Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

38 Prangsma 2003 en Prangsma 2004.
39 Mondelinge mededeling H. van der
Velde.
niet afgerond en dus nauwelijks aangetast.
Enkele vondstnummers bevatten aardewerk
met “waterschade” of relatief sterk afgerond
materiaal.
Het aardewerk heeft geen gedraaide
Romeinse scherven opgeleverd; het
Romeinse dat er is, is geheel handgevormd.
Ook door het ontbreken van potten van het
type Uslar zoals aangetroffen in Wehl moeten
we denken aan een vroege bewoning in de
Late IJzertijd/vroege Romeinse tijd. 38 Het ontbreken
van gedraaid aardewerk is vergelijkbaar
met het minieme aantal gedraaide
scherven te Raalte-Hordelman/Telgen, ook
dit wijst op een vroege datering. 39 Met enkele
typen potten die vergelijkbaar zijn met
Bennekom en Wijk bij Duurstede-De Horden,
kunnen we dit aardewerk in de (eerste helft
van de) eerste eeuw na Chr. plaatsen.
Het IJzertijd aardewerk bevat niet veel typologische
kenmerken. We kunnen de bewoning
van de omgeving laten beginnen in de
(Midden) IJzertijd met een doorloop in de
Romeinse tijd.
Een paar fragmenten zijn te dateren in de
Vroege Middeleeuwen. Bij het aardewerk
afkomstig uit het spoorrijke westelijk centrale
esgedeelte (met name bewoningszone 2A en
B) moet opgemerkt worden dat er per put
vaak geen strikte scheiding in de datering
aan te brengen is. Hier loopt zowel IJzertijd
als Vroege Middeleeuwen door elkaar.
Het ontbreken van gedraaid Romeins, Von
Uslar-aardewerk en Rhein Weser Germanisch
aardewerk en het wél voorkomen van Vroeg
Middeleeuws materiaal lijkt toch een onderbreking
aan te geven van het gebruik van
deze Es gedurende de 2 e en 3 e eeuw na Chr.
Het oudere materiaal, uit het Neolithicum en
de Bronstijd, is gescheiden van het vuursteen
aangetroffen en kan voorlopig als
opspit worden beschouwd.
6.3 Natuursteen
E.A.K. Kars
6.3.1 Inleiding.
Natuursteen is vanaf het Paleolithicum tot
heden een belangrijke grondstof voor
gereedschap. Als gebruiksmateriaal is
natuursteen minder onderhevig aan ontwikkelingen
dan de meeste andere materiaal
groepen. Dit bemoeilijkt ook vaak de dateerbaarheid
van het materiaal. Steen heeft
vooral potentie op het vlak van de interpretatie
van activiteiten op een vindplaats, het
vaststellen van brongebieden van het uitgangsmateriaal
en het inzicht verkrijgen in
uitwisselingspatronen en handel. Doordat
natuursteen vaak “zwaar en onhandig” is,
heeft het vaak een andere handelsroute of
uitwisselingsweg gehad dan aardewerk. Het
materiaal kan dan ook veel informatie verschaffen
over organisatie en logistiek. Tot op
heden was het natuursteen onderzoek voornamelijk
gericht op de vroeg(st)e culturen,
aangezien natuursteen hier de grootste bron
was voor het vervaardigen van gereedschap.
Voor deze perioden zijn er voornamelijk van
vuurstenen objecten typochronologieën ontwikkeld.
Binnen andere steensoorten en
materialen uit latere perioden zijn echter ook
typochronologische kenmerken aan te wijzen.
Hier is echter tot nu toe door een
beperkt aantal specialisten aandacht aan
besteed.
In totaal zijn er 65 stenen voor onderzoek
aangeboden. Hieruit is een selectie gemaakt
op basis van de grootte en bewerking- of
productiesporen van het materiaal. Stenen
minder dan 40 mm zonder duidelijke productie-
of bewerkingsporen zijn niet geselecteerd.
Het overige materiaal is
gedetermineerd op steensoort, vorm, grootte,
bewerkings- en/of gebruikssporen en sporen
van verbranding en verwering. Van artefacten
zijn het type artefact, het gewicht en de
exacte afmetingen bepaald. In totaal zijn er
38 stenen geselecteerd en gedetermineerd,
(tabel 6.2.1).
Vrijwel al het materiaal is verzameld uit de
laag direct boven het sporenniveau, ofwel de
onderkant van het esdek.
De vraag in het programma van eisen
waarop het natuursteen antwoorden zou
kunnen geven luidt:
-Wijzen sporen en vondsten op de aanwezigheid
van een ambachtelijke productie?
steensoort aantal
zandsteen 18
kwartsiet 6
graniet 4
kw zandsteen 3
lei 2
tefriet 2
gangkwarts 1
gneis 1
lydiet 1
totaal 38
Tabel 6.2.1 Aantal artefacten per steensoort
ADC ArcheoProjecten Rapport 413 Enschede, Usseler Es
34