcją,
a w szczególności przewidywało skuteczne
środki prawne dla osób, których prawa
i interesy naruszane są przez praktyki korupcyjne.
18. Zachęcać do badań nad korupcją.
19. Zapewniać, by we wszystkich aspektach
walki z korupcją uwzględniano ewentualne
jej powiązania ze zorganizowaną przestępczością
i praniem brudnych pieniędzy.
20. Nawiązywać w jak najszerszym zakresie
międzynarodową współpracę we wszystkich
dziedzinach walki z korupcją 209 .
Ponadto Komitet Ministrów zachęca władze
krajowe do stosowania powyższych zasad
w codziennej praktyce i walce z korupcją.
1.4. Prawne uregulowania
korupcji w Polsce
Uregulowania prawne, wypracowane przez
ustawodawstwo międzynarodowe, znalazły
swoje odzwierciedlenie także w polskim prawodawstwie.
W zapisach prawnych nie odnajdziemy
określenia korupcji, ponieważ nie
ma prawnej definicji omawianego pojęcia,
a tylko sprecyzowane dokładnie zachowania
można zakwalifikować jako przestępstwo.
W praktyce poszczególne ustawy, a nawet tylko
zapisy w tych ustawach, dotyczą zapobiegania
zjawiskom korupcyjnym w obszarach
życia publicznego 210 . Na wstępie rozważań nad
regulacją prawną korupcji w Polsce należy dokonać
podziału omawianego zjawiska na dwie
kategorie:
––
działania bezprawne – określone zostały
w konkretnych przepisach odnoszących się
do popełnianych przestępstw;
––
działania sprzeczne z etyką – nie zostały ujęte
w przepisach karnych, lecz można się im
sprzeciwiać, odwołując się do zasad etycznych
lub do ogólnych zasad postępowania.
Odnosząc się do zaproponowanego podziału,
należy podkreślić, iż nie wszystkie działania
korupcyjne usankcjonowane są w Kodeksie
karnym, część z nich narusza przepisy prawa
administracyjnego lub konstytucyjnego 211 .
Jak wspomniano powyżej uregulowania dotyczące
korupcji znajdują się w wielu aktach
prawnych, do których należy zaliczyć m.in.:
1. Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej,
ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U.
Nr 78, poz. 483, z późn. zm.;
2. Kodeks karny, ustawa z dnia 6 czerwca
1997 r., Dz. U. Nr 88, poz. 533, z późń. zm.;
3. Ustawę, z dnia 21 sierpnia 1997 r., o ograniczeniu
prowadzenia działalności gospodarczej
przez osoby pełniące funkcje publiczne,
Dz. U. Nr 106, poz. 679, z późń.
zm.;
4. Kodeks cywilny, ustawa z dnia 23 kwietnia
1964 r., Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późń. zm.;
5. Kodeks pracy, ustawa z dnia 26 czerwca
1974 r., tekst jedn. Dz. U. z 1998 r., Nr 21,
poz. 94, z późń. zm.;
6. Kodeks postępowania administracyjnego,
ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r., Dz. U.
z 2000 r., Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.;
7. Kodeks spółek handlowych, ustawa
z dnia 15 września 2000 r., Dz. U. Nr 94,
poz. 1037, z późn. zm.;
8. Ustawę o gospodarce komunalnej z dnia
20 grudnia 1996 r., Dz. U. Nr 9, poz. 43,
z póź. zm.;
9. Ustawę o swobodzie działalności gospodarczej,
z dnia 2 lipca 2004 r., Dz. U.
Nr 173, poz. 1807, z póź. zm.
10. Ustawę o samorządzie gminnym, z dnia
8 marca 1990 r., tekst jedn. Dz. U. z 2001 r.,
poz. 1591, z późń. zm.;
11. Ustawę o samorządzie powiatowym,
z dnia 5 czerwca 1998 r., tekst jedn. Dz. U.
z 2001 r., Nr 142, poz. 1592, z późń. zm.;
12. Ustawę lustracyjną, z dnia 18 października
20006 r., o ujawnieniu informacji o dokumentach
organów bezpieczeństwa państwa
z lat 1944–1990, tekst jedn. Dz. U. z 2007 r.,
Nr 63, poz. 425, z późń. zm.;
13. Ustawę o samorządach województwa,
z dnia 5 czerwca 1998 r., tekst. jedn. Dz. U.
z 2001 r., Nr 142, poz. 1590 z późń. zm.;
14. Ustawę o zakładach opieki zdrowotnej,
z dnia 30 sierpnia 1991 r., tekst jedn.
Dz. U. z 2007 r., Nr 14, poz. 89 212 ;
15. Ustawę o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa, z dnia
7 lipca 2005 roku, Dz. U. 2005 r., Nr 169,
poz. 1414, Dz. U. 2009 r., Nr 42, poz. 337;
16. Ustawę z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu
mandatu posła i senatora, Dz. U.
Nr 73, poz. 350, z późn. zm.;
1