kształcenie ustawiczneMotywy uczestnictwanauczycieli w kształceniuustawicznymAleksandra LitawaW opracowaniu przedstawiono wyniki badań, których celembyło rozpoznanie potrzeb edukacyjnych i wynikającychz nich motywów uczestnictwa nauczycieli w kształceniuustawicznym oraz ustalenie zależności pomiędzy długościąstażu pracy pedagoga a rodzajem zaistniałej u niegomotywacji.Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym w dobiespołeczeństwa informacyjnego jest jedynym sposobemna skuteczne przystosowanie się człowieka do zmianwynikających z postępu cywilizacyjnego. Bogactwoform organizacyjnych oświaty dorosłych 1 sprawia, żeedukacja stała się dobrem dostępnym dla wszystkich,bez względu na wiek, poziom wykształcenia czy zasobnośćportfela. Zgodnie z ideą myśli andragogicznejludzie dorośli chcą uczestniczyć w edukacji, nie czyniątego tylko wtedy, gdy nie uświadamiają sobie odczuwanychw tym zakresie potrzeb 2 . Dlatego tak istotnąrolę w edukacji ustawicznej odgrywa motywacja– jeden z najważniejszych czynników warunkującychefektywność uczenia się człowieka dorosłego.Problematyka treści opracowania dotyczy potrzebi wynikających z nich motywów uczestnictwaw edukacji permanentnej nauczycieli – specyficznejgrupy zawodowej, niejako „skazanej” na ciągłe dokształcaniesię 3 . Przytoczone w opracowaniu wynikibadań pozwalają uzyskać odpowiedź na pytania: Coskłania nauczyciela do podejmowania trudu dalszegokształcenia? Na jakie przeszkody napotyka nauczycielchcący się dokształcać?Celem badań było rozpoznanie motywów podejmowaniakształcenia przez nauczycieli czynnychzawodowo oraz ustalenie zależności pomiędzy długościąstażu pracy a rodzajem zaistniałej motywacji.Sformułowano hipotezę, że w przypadku nauczycielio krótszym stażu pracy (do 5 lat) motywacja uczest-nictwa w edukacji ustawicznej ma charakter pragmatyczny,natomiast w przypadku pedagogów z dłuższymstażem pracy (mianowanych i dyplomowanych)przeważają motywy natury intelektualnej.Charakterystyka obszaru badań i populacjibadawczejZajęcia na podyplomowych studiach kwalifikacyjnychdla nauczycieli w zakresie ICT (kompetencjeinformatyczne), języków obcych oraz drugiego przedmiotuodbywały się na Uniwersytecie Jagiellońskimw okresie od lipca 2007 roku do marca 2008 roku w ramachSektorowego Programu Operacyjnego – RozwójZasobów Ludzkich (SPO RZL). W trakcie trwania zajęćszkolnych spotkania miały miejsce w weekendy, dwarazy w miesiącu. Ich intensywność wzrastała podczaswakacji i ferii, kiedy to zjazdy trwały po 9 dni. Ofertatrójsemestralnych (460 godzin) studiów skierowanabyła do nauczycieli z województwa małopolskiegozainteresowanych uzyskaniem formalnych kwalifikacjido prowadzenia zajęć z drugiego przedmiotu. Warunkiemkoniecznym do spełnienia przez kandydatówbyło posiadanie wyższego wykształcenia (poziommagisterski), przygotowania pedagogicznego orazzatrudnienia w wymiarze co najmniej połowy etatu.Przedsięwzięcie zostało sfinansowane ze środkówEuropejskiego Funduszu Społecznego (EFS) orazbudżetu państwa 4 .Badania przeprowadzono w dniach 23 i 24 lutego2008 roku podczas przedostatniego zjazdu uczestnikówstudiów podyplomowych. Ankietą objęto celowągrupę 100 (N = 100) słuchaczy kierunku wiedzao społeczeństwie, którą tworzyli nauczyciele szkółpodstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,w wieku od 24 do 52 lat, o stażu pracy rozciągającym1Z. Szarota, W poszukiwaniu tożsamości andragogiki – próba organizacji wiodących pojęć oświaty dorosłych [w:] T. Aleksander,D. Barwińska (red.), Stan i perspektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, Wydawnictwo UniwersytetuJagiellońskiego, Kraków–Radom 2007, s. 360–369.2M. Malewski, Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego,Wrocław 1998, s. 17.3Zgodnie z Kartą Nauczyciela powinnością pedagoga jest dążenie do własnego rozwoju osobowego (Dz. U. z 2003 r.,Nr 118, poz. 1112).4http://www.podyplomowe.uj.edu.pl/wiedzaospoleczenstwie/index.htm, [15.03.2008].70 e-<strong>mentor</strong> nr 2 (24)
Motywy uczestnictwa nauczycieli w kształceniu ustawicznymsię od roku do 29 lat. Zdecydowana większość respondentówto kobiety (83 osoby). Największą grupęwśród badanych stanowili nauczyciele dyplomowani(48 osób), najmniejszą stażyści (8 osób). Dane natemat stażu pracy i zajmowanego przez nauczycielistanowiska ukazano w tabelach 1. i 2.Tabela 1. Staż pracy badanych nauczycieliStaż pracyPonad15 latDo15 latDo10 latDo5 latLiczba37 16 19 28osóbRazem N = 100 %Źródło: opracowanie własneTabela 2. Szczebel awansu zawodowego badanych nauczycieliStanowiskoNauczycieldyplomowanyNauczycielmianowanyNauczycielkontraktowyOkazuje się, że stopień awansu zawodowego i stażpracy nauczycieli to w wielu przypadkach kwestie rozłączne.Dla przykładu, w starszej grupie pracowniczejtrzy spośród badanych osób uzyskały stopień nauczycieladyplomowanego już po 9 latach pracy, z koleijedna ze słuchaczek, mimo 29 lat pracy w zawodzie,nadal posiadała stopień nauczyciela mianowanego.Nieco inaczej przedstawiała się sprawa stażystówi nauczycieli kontraktowych. W ich przypadku stażpracy nie przekroczył pięciu lat.Współczesny nauczyciel bywa zmuszony łączyćpracę w kilku szkołach. Znikomy przyrost naturalnyskutkuje zmniejszoną liczbą uczniów, a co za tymidzie – również godzin pracy nauczycieli. Wśródbadanych osób dominowali jednak nauczyciele pracującyw jednej szkole (69 osób), drugą pod względemwielkości grupę stanowili nauczyciele uczącyw dwóch typach szkół (30 osób), a tylko jedna osobazatrudniona była w trzech typach szkół. Dane na tematwielości miejsc pracy nauczycieli przedstawionona wykresie 1.W grupie pracujących w jednej szkole najwięcej odnotowanonauczycieli gimnazjalnych (30 osób), a następnieuczących w szkołach ponadgimnazjalnych (26 osób)i podstawowych (13 osób).Wśród nauczycieli łączących pracę w dwóch typachszkół najwięcej osób (20) wskazało szkołę podstawowąi gimnazjum, w drugiej kolejności znalazłysię szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne, najmniejodnotowano przypadków nauczycieli pracującychrównocześnie w szkole podstawowej i średniej (2 osoby).Tylko jedna osoba zatrudniona była jednocześniewe wszystkich trzech typach szkół.Powszechnie zaistniałym faktem wśród nauczycieliokazała się dwuprzedmiotowość: 52 proc. nauczycieliuczyło więcej niż jednego przedmiotu. Dominującymprzedmiotem nauczania była historia (55 osób), kolejnymi– wiedza o społeczeństwie (32 osoby) i językpolski (17 osób). W przypadku nauczycieli „dwu-NauczycielstażystaLiczbaosób48 24 20 8Razem N = 100%Źródło: opracowanie własneprzedmiotowych” prym wiódł duet historiiz wiedzą o społeczeństwie. Pozostałe przedmioty,których uczyli słuchacze, to geografiaoraz język obcy (po 5 osób), wychowaniedo życia w rodzinie (4 osoby), informatykai biologia (po 3 osoby), religia, chemia, wychowaniefizyczne (po 2 osoby), filozofia,wiedza o kulturze i przedsiębiorczość (po1 osobie). Najwięcej słuchaczy pochodziło zewsi (31 osób), na drugim miejscu znalazło sięWykres 1. Wielość miejsc pracy nauczycieliŹródło: opracowanie własneTabela 3. Miejsce zamieszkania słuchaczy studiów podyplomowychMiejsce zamieszkaniaWieśMiasto powyżej100 tys. mieszkańcówMiastodo 100 tys. mieszkańcówMiastodo 15 tys. mieszkańcówLiczba słuchaczy 31 28 25 16Razem N = 100 = 100%Źródło: opracowanie własnekwiecień 2008 71
- Page 2 and 3:
3 Od redakcji3 Aktualności4 Noweli
- Page 4 and 5:
Nowelizacja regulacji dotyczących
- Page 6 and 7:
metody, formy i programy kształcen
- Page 8 and 9:
metody, formy i programy kształcen
- Page 10 and 11:
metody, formy i programy kształcen
- Page 12 and 13:
metody, formy i programy kształcen
- Page 14 and 15:
metody, formy i programy kształcen
- Page 16 and 17:
metody, formy i programy kształcen
- Page 18 and 19:
metody, formy i programy kształcen
- Page 20 and 21: metody, formy i programy kształcen
- Page 22 and 23: metody, formy i programy kształcen
- Page 24 and 25: metody, formy i programy kształcen
- Page 26 and 27: metody, formy i programy kształcen
- Page 28 and 29: metody, formy i programy kształcen
- Page 30 and 31: metody, formy i programy kształcen
- Page 32 and 33: e-edukacja w krajuBadanie eye track
- Page 34 and 35: e-edukacja w krajuRysunek 2. Szybki
- Page 36 and 37: e-edukacja w krajuEdukacja w służ
- Page 38 and 39: e-edukacja w krajuu podstaw któreg
- Page 40 and 41: e-edukacja w krajuPonadto zawiera l
- Page 42 and 43: e-edukacja w krajuDrugi panel, pod
- Page 44 and 45: e-edukacja w krajuwymi. Dane zebran
- Page 46 and 47: e-edukacja w krajugdyby uniwersytet
- Page 48 and 49: e-edukacja w kraju! barierę mental
- Page 50 and 51: e-edukacja w krajurespondentów mo
- Page 52 and 53: zarządzanie wiedząRozwój organiz
- Page 54 and 55: zarządzanie wiedząpotrzebowali fi
- Page 56 and 57: zarządzanie wiedząpoparcia dla ni
- Page 58 and 59: zarządzanie wiedządejmowania decy
- Page 60 and 61: zarządzanie wiedząRysunek 1. Lini
- Page 62 and 63: zarządzanie wiedzą! licencja niew
- Page 64 and 65: zarządzanie wiedzą! fazę kreowan
- Page 66 and 67: zarządzanie wiedząprzez indywidua
- Page 68 and 69: zarządzanie wiedząpowszechnie bez
- Page 72 and 73: kształcenie ustawicznemiasto powy
- Page 74 and 75: kształcenie ustawiczneTabela 5. Ko
- Page 76 and 77: e-biznesOcena zachowania użytkowni
- Page 78 and 79: e-biznesRozwiązaniem wartym uwagi
- Page 80 and 81: e-biznesRysunek 3. Dzienna liczba r
- Page 82 and 83: e-biznespojawiających się na konc
- Page 84 and 85: e-biznesi edytować w wewnętrznym
- Page 86 and 87: e-biznessystemu zarządzania wiedz
- Page 88 and 89: e-edukacja na świecieValidating a
- Page 90 and 91: e-edukacja na świeciehave been fou
- Page 92 and 93: e-edukacja na świecieintegration a
- Page 94 and 95: e-edukacja na świecieused in this