zarządzanie wiedząRozwój organizacji uczącej sięa zarządzanie talentamiJoanna TaborW artykule dokonano zestawienia koncepcji organizacjiuczącej się z elementami modelu zarządzania talentamioraz analizy zależności występujących między nimi w kontekścierozwoju przedsiębiorstwa. Scharakteryzowanoprocesy wspólne oraz przedstawiono możliwości wykorzystaniaich dla wsparcia rozwoju kompetencji pracownikóww ramach kształcenia ustawicznego. Analizie poddanorównież wpływ niniejszych koncepcji na zdobywanie przewagikonkurencyjnej przedsiębiorstwa.Zarządzanie talentami (ZT) wymienia się wśród najważniejszychświatowych trendów, które będą wpływaćna politykę rozwoju zasobów ludzkich w najbliższychlatach 1 . Tendencja ta widoczna jest również w Polsce,czego rezultatem jest podkreślanie potrzeby tworzeniaspecjalnych programów rozwoju dla pracownikówo największym potencjale. Zarządzanie talentami, obokzarządzania efektywnością oraz wspierania równowagimiędzy życiem zawodowym a osobistym, uznaje sięza jedno z trzech głównych wyzwań strategicznegozarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) 2 . Aż 94 proc.respondentów badań stowarzyszenia ConferenceBoard i firmy House of Skills, tj. polskich dyrektorówpersonalnych, twierdzi, iż proces zarządzania talentamizyska w najbliższych latach na znaczeniu 3 . Podobnyobraz wyłania się z badań Accenture 4 , jak równieżAssociation of Chartered Certified Accountants (ACCA)– 85 proc. ankietowanych przez Stowarzyszenie uważa,iż zainteresowanie ZT będzie stale rosnąć 5 .Czy wprowadzenie systemu zarządzania talentamipomaga organizacji jedynie w pozyskaniu osóbo wysokim potencjale oraz umożliwia nakreśleniedla nich odpowiednich ścieżek kariery? Innymi słowy– czy systemy ZT dotyczą wyłącznie wąskiego gronaspecjalistów? W dobie rosnącego znaczenia wiedzyi popularyzacji kształcenia ustawicznego, a takżedążenia do przekształcania przedsiębiorstw w organizacjeuczące się, warto przeanalizować, jaki może byćszerszy wpływ ZT na procesy uczenia się i podnoszeniecałościowych kompetencji przedsiębiorstwa.Organizacja ucząca sięPojęcie organizacji uczącej się (OU) pojawiłosię w literaturze wraz z publikacją Petera Senge’aPiąta dyscyplina – miała to być organizacja zdolnado uczenia się, nastawiona na ciągły rozwóji przekształcająca się w celu adaptowania do zmiennegootoczenia, co jest możliwe m.in. dzięki doskonaleniusię jej pracowników oraz otwartości na noweidee i koncepcje. Dyscypliny Senge to: mistrzostwoosobiste, wspólna wizja, zespołowe uczenie się,modele myślowe oraz myślenie systemowe (piątadyscyplina łącząca wszystkie inne).Publikacja P. Senge’a wywołała ogromne zainteresowanietematyką organizacyjnego uczenia się orazstała się przyczynkiem do dyskusji nad definicjamii modelem OU. Jedno z opracowań charakteryzującychOU powstało podczas czternastego seminariumEuropejskiego Komitetu Doradczego CEIES, na którymwyróżniono dziesięć wskaźników charakteryzującychorganizację uczącą się XXI wieku:! może to być firma, stowarzyszenie, uniwersytet,szkoła, miasto, naród lub każda, mała czy licznagrupa osób, która ma potrzebę udoskonalaniaprzez uczenie się 6 ,! OU inwestuje w swoją przyszłość przez edukacjęi szkolenia swoich członków,1ZT zajmuje pierwsze miejsce na liście koncepcji przewodnich w tym obszarze, wg J.J. Matthews, D. Megginson,M. Surtees, Rozwój zasobów ludzkich, Helion, Gliwice 2008.2K. Kwiecień, Zarządzanie talentami w międzynarodowych korporacjach [w:] S. Borkowska (red.), Zarządzanie talentami,IPiSS, Warszawa, 2005.3Pełny raport: Zarządzanie talentami: Wyzwania, trendy, przykłady rozwiązań dostępny jest na stronie:http://www.conference-board.org/pdf_free/report_zarzadzanieTalentami.pdf [15.02.2008].4M. Jankowicz, Talenty potrzebne od zaraz, „Personel i Zarządzanie” 2005, nr 5.5ACCA Global Survey Report 2006, Talent management in the finance profession, http://www.accaglobal.com/pubs/employers/approved/services/employers/develop/professional_insight/talent_management.pdf [17.03.2008].6Por. J.A. Fazlagić, Polska szkoła jako organizacja ucząca się, „e-<strong>mentor</strong>” 2005, nr 3 (10).52 e-<strong>mentor</strong> nr 2 (24)
Rozwój organizacji uczącej się a zarządzanie talentami! tworzy możliwości i zachęty do rozwoju potencjałudla wszystkich członków na wszystkichstanowiskach,! dzieli się z nimi wizją jutra i stymuluje ich dowyzwań, do zmiany i włączania się w rozwój,! łączy pracę z uczeniem się,! mobilizuje talenty przez położenie nacisku nauczenie się oraz planowanie edukacji i szkoleń,! daje wszystkim członkom możliwość rozwojuhoryzontów, w harmonii z własnymi preferowanymistylami uczenia się,! stosuje nowoczesne technologie w edukacji,! odpowiada aktywnie na szersze potrzeby środowiskai społeczności, wśród których działa,i zachęca do tego swych członków,! uczy się nieprzerwanie w celu pozostania innowacyjną,twórczą, ożywczą i na topie 7 .Analizując tę kompleksową definicję, warto podkreślićzałożenie, iż równolegle z zapewnieniemwszystkim członkom możliwości rozwoju, wyróżniasię talenty i mobilizuje je do włożenia szczególnegowysiłku w edukację w celu doskonalenia się.Do procesów zarządzania talentami odnosi sięrównież B. Mikuła 8 , według którego w organizacjiuczącej się główną rolę w systemie zarządzania przestająodgrywać tradycyjne funkcje przedsiębiorstwa(marketingowa, finansowa, personalna, produkcyjna,itd.), a ich miejsce zajmują nowe podsystemy zarządzania,takie jak: zarządzanie twórczością, zarządzaniewiedzą, zarządzanie zmianą, zarządzaniekompetencjami, zarządzanie talentami, zarządzanieinnowacyjno-partycypacyjne, zarządzanie jakością.Wszystkie te części są powiązane zarządzanieminformacjami oraz komunikacją i należy je traktowaćjako całość, gdyż posiadają wspólne obszaryoddziaływania. Wdrożenie i prowadzenie zarządzaniatalentami traktuje się więc jako jedną z częścitworzenia organizacji uczącej się. B. Mikuła uznaje,że ciągły pościg za talentami powinien być głównąstrategią organizacji 9 . Zwraca też uwagę na cechęodróżniającą ZT od zarządzania kompetencjami(ZK) czy zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL). Podczasgdy w ZZL i ZK ustala się, jakich kompetencjibrakuje pracownikom i uzupełnia je w procesachszkoleniowych, w zarządzaniu talentami skupiamysię na udoskonalaniu talentów, a więc wybitnychumiejętności i specyficznych uzdolnień, które danaosoba już posiada. Uznaje on więc tym samym zarządzanietalentami jako koncepcję odmienną odzarządzania zasobami ludzkimi, podczas gdy często,ze względu na współzależności działań, traktuje sięZT jako strategiczną funkcję ZZL.Zarządzanie talentami: kształceniepracowników czy promowanie gwiazd?Zarządzanie talentami, zagadnienie, które w Polscewciąż traktowane jest jako nowe, pojawiło się po razpierwszy w USA już w latach 80. To wówczas, przybraku osób mogących zapewnić ciągłość sukcesjinajwyższych stanowisk oraz specjalistów i ekspertówz doświadczeniem i wiedzą, zainteresowano sięrekrutowaniem i szczególnym traktowaniem osóbo wysokim potencjale, które mogły w dużym stopniuprzyczynić się do rozwoju firmy i wzmocnienia jejkonkurencyjności na rynku. Zagadnienie to zostałojednak wypromowane dopiero pod koniec lat 90.,kiedy to ogłoszono stan „wojny o talenty” (The Warfor Talent) – zauważono, że liczba bardzo zdolnychosób jest bardzo ograniczona, i że sukcesem firmyjest zwyciężenie z innymi przedsiębiorstwami na rynkuglobalnym, w przyciąganiu do siebie najlepszychkandydatów.Ed Michaels i in. podsumowali obraz zmian, wyróżniająccechy charakterystyczne starej rzeczywistościoraz stanu obecnego, koncentrując się na aspektach,które powodują zwiększenie roli osób szczególnieutalentowanych w organizacjach.Tabela 1. Stara i nowa rzeczywistość w dobie walkio talentyStara rzeczywistość1. Ludzie potrzebująfirm.2. Maszyny, kapitałi lokalizacjato przewagikonkurencyjne.3. Posiadanie lepszychtalentów wyróżnia.4. Stanowiska torzadkie dobro.5. Pracownicy są lojalnii stanowiska sąbezpieczne.6. Ludzie akceptująstandardowy pakiet,który się im oferuje.Nowa rzeczywistość1. Firmy potrzebująludzi.2. Utalentowani ludziestanowią przewagikonkurencyjne.3. Posiadanie lepszychtalentów ogromniewyróżnia.4. Talenty to rzadkiedobro.5. Ludzie są mobilni,a ich zaangażowaniekrótkoterminowe.6. Ludzie żądają dużowięcej.Źródło: E. Michaels, H. Handfield-Jones, B. Axelrod, „The Warfor Talent”, Harvard Business School Press, Boston 2001, s. 6W nowej rzeczywistości, scharakteryzowanej przezE. Michaelsa i in., wyraźnie zmieniają się wartościi wagi poszczególnych elementów. Dawniej ludzie7Materiały z 14. seminarium CEIES Measuring lifelong learning, Włochy, 25–26 czerwca 2001 r., Luksemburg: Officefor Official Publications of the European Communities, 2002, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/KS-PB-02-002/EN/KS-PB-02-002-EN.PDF [12.02.2008].8B. Mikuła, Elementy nowoczesnego zarządzania. W kierunku organizacji inteligentnych, Antykwa, Kraków 2001, s. 56.9Tamże.kwiecień 2008 53
- Page 2 and 3: 3 Od redakcji3 Aktualności4 Noweli
- Page 4 and 5: Nowelizacja regulacji dotyczących
- Page 6 and 7: metody, formy i programy kształcen
- Page 8 and 9: metody, formy i programy kształcen
- Page 10 and 11: metody, formy i programy kształcen
- Page 12 and 13: metody, formy i programy kształcen
- Page 14 and 15: metody, formy i programy kształcen
- Page 16 and 17: metody, formy i programy kształcen
- Page 18 and 19: metody, formy i programy kształcen
- Page 20 and 21: metody, formy i programy kształcen
- Page 22 and 23: metody, formy i programy kształcen
- Page 24 and 25: metody, formy i programy kształcen
- Page 26 and 27: metody, formy i programy kształcen
- Page 28 and 29: metody, formy i programy kształcen
- Page 30 and 31: metody, formy i programy kształcen
- Page 32 and 33: e-edukacja w krajuBadanie eye track
- Page 34 and 35: e-edukacja w krajuRysunek 2. Szybki
- Page 36 and 37: e-edukacja w krajuEdukacja w służ
- Page 38 and 39: e-edukacja w krajuu podstaw któreg
- Page 40 and 41: e-edukacja w krajuPonadto zawiera l
- Page 42 and 43: e-edukacja w krajuDrugi panel, pod
- Page 44 and 45: e-edukacja w krajuwymi. Dane zebran
- Page 46 and 47: e-edukacja w krajugdyby uniwersytet
- Page 48 and 49: e-edukacja w kraju! barierę mental
- Page 50 and 51: e-edukacja w krajurespondentów mo
- Page 54 and 55: zarządzanie wiedząpotrzebowali fi
- Page 56 and 57: zarządzanie wiedząpoparcia dla ni
- Page 58 and 59: zarządzanie wiedządejmowania decy
- Page 60 and 61: zarządzanie wiedząRysunek 1. Lini
- Page 62 and 63: zarządzanie wiedzą! licencja niew
- Page 64 and 65: zarządzanie wiedzą! fazę kreowan
- Page 66 and 67: zarządzanie wiedząprzez indywidua
- Page 68 and 69: zarządzanie wiedząpowszechnie bez
- Page 70 and 71: kształcenie ustawiczneMotywy uczes
- Page 72 and 73: kształcenie ustawicznemiasto powy
- Page 74 and 75: kształcenie ustawiczneTabela 5. Ko
- Page 76 and 77: e-biznesOcena zachowania użytkowni
- Page 78 and 79: e-biznesRozwiązaniem wartym uwagi
- Page 80 and 81: e-biznesRysunek 3. Dzienna liczba r
- Page 82 and 83: e-biznespojawiających się na konc
- Page 84 and 85: e-biznesi edytować w wewnętrznym
- Page 86 and 87: e-biznessystemu zarządzania wiedz
- Page 88 and 89: e-edukacja na świecieValidating a
- Page 90 and 91: e-edukacja na świeciehave been fou
- Page 92 and 93: e-edukacja na świecieintegration a
- Page 94 and 95: e-edukacja na świecieused in this