You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
84<br />
5. FONÈTICA<br />
In custa arrassinna, de comenti is lìteras e liòngius de lìteras latinas bessint in Sardu<br />
Camp., eus sighiu unu schema no alfabèticu ma prusaprestus <strong>po</strong> trumas fonèticas, <strong>po</strong><br />
amostai in manera crara s’arregularidadi de is fenòmenus e <strong>po</strong> circai de spinnigai,<br />
candu ddi dexit, is sceberus chi eus fatu pro<strong>po</strong>nendi sa norma scrita standard.<br />
In sa de tres coròndulas cun is bessidas in Sardu Camp. eus <strong>po</strong>stu a primu sa prus<br />
forma arregulari e spainada, e intra de parèntesis is bariedadis fonèticas segundàrias chi<br />
funt presentis in calincunu logu sceti, ma de <strong>su</strong> domìniu campidane<strong>su</strong> etotu. Custas bessidas<br />
prus pagu spainadas eus sceberau giai sèmpiri a no ddas <strong>po</strong>nni in sa norma standard.<br />
In sa de cuàturu coròndulas eus <strong>po</strong>stu sa pronùntzia a caràteris IPA (International<br />
Phonetic Alphabet) ma de is bariedadis chi s’arreferint a cus<strong>su</strong> fenòmenu sceti (est<br />
a nai, si seus analisendi sa cunsonanti -N- intra de vocalis eus a <strong>po</strong>nni is bariedadis<br />
diferentis de pronùntzia de cussa consonanti sceti e no de àterus sonus chi nci funt<br />
in <strong>su</strong> fueddu imperau <strong>po</strong> esempru).<br />
Po contras no nci eus <strong>po</strong>stu <strong>po</strong> nudda is formas de is bariedadis fonèticas de<br />
làcana (arbore<strong>su</strong>, barbaxinu de gios<strong>su</strong>, ollastrinu de <strong>su</strong><strong>su</strong>) chi funt naturalis de <strong>su</strong><br />
Log. (est a nai sa vocali in coa in /-e/, /-o/, is oclusivas velaris /che/, /chi/, /ghe/,<br />
/ghi/, is infinius in /-are/, /-er(e)/, /-ire/, is labiovelaris /kw/ e /gw/ chi bessint a<br />
/bb/, e aici nendi).<br />
Arregordaus puru ca is làssidus de àteras lìnguas (pruschetotu Cadalanu, Spanniolu<br />
e Italianu) sighint arrègulas diferentis de is fueddus chi ndi benint deretus de<br />
<strong>su</strong> latinu: custas derivaduras perou funt bastanti arregularis in giai totu <strong>su</strong> Camp.<br />
e <strong>po</strong> <strong>su</strong> prus no <strong>po</strong>nint barrancus <strong>po</strong> sa normalisadura, duncas no ddus eus spinnigaus<br />
in manera cumpria. Naraus sceti ca <strong>su</strong> prus atopu fitianu est <strong>su</strong> de sa /e/ chi in<br />
Sardu mudat a /i/ e <strong>su</strong> de sa /o/ chi in Sardu mudat a /u/, siat in <strong>po</strong>stura tònica siat<br />
in <strong>po</strong>stura àtona (es. it. fetta – fita, it. maneggiare – manixai, it. grotta – gruta, cad.<br />
bossinada – bussinada).<br />
impag. Nuovo 84<br />
9-03-2009, 19:07