.:. ~.'·•. l',•'1: .;'! : !':'i'!1,.1јbila i jos иvijek jest dиZnost ekonomski razvijenih i manjepostradalih repиblika, isto toliko Ьi princip opceg niveliranjana bazi postojeceg stanja Ьiо pogresan princip. On ne Ьi vodioopcem napretkи, nego Ьi citavи Jиgoslavijи osиdio da ostaneи sada5njem prosjecnom stanjи, odnosno da padne jos niZe.Тај princip opceg niveliranja иgrozavao Ьi dalje иcvrscivanjebratstva i jedinstva nasih naroda jer Ьi nerazvijenije republikeprimoravao da sto vise zahtijevajи od ekonomski razvijenihrepиblika, а OVe posljednje - da sto јасе ·ьrane »SVOje«i da sto manje pomaZи manje razvijene repиblike. Pravilanриt za ukidanje te neravnomjernosti и ekonomskom razvitkиnasih repиblika jest, dakle, prije svega indиstrijalizacija. Onaсе vee sada omogиciti ekonomski razvijenijim repиblikamadalji napredak, ali се takoder ne samo omoguciti nego i planskiodrediti da zaostale repиblike и revolиcionarnim skokovimadostignи i, prema planи, s obzirom na svoje prirodneиvjete, ро potreЬi i prestignи razvijenije repиblike. Razlicitplanski odredeni иdio koji se •Ьиdе stjecao и repиblicke financijeod poreza na promet proizvoda, zajedno s privrednim,planski predvidenim saveznim kreditiranjem ekonomski zaostalihrepublika, Ьit се и financijskom pogledи najbolji registratorza оЬијаm i tempo repиЫicke industrijalizacije, раprema tome i za plansko ukidanje neravnomjernosti njihovaekonomskog razvitka. Uostalom, иkidanju neravnomjernostineee pridonositi samo repuЫicka industrijalizacija opcedciavnogkaraktera.Као sto smo rekli, industrijalizacija opcedrzavnog karakteraobuhvatit се bazicnи energetiku i indиstriju. Prema tome,kao bazicna industrijalizacija ona nece moci i nece smjetivOditi racuna о ogranicenosti repиЫickih teritorija. То се Ьitizadatak indиstrijalizacije repuЬlickog karaktera. Savezna industrijalizacijavodit се racuna о djelokrugu i teritorijalnojrasprostranjenosti svojih poduzeca i direkcija na osnovi prirodnihиvjeta, tj. na osnovi nalazista ruda, izvora energije,sirovina, prometnih uvjeta itd.IIIКао sto smo vec spomenuli, Ьilo Ьi apsolиtno nepravilno potcjenjivatinа5и sadasnjи industrijи i ne uzimati је dovoljnokao Ьаzи i polaznи tockи za nasи Ьиduси industrijalizacijи.Prema tome, и okvir nase industrijalizacije, и najSirem smislurijeci, ne pripada samo nova izgradnja, izgradnja iz osnove,nego i racionalizacija i rekonstrukcija vec postojece indиstrije.Racionalizacijom i rekonstrukcijom onoga sto imamo mi cemood sada5nje industrije stvoriti modernи indиstrijи i time pojacativec postojecи Ьаzи za nasи indиstrijalizacijи. Prema tome,u planove i savezne i repиblicke industrijalizacije ulaze, pored ·planova iz osnove nove kapitalne izgradnje, i planovi racionalizacijei rekonstrukcije.Stvaranje generalnog plana osnovni је иvjet za pocetakna5e industrijalizacije. Prema tome, krajnje је vrijeme da seod orijentacijskih analiza i stvaranja elemenata za generalniplan prijede na generalno planiranje na osnovi postignиtihrezultata na5ih orijentacijskih analiza i pojedinacnih planova.Тај rad treba Ьiti и cjelini zavrsen do kraja godine. Mobilizacijanaseg privrednog aparata za stvaranje nasega generalnogplana, kao i kasnija орса mobilizacija za izvodenje toga plana,sada је isto tako vama kao i svi tekuci operativni zadaci na5eprivrede.Istovremeno s mobilizacijom za stvaranje generalnog planai sa savjesnim rjesavanjem takиcih operativnih zadataka preduvjetје za prijelaz na indиstrijalizacijи da se jos и tokиove godine potpuno provedи и zivot sve vec иtvrdene i zapoёeteorganizacijske reforme nase privrede, koje odgovarajunasem stvarnom ekonomsko-drиStvenom sadrzajи, а to је predиvjetza provodenje и Zivot kako opceg plana tako i novogfinancijskog sistema.Zadatak је nase kontrole u vezi s industrijalizacijom, nemasumnje, da vec sada, prije nego sto poenemo provoditi krupnиindustrijalizacijи, pridonese osiguravanjи stvaranja generalnogplana i odgovarajuce mobilizacije. S obzirom na to danasa operativna rukovodstva morajи sada иloziti vrlo mnogovremena и sastavljanje plana i u provodenje novih organiza-2223
cijskih oblika, ona treba da svojim budmm kontrolnim okom ·jos viSe nego dosada pridonesu savjesnom izvoaenju svihtekucih operativnih zadata'ka jer Ьi se ina-ёe moglo dogoditi ·da zbog angaZiranja na planiranju i uvoaenju novih . organizacijskihoblika u operativnoj slиZЬi doae do vecih zastoja.Najzad, nasa kontrolna slиZba mora posvetiti najvecu paZ!lju ·brzom i efikasnom provoaenju novih organizacijskih oblikanase privrede.PLANIRANJE 1 ZAKON VRIJEDNOSTIEkonomsko-drustveni znacajprivrednih uredaba savezne vladeО jedinstvenim cijenama, о utvrdivanju i .raspodjeli doЬiti, о troskovima uprave i prodaje, о fondovima rukovodstvaitd.Posljednje privredne uredbe Vlade FNRJ zajedno s na8imnovim financijskim sistemom reguliraju jedno od najosnovnijihpitanja svake privrede - akumulaciju.То је pitanje kod nas rijeseno na naёin koji se Ьitno razlikujeod naёina i karaktera kapitalistiёke akumulacije. Akumulacijau FNRJ ne samo sto predstavlja prikupljanje sredstavaza dru8tveno korisne investicije, nego ona u odlucujuCimgranama nase privrede gubl i svoj anarblcni karakter. Pitanjeakumulacije, ра prema tome i pitanje cijena, postaje pitanjeplanskog ostvarenja financijskih sredstava za nove investicije,postaje, dakle, jedno od centralnih pitanja na8ega privrednogplana.Planiranje akumulacije i planiranje cijena nikako ne znaciukidanje individualnosti na8ih drzavnih privrednih poduzeea.Naprotiv, nasim novim financijskim sistemom i posljednjimvladinim uredbama ta је individualnost izricito naglasena, аtime је i stimulacija poduzeca osigurana mnogo јасе nego ustaroj kapitalistickoj Jugoslaviji. U tome nema niёeg eudnogni proturjecnog. Kapitalistiёki sistem stare Jugoslavije Ьiо јеjedino sposoЪan da stimulira rukovodstvo poduzeea, odnosnovlasnike poduzeca. Nas privredni sistem koji se razvija upravcu izgradnje socijalizma mora Ьiti sposoban, а on to i jest,2425--
- Page 1 and 2: BORIS КIDRIC... asЕ .....·-=tE·
- Page 3 and 4: © GLOBUS~ Zagreb, JugoslavijaSadrz
- Page 5 and 6: '-
- Page 7 and 8: Тim kronoloSkim rasporedom Кidric
- Page 9 and 10: pravca u nasem druВtveno~konomskom
- Page 11 and 12: 1111aktivizacijom objektivnih ekono
- Page 13 and 14: Тi novi momenti, prema Кidricи,
- Page 15 and 16: i.Stopa akumulacije i fondova odred
- Page 17 and 18: 1.:ј'.1:,!::,,,[1'! 1' ;l1!ii1•1
- Page 19 and 20: .~'''POLITIKA 1 EKONOMIJA
- Page 21 and 22: Karakter privrede treba, dakle, u s
- Page 23 and 24: ! ,,li.11i11 ,.plansko doblvanje no
- Page 25 and 26: ,, ,.proizvodnje, zajedno sa svim s
- Page 27 and 28: drZavni oslonjen zadruZni sektor, k
- Page 29: '··'Jasno је da sи svi ti razl
- Page 33 and 34: ;r·'·videna upravo radi planiranj
- Page 35 and 36: (1mom jedinstvenih cijena; Prijasnj
- Page 37 and 38: ;11.:;.·,1nomike, sredstvo za boga
- Page 39 and 40: vrijednosti i vrijednosti, izmedu k
- Page 41: 1Г.,, !1,;1'.f,,';'1.....l: ,,!: \
- Page 44 and 45: dиtim, iza socijalisticke . razmje
- Page 46 and 47: t:1,11li1'::1i!i:1' ,,!:dijи socij
- Page 48 and 49: vec gиSe u mnostvu svakodnevnih
- Page 50 and 51: u jednom Ш u drugom od navedenih k
- Page 52 and 53: 11Prema svertш izlozenom predlozen
- Page 54 and 55: -! i: ~pocetni element sиdjelovanj
- Page 56 and 57: Obrazlozenje reorganizacije savezne
- Page 58 and 59: вPLANSKO-TRZISNI PRIVREDNI SISTEM:
- Page 60 and 61: 1·с) Izvjesne ekonomske mjere drz
- Page 62 and 63: 5.Postoje dvije vrste udruZivanja r
- Page 64 and 65: u osnovnom planiranju sudjeluju pod
- Page 66 and 67: jednosti (vrijednosti i cijene) - n
- Page 68 and 69: ;['1 ,,:ri!i ,,,,~· 1i''i',rl:~1~~
- Page 70 and 71: U vezi s radnickim savjetima, cije
- Page 72 and 73: se drzava uplesti na taj nacin sto
- Page 74 and 75: za prosJienu reprodukciju, investic
- Page 76 and 77: zaboravili, one Ьi mogle postati v
- Page 78 and 79: vezivali inicijativu radnih kolekti
- Page 80 and 81:
г--------------,.---,-------------
- Page 82 and 83:
zeca (clan З, stav 2. nacrt;:J. »
- Page 84 and 85:
fondova na potro.Sni fond trиdbeni
- Page 86 and 87:
Stvenih fondova pravilno i realno i
- Page 88 and 89:
druge jedinstvene druStvene potrebe
- Page 90 and 91:
Slicnost se sastoji и tome sto sи
- Page 92 and 93:
izvodnjи - kako da taj »najamni r
- Page 94 and 95:
dati sva obavjeStenja koja. Ьi im
- Page 96 and 97:
г!postavljenih planova ibez aktivn
- Page 98 and 99:
Prvi· takav sиbjektivni faktor je
- Page 100 and 101:
koji је potreban za koristenje ob
- Page 102 and 103:
1'1О nekim teorijskim pitanjimanov
- Page 104 and 105:
stepeni prijelaz zadrиZnog vlasniS
- Page 106 and 107:
Bilo kakva koncesija privatnovlasni
- Page 108 and 109:
- kоји smo vec istakli - da se d
- Page 110 and 111:
------------------------- --------t
- Page 112 and 113:
predvidaџ.jima plana. (U razmatran
- Page 114 and 115:
Zato је ovdje jednako ртаvо j
- Page 116 and 117:
~njavanju zemlje ekonomskom utjecaj
- Page 118 and 119:
Govor па Kongresu ekonomistaJugos
- Page 120 and 121:
zma gigantskim koracima krenuli nap
- Page 122 and 123:
dosao u pravo vrijeme. Sada mogu pu
- Page 124 and 125:
.~.mjerila, а .· ·ji.sta na kome
- Page 126 and 127:
privrede, stoёarstva, sumarstva i
- Page 128 and 129:
no uvrstavanje pojedinih poduzeca u
- Page 130 and 131:
nih odbora, а gubilo se iz vida on
- Page 132 and 133:
socijalisticke revolиcije- sиstin
- Page 134 and 135:
drzava. Konkretno: citav· viSak ra
- Page 136 and 137:
taka za druБtveni standard, pod uv
- Page 138 and 139:
, 8. Teze о ekonomici prijelaznog
- Page 140:
BIBLIOTEКA PROMETEJBoris KidricSOC
Change language