1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
1 - Centralne Biuro Antykorupcyjne
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Nr 1A/2013<br />
P R Z E G L Ą D A N T Y K O R U P C Y J N Y<br />
39<br />
zagranicznemu funkcjonariuszowi publicznemu<br />
lub funkcjonariuszowi międzynarodowej<br />
organizacji publicznej, bezpośrednio lub pośrednio,<br />
nienależnej korzyści dla samego funkcjonariusza<br />
lub innej osoby bądź podmiotu,<br />
w celu działania lub zaniechania działania<br />
w wykonywaniu swoich obowiązków służbowych.<br />
W tym zakresie określono, iż czynem<br />
zabronionym będzie również domaganie się<br />
lub akceptowanie przez funkcjonariusza publicznego<br />
lub funkcjonariusza organizacji międzynarodowej<br />
nienależnej korzyści dla niego<br />
samego bądź innej osoby czy też podmiotu,<br />
w celu działania lub zaniechania działania,<br />
w wykonywaniu swoich obowiązków służbowych<br />
198 .<br />
Regulacje Konwencji Narodów Zjednoczonych<br />
przeciwko korupcji przyjętej przez<br />
Zgromadzenie Ogólne Narodowe Zjednoczonych<br />
zdają się zawierać kompendium wiedzy<br />
na temat zapobiegania korupcji. Korzystając<br />
z osiągnięć wieloletnich prac nad problemem<br />
korupcji, odniesiono się m.in. do definicji<br />
i pojęć, związanych z tym zjawiskiem. Nakreślono<br />
zadania państw w przeciwdziałaniu<br />
czynom zabronionym, w tym zwrócono uwagę<br />
na podejmowanie odpowiednich środków<br />
prawnych, jak też skierowano uwagę na udział<br />
społeczeństwa i organizacji pozarządowych<br />
w zapobieganiu i zwalczaniu omawianego<br />
przestępstwa.<br />
Nie umniejszając osiągnięć niniejszej Konwencji<br />
zasadnym jest skierowanie uwagi na<br />
inne akty prawne odnoszące się do międzynarodowego<br />
zapobiegania korupcji. W tekście<br />
Konwencji o zwalczaniu przekupstwa<br />
zagranicznych funkcjonariuszy publicznych<br />
w międzynarodowych transakcjach handlowych,<br />
sporządzonej w Paryżu dnia 17 grudnia<br />
1997 roku, oprócz preambuły i określeń<br />
definicyjnych, można odszukać zapisy odnoszące<br />
się m.in. do kar za przekupstwo 199 , ścigania<br />
przestępstw korupcyjnych, jak też ich<br />
przedawnienia 200 .<br />
Konwencja ta zobowiązuje sygnatariuszy<br />
do kryminalizacji przypadków przekupstwa<br />
zagranicznych funkcjonariuszy publicznych,<br />
wykonujących obowiązki w międzynarodowej<br />
działalności gospodarczej. Przyjęte regulacje<br />
obejmują problematykę czynnej strony łapownictwa<br />
(proponowanie, obiecywanie, lub<br />
dawanie korzyści). Nie odnoszą się jednak do<br />
biernej strony tego przestępstwa, pozostawiając<br />
bez rozstrzygnięcia przypadki, w których<br />
zagraniczny funkcjonariusz publiczny przyjmuje<br />
łapówkę lub jej obietnicę 201 .<br />
Kolejnym aktem, regulującym problem<br />
korupcji, jest sporządzona w dniu 4 listopada<br />
1999 roku w Strasburgu Cywilnoprawna<br />
Konwencja o Korupcji. W rozumieniu art. 2.<br />
Konwencji termin korupcja oznacza: żądanie,<br />
oferowanie, wręczanie lub przyjmowanie,<br />
bezpośrednio lub pośrednio, łapówki lub każdej<br />
innej nienależnej korzyści, które powodują<br />
wypaczenie właściwego wykonywania<br />
obowiązków, lub zachowania, wymaganego<br />
od osoby, która przyjęła łapówkę, nienależną<br />
korzyść lub zaakceptowała jej obietnicę 202 . Podobnie<br />
jak w przywołanych już w tego rodzaju<br />
w aktach prawnych, odwołano się do potrzeby<br />
przeciwdziałania korupcji, która stanowi wielkie<br />
zagrożenie dla rządów prawa, demokracji<br />
oraz praw człowieka. W myśl dokonanych zapisów<br />
odniesiono się m.in. do zdefiniowania<br />
pojęć, kierunków przeciwdziałania korupcji<br />
oraz do działań podejmowanych na szczeblu<br />
krajowym każdego państwa (naprawienie<br />
szkody, odpowiedzialność państwa, terminy<br />
przedawnienia itp.) 203 .<br />
Celem Konwencji jest przede wszystkim<br />
zapewnienie poszkodowanym osobom (wskutek<br />
przestępstw korupcyjnych) dostatecznych<br />
środków prawnych, umożliwiających ochronę<br />
ich własności, włącznie z możliwością uzyskania<br />
odszkodowania. W dokumencie przyjęto<br />
autonomiczną definicję korupcji, która oznacza<br />
„żądanie, proponowanie, wręczanie lub<br />
przyjmowanie, bezpośrednio lub pośrednio<br />
łapówki lub jakiejkolwiek innej nienależnej<br />
korzyści lub jej obietnicy, które wypacza prawidłowe<br />
wykonywanie jakiegokolwiek obowiązku<br />
lub zachowanie wymagane od osoby<br />
otrzymującej łapówkę, nienależną korzyść lub<br />
jej obietnicę” 204 .<br />
W styczniu 1999 roku czterdzieści państw<br />
członkowskich Rady Europy podpisało Prawnokarną<br />
Konwencję o Korupcji 205 . Konwencja<br />
ta odgrywa szczególną rolę w międzynarodowym<br />
systemie zwalczania korupcji, ponieważ<br />
jest instrumentem prawnym zawierającym<br />
postanowienia dotyczące szeroko rozumianej<br />
współpracy międzynarodowej, zobowiązującym<br />
strony do określonego prawem działania<br />
206 . Celem uchwalenia Konwencji było<br />
stworzenie odpowiednich przepisów ustawowych<br />
oraz środków zaradczych, które skutecznie<br />
ograniczyłyby występowanie tego zjawiska<br />
207 .<br />
1