Ocena zachowania użytkowników platformy handlu C2C - E-mentor

Powinność w świecie cyfrowymprogramu źródłowego rozciągają się na kod wynikowy,a jeśli tak, to czy rozciągają się one na wszelkienapisane przy pomocy tego kodu aplikacje? Kod jestsystemem formuł logicznych, czy więc jest rozsądneprywatyzowanie formuł logicznych, stanowiących częśćteorii matematycznej (tj. logiki formalnej)? Rozwiązanietego problemu zasadza się na fakcie, że kod niejest jedynie zespołem algorytmów, lecz algorytmamio szczególnej funkcji (tworzenie programu) pośrednio,jako program – odgrywającymi też ważne funkcje społeczne.Kwestia oparcia się na jednym z tych poziomówopisu, czy, jak twierdzi Bober, na jednej z tych analogii,przy rozwiązywaniu problematyki z etyki komputerowej,wymaga ścisłej analizy.Inne pytania etyczne wynikają z faktu, że niekiedyzakup oprogramowania jest bardziej podobny do nabyciaproduktu, a kiedy indziej usługi. Jeśli zakupujęprogram, czy grę komputerową (np. w supermarkecie),to mają one dominujące cechy produktu. To jest tak,jakbym kupił jedną kopię książki, nie zaś samą książkę,jako pierwotny produkt intelektualny, na podstawiektórego wyprodukowano wszystkie jej kopie. Alejeżeli zlecam komuś napisanie specjalistycznegoprogramu, wydaje się to stanowić usługę wykonanąw całości na zamówienie, zatem, gdy płacę wszystkiekoszty poniesione przez firmę, to czy nie powinienem miećprawa robić z oprogramowaniem wszystkiego, czego tylkozapragnę, włącznie z odsprzedaniem go? 5 Bober zwracauwagę, że nie zawsze w takich sytuacjach wystarczającejest odwołanie się do ustaleń licencji. Wprowadzateż nas w problematykę etyki open source, która opierasię na filozoficznym założeniu, że sieć i software todobro wspólne i wymaga powszechnej dostępnościoprogramowania, w tym kodu, aczkolwiek autorkoncentruje się niestety na jej wczesnej fazie tzw.etyki hakerskiej. Tyle o dodatku do książki Bobera,stanowiącym jej zdecydowanie najlepszą część.O ornitologii i filozofii moralnejIstotne w omawianej książce wydaje się kompetentneodwoływanie się do szeroko rozumianejpolskiej filozofii moralnej, od M. Ossowskiej aż doZ. Baumana, a nawet do autorów nieco zapomnianych,jak A. Podgórecki (acz w kontekście dyskusjio cybernetyce warto było jeszcze odnieść się doH. Greniewskiego). Na szczególną uwagę zasługujedyskusja z L. Kołakowskim dotycząca wpływu rozwojumożliwości technicznych na oceny moralne 6 .Kontrowersyjne wydaje się natomiast stawianieprac H. Jankowskiego w jednym rzędzie z dziełamiluminarzy polskiej filozofii moralnej. Wpływ tegoautora na pracę W.J Bobera przejawia się nie tylkow przewadze etyki opisowej nad normatywną 7 ,ale też w zawężonej definicji etyki profesjonalnej.Bober koncentruje się na omówieniu stanowiskprezentowanych w etyce komputerowej oraz analiziepojęciowej dotyczącej takich zagadnień, jak definicjakomputera (przynosząca ciekawe i mało znane faktyhistoryczne) lub problem nowości a stosowanie normmoralnych.Wczorajsze pieczywoMankamentem książki W.J. Bobera jest to, że jestona nieco zdezaktualizwana 8 . Książka omawia stanetyki komputerowej z jej najwcześniejszego okresu,wyznaczonego przez prace Jamesa Moora (1985 r.)i Debory Johnson (1985 r.) oraz dyskusje z lat 90., natomiastjest zadziwiające, że brak w niej tzw. modeluRPT 9 , który stał się pierwszym pełnym opracowaniemetyki komputerowej (co więcej, model ten odpowiadana wiele pytań, zadanych przez Bobera). Brak jesttakże najnowszych propozycji przedstawionych przezautorów takich, jak A. Clarke, D. Chalmers i L. Floridi,których prace nawet nie znalazły się w indeksie.Odniesienia takie przydałyby się w rozdziałach 4. i 5.,omawiających problem nowości norm moralnych i zagadnienie,czy etyka komputerowa ma charakter wyjątkowy,bowiem właśnie na te pytania od roku 1998dają odpowiedź prace Floridiego 10 (a także Clarke’a)stanowiące dzisiaj dwie najważniejsze teorie w etycekomputerowej (Floridi) lub filozofii cyberprzestrzeni(Clarke).5Op. cit., s. 185.6Op. cit., s. 137.7H. Jankowski był zdecydowanym zwolennikiem raczej etyki opisowej, niż normatywnej, oddzielającym postawyetyka, jako badacza myśli etycznej i jako działacza moralnego; filozof ten miał natomiast poczucie humoru – gdypytano go, jak łączy zajmowanie się teorią moralną z funkcjonowaniem w KC PZPR, odpowiadał niekiedy, odwołującsię do powiedzenia znanego z filozofii brytyjskiej, że ornitolog nie musi fruwać.8Co wystarczy sprawdzić w bibliografii (por. też s. 61, 117). Omówiony powyżej, krótki dodatek nt. własności oprogramowania,stanowiący najbardziej praktyczną i stosunkowo aktualną część tej pracy przedstawia stan rzeczy narok 2003, a więc na pięć lat przed rokiem wydania, co w dziedzinie takiej jak ruch open source stanowi długi okres.Niestety większość książki przedstawia stan badań do roku 1998. Nie obejmuje ona ostatnich dziesięciu lat w rozwojuetyki komputerowej, a jest to okres szczególnie ważny w tej nowej i dynamicznie rozwijającej się dyscyplinie – odnosisię wrażenie, że jest to jakieś wznowienie sprzed 8 czy 10 lat, które z jakiegoś powodu nie zostało uaktualnione;z prac nowszych zostały uwzględnione niemal wyłącznie artykuły autora.9Model RPT, informacja jako resource, product, target (zasób, produkt, cel) dominującego ok. roku 2000, ale dzisiajczęsto uznawanego za zbyt wąski i przestarzały. Model ten rozwinęli (w tak zwanej debacie unikatowej) – Tavani(2002 r.) Floridi i Sanders (2002 r.). Bober odwołuje się w tym kontekście tylko do wczesnych dla tego nurtu opracowańManera (1996 r.), dyskutując je jednak, jak gdyby stanowiły ostatni krzyk mody.10L. Floridi, Philosophy and Computing: An Introduction, Londyn, Nowy Jork: Routledge, 1999.Także Understanding Information Ethics, APA Newsletter on Computers and Philosophy 2007, tom 7 nr 1; por.http://www.apaonline.org/apa/publications/newsletters/v07n1/Computers/04.aspkwiecień 2008 15