metody, formy i programy kształcenianiczna karta ubezpieczenia zdrowotnego – zamiastksiążeczki ubezpieczeniowej. Pacjent, przychodzącdo poradni, podaje kartę, która służy do autoryzacjiświadczeń medycznych. Wprowadzenie takich kart naterenie całego kraju nastąpi niebawem, tymczasem jużprzyzwyczailiśmy się do elektronicznej obsługi w aptece.Dzięki czytnikom recept trudniej o nadużyciaw tej dziedzinie, a wprowadzenie kart może całkiemwyeliminować papierowe recepty.e-turystykaW wielu krajach obywatele obsługiwani są elektronicznie(rys. 3.) – zaczynając od możliwości składaniaformularzy (np. wniosków wizowych do USA 9 ) pokontrolę paszportową bez udziału człowieka (np. nalotnisku o’Hare w Chicago 10 ). Elektroniczna obsługaturystów jest jednym z elementów rozwijającej sięe-turystyki. Internet otwiera nam nie tylko możliwośćpodróżowania po całym świecie, ale i korzystaniaz ofert zagranicznych biur podróży, często sporotańszych niż krajowe.Rysunek 3. Rezultat automatycznej kontroli paszportowejPopularność e-wakacji cały czas rośnie. PołowaPolaków poszukuje w sieci informacji o miejscachwypoczynku, a aż jedna trzecia uważa je za najbardziejwiarygodne źródło. Biura podróży prezentująna stronach oferty wycieczek i urlopów. Obecnieokoło 5 proc. Polaków, jak podaje „Rzeczpospolita” 11 ,kupuje wycieczki właśnie w ten sposób. Spowodowałoto w ostatnich latach rozwój e-biur podróży, któresprzedają wycieczki równolegle w sieci oraz w tradycyjnychbiurach (Itaka, Rainbow Tours, Triada). Agencjeturystyczne, takie jak Wakacje.pl, Traveliada.pli Easygo.pl prowadzą sprzedaż wyłącznie przez internet.Biura mają mniejsze koszty utrzymania niż tradycyjnei często dzięki temu tańszą propozycję wypoczynku.e-pracaPoszukiwanie pracy przez internet jest dziś częstymzjawiskiem. Istnieje wiele portali pomagających w znalezieniupracy zarówno dla wysokiej klasy specjalistów, jaki tzw. „szarej strefy”. Strony pomagające w znalezieniuzatrudnienia posiadają wzorce i poradniki dotyczącekoniecznych dokumentów, proponują krótkie kursyz zakresu pierwszych kroków w poszu kiwaniu pracy(np. rozmowy kwalifikacyjnej), oferują pośrednictwow znalezieniu pracy czy pracownika. Internet to równieżmożliwość podjęcia e-pracy – bez wychodzenia z domu.Telepraca doczekała się w polskim sejmie szczegółowychzasad określających jej ramy i reguły poprzeznowelizację Kodeksu pracy 12 . Uregulowanie tej formyaktywności zawodowej odrębnymi przepisami ułatwiapracodawcom zatrudnianie telepracowników i stwarzamożliwość obniżenia kosztów związanych z organizowaniemmiejsca pracy. Osoby zatrudnione mogąnatomiast wykonywać swoją pracę w domu, uzyskującrównocześnie prawo do ubezpieczenia i świadczeńsocjalnych. Są to głównie pracownicy sektora usługfinansowych, graficy komputerowi, księgowi, prawnicy,konsultanci, programiści, architekci, dziennikarze i tłumacze.Taka forma zatrudnienia pozwala także na większąaktywizację zawodową osób niepełnosprawnych,mieszkańców terenów wiejskich czy młodych matek.e-learningW ostatnich latach bardzo dynamicznie rozwijasię również e-learning. Jak pokazuje praktyka, już napoziomie gimnazjum udostępniane są w interneciedodatkowe ćwiczenia, które uczniowie wykorzystujązarówno podczas lekcji, jak i w domu (w ramach pracywłasnej) i które mogą skutecznie wspierać tradycyjnenauczanie. Takie wzbogacenie procesu nauczania jestprzez uczniów odbierane bardzo entuzjastyczniei ma wiele zalet (nadrabianie zaległości w przypadkunieobecności, poszerzenie programu nauczania dlauczniów zdolnych, większa indywidualizacja, możliwośćkonsultacji i kontaktu z nauczycielem poza saląlekcyjną). Im wyższy poziom kształcenia, tym większezastosowanie tej formy nauczania. Wiele wyższychuczelni prowadzi część kursów dla studentów naplatformach e-learningowych.Obecnie w Polsce organizowane są studia podyplomoweprzygotowujące nauczycieli do kształceniana odległość. Zajęcia w 70 proc. odbywają się zdalnie(uczestniczy w nich około 1200 osób) i obejmują swoimzasięgiem prawie całą Polskę (projekt realizowanyjest przez: Uniwersytet Warszawski, UniwersytetWrocławski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie,Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetim. Adama Mickiewicza w Poznaniu).9Elektroniczne formularze wniosków wizowych http://evisaforms.state.gov/instructions_Polish.asp.10Film instruktażowy elektronicznej kontroli paszportowej, http://www.dhs.gov/xlibrary/multimedia/usvisit/USVisit_Polish-High.wmv,[20.03.2008].11J. Cabaj, Jak wycieczka, to tylko z Internetu, „Rzeczpospolita” 2007, nr 5/02.12Materiał porównawczy do Ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. – o zmianie ustawy, Kodeksu pracy oraz niektórychinnych ustaw http://www.senat.gov.pl/k6/dok/opinia/2007/038/m/509.pdf, [20.03.2008].30 e-<strong>mentor</strong> nr 2 (24)
E-obywatel – przezwyciężanie barierStandard kształcenia e-obywateli w PolscePoza rozwijaniem dostępności e-usług, równie ważnejest kształcenie społeczeństwa w kierunku technologiiinformacyjnych. Alfabetyzacja informatyczna osób, którenależą do grup zagrożonych wykluczeniem cyfrowymto wyzwanie dla nauczycieli na szczeblu kształceniadorosłych oraz kadr administracji publicznej.Polskie Towarzystwo Informatyczne wdraża w PolsceEuropejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych(ECDL, European Computer Driving Licence), który– na poziomie średniozaawansowanym – potwierdzonyjest niezależnymi i rzetelnymi egzaminami z dziedzinaktywności komputerowej: podstaw technikinformatycznych, użytkowania komputera, edytorówtekstu, arkuszy kalkulacyjnych, baz danych, grafikimenadżerskiej i prezentacyjnej oraz usług w sieciachkomputerowych. Certyfikat ECDL zdobyło do chwiliobecnej ponad 7,5 mln obywateli Europy. Stanowito ponad 1 proc. całej populacji. Program ECDL stałsię także standardem nauczania technologii informacyjnychna większości kierunków studiów wyższychw Polsce. Najnowsze standardy kształcenia 13 wymagająbowiem wprowadzenia treści programowych ECDLna pierwszym roku studiów. Poza tym umożliwiajązwolnienie z zajęć z technologii informacyjnych studentów,którzy posiadają już certyfikat ECDL.W związku z tym wielu nauczycieli realizujeprogram informatyki w gimnazjum czy szkole średniejw oparciu o sylabus ECDL, stwarzając uczniommożliwość zdobycia certyfikatu. W ciągu trzech latuczniowie potrafią swobodnie opanować materiałprzewidziany w certyfikacji. Mają przy tym większąmotywację do nauki.Średniozaawansowany poziom standardu ECDL jestjednak zbyt wysoki i często niepotrzebny dla osób najbardziejzagrożonych cyfrowym wykluczeniem, a więcosób starszych. By móc skorzystać z przedstawionychwcześniej e-usług, wymagane są prostsze umiejętności– bardziej ukierunkowane na tzw. e-uczestnictwo.Wprowadza je i standaryzuje certyfikat ECDL e-Citizen.Obejmuje on trzy bloki umiejętności 14 :! umiejętności podstawowe – podstawy obsługikomputera, pracy w systemie operacyjnym,zarządzania plikami i folderami, a także wykorzystaniaprostych programów (edytora tekstu),przeglądarki internetowej i poczty elektronicznej;! wyszukanie informacji – umiejętność korzystaniaz wyszukiwarek sieciowych, kopiowanie danychz internetu, świadomość zagrożeń oraz dostępdo różnych serwisów (od informacyjnych,poprzez edukacyjne, aż do e-biznesowych);! e-uczestnictwo – umiejętność wykorzystaniaserwisów online w różnych obszarach.ECDL e-Citizen wyznacza poziom niezbędnychumiejętności każdego e-obywatela, ale też urzędnika,pracownika administracyjnego służby zdrowiaczy oświaty, nauczyciela oraz ucznia. Jest przy tymjedynym faktycznie istniejącym w Polsce standardemedukacji e-obywatela.PodsumowanieW Polsce istnieje duża grupa osób zagrożonyche-wykluczeniem. Co więcej, ich grono poszerza się,ze względu na narastający proces starzenia się społeczeństwa.Edukacja i jej standardy są w stanie włączyćte osoby do e-społeczeństwa i zlikwidować bariery cyfrowe.Należy się spodziewać intensywnego rozwojuzastosowania standardu ECDL e-Citizen do aktywizacjiprocesów edukacyjnych przyszłych e-obywateli.Beata Chodacka jest nauczycielem informatyki w Gimnazjum nr 16 w Krakowie. Opracowała autorski programnauczania informatyki dla klas 1–3 gimnazjum, przygotowujący do zdobycia certyfikatu ECDL. Od roku współpracujez Centrum e-Learningu przy AGH. Jest współzałożycielem Akademii Komputerowych Umiejętności, gdzie opracowałaautorskie programy zajęć komputerowych dla dzieci i młodzieży Komputerowe Rodeo oraz Forum Komputerowe. Jestrównież egzaminatorem ECDL, ECDL-Advanced oraz dyrektorem Krakowskiego Centrum Egzaminacyjnego ECDL.Marek Miłosz jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Instytutu Informatyki Politechniki Lubelskiej. Od 1997roku jest z ramienia Polskiego Towarzystwa Informatycznego Ogólnopolskim Koordynatorem ECDL. Zajmuje się problemamiprojektowania, programowania i wdrażania systemów informatycznych, optymalizacją, symulacją procesówi ogólnie pojętymi inżynierskimi zastosowaniami informatyki. Jest autorem, współautorem lub redaktorem ponad350 publikacji naukowych i dydaktycznych (w tym 35 książek) oraz 30 prac naukowo-badawczych i wdrożeniowychz zakresu zastosowań informatyki. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z podstaw informatyki, narzędzi informatycznychw rachunkowości i zarządzaniu, inżynierii oprogramowania, zarządzania projektami, sztucznej inteligencji i symulacjiprocesów. Kieruje zespołami realizującymi i wdrażającymi systemu informatyczne.13Rozporządzenie MNiSW z dnia 12 lipca 2007 r., http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/26/29/2629/20070712_rozporzadzenie_standardy_ksztalcenia.pdf,[20.03.2008].14www.ecdl.com.pl, [20.03.2008].kwiecień 2008 31
- Page 2 and 3: 3 Od redakcji3 Aktualności4 Noweli
- Page 4 and 5: Nowelizacja regulacji dotyczących
- Page 6 and 7: metody, formy i programy kształcen
- Page 8 and 9: metody, formy i programy kształcen
- Page 10 and 11: metody, formy i programy kształcen
- Page 12 and 13: metody, formy i programy kształcen
- Page 14 and 15: metody, formy i programy kształcen
- Page 16 and 17: metody, formy i programy kształcen
- Page 18 and 19: metody, formy i programy kształcen
- Page 20 and 21: metody, formy i programy kształcen
- Page 22 and 23: metody, formy i programy kształcen
- Page 24 and 25: metody, formy i programy kształcen
- Page 26 and 27: metody, formy i programy kształcen
- Page 28 and 29: metody, formy i programy kształcen
- Page 32 and 33: e-edukacja w krajuBadanie eye track
- Page 34 and 35: e-edukacja w krajuRysunek 2. Szybki
- Page 36 and 37: e-edukacja w krajuEdukacja w służ
- Page 38 and 39: e-edukacja w krajuu podstaw któreg
- Page 40 and 41: e-edukacja w krajuPonadto zawiera l
- Page 42 and 43: e-edukacja w krajuDrugi panel, pod
- Page 44 and 45: e-edukacja w krajuwymi. Dane zebran
- Page 46 and 47: e-edukacja w krajugdyby uniwersytet
- Page 48 and 49: e-edukacja w kraju! barierę mental
- Page 50 and 51: e-edukacja w krajurespondentów mo
- Page 52 and 53: zarządzanie wiedząRozwój organiz
- Page 54 and 55: zarządzanie wiedząpotrzebowali fi
- Page 56 and 57: zarządzanie wiedząpoparcia dla ni
- Page 58 and 59: zarządzanie wiedządejmowania decy
- Page 60 and 61: zarządzanie wiedząRysunek 1. Lini
- Page 62 and 63: zarządzanie wiedzą! licencja niew
- Page 64 and 65: zarządzanie wiedzą! fazę kreowan
- Page 66 and 67: zarządzanie wiedząprzez indywidua
- Page 68 and 69: zarządzanie wiedząpowszechnie bez
- Page 70 and 71: kształcenie ustawiczneMotywy uczes
- Page 72 and 73: kształcenie ustawicznemiasto powy
- Page 74 and 75: kształcenie ustawiczneTabela 5. Ko
- Page 76 and 77: e-biznesOcena zachowania użytkowni
- Page 78 and 79: e-biznesRozwiązaniem wartym uwagi
- Page 80 and 81:
e-biznesRysunek 3. Dzienna liczba r
- Page 82 and 83:
e-biznespojawiających się na konc
- Page 84 and 85:
e-biznesi edytować w wewnętrznym
- Page 86 and 87:
e-biznessystemu zarządzania wiedz
- Page 88 and 89:
e-edukacja na świecieValidating a
- Page 90 and 91:
e-edukacja na świeciehave been fou
- Page 92 and 93:
e-edukacja na świecieintegration a
- Page 94 and 95:
e-edukacja na świecieused in this