Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

- Holten zijn regelmatig gedeeltelijk verstoord, dicht gedrukt of grotendeels opgevuld
met zowel dekzandkorrels als humeus materiaal.
Slijpplaatmonster Usseler Es West 5,5 – 20,5 cm diepte (slijpplaatno. 5001)
Bij deze slijpplaat gaat het om de bovenkant de grijsbruine cultuurlaag en de overgang
naar het daarboven gelegen plaggendek. Deze overgang is diffuus en heeft een golvend
verloop. De overgang van het plaggendek naar de grijsbruine cultuurlaag begint op ca. 7
cm onder de bovenrand van de brede aangeleverde monsterbak. De grijsbruine
cultuurlaag is hier wat anders van samenstelling dan in de hiervoor beschreven slijpplaat.
Bodemmateriaal
Het bodemmateriaal in de grijsbruine laag is een dekzand waarin een goed ontwikkelde
zwartige bruine moderhumus aanwezig is, die bestaat uit accumulaties van ellipsvormige
excrementen van de mesofauna (50-80 µm breed) die vrijwel alle holten tussen de
zandkorrels opvullen.
Het bodemmateriaal in plaggendek bestaat uit een bruinzwarte humeuze, licht lemige
grondmassa die veel dekzandkorrels bevat. Verhouding beide componenten ca. 50:50. Dit
is een wat armer type mull humus
Holten
De holten in de grijsbruine cultuurlaag bestaan uit pakkingholten tussen zowel de
zandkorrels als de excrementen van de moder humus en biologische holten. Dit zijn
voornamelijk onregelmatige dier- en wortelgangen tot 2 mm breed. Daarnaast komt een
enkele bewerkingsholten voor, ontstaan door grondbewerkingen. De bewerkingsholten
zijn daarna voor het grootste deel door wortels en bodemfauna gemodificeerd of
opgevuld met excrementen
De holten in het plaggendek bestaan voornamelijk uit onregelmatige wortel- en
diergangen tot ca. 3 mm ø. Ook hier komen bewerkingsholten voor, waarvan een groot
deel door wortels en bodemfauna is gemodificeerd.
Verschijnselen
In het bodemmateriaal in de grijsbruine laag komen de volgende verschijnselen voor:
- Afgeronde, vaak verbrokkelde, verkoolde organische resten tot 1,5 mm lengte komen
regelmatig voor ingebed in het bodemmateriaal. Voor zover herkenbaar zijn dit
verbrande resten van een kruidvegetatie c.q. gewassen.
- Regelmatig komen lokaal, min of meer verkneedde clusters van ellipsvormige
excrementen van mesofauna (50-80 µm breed) voor. Soms zijn korrels dekzand
ingebed in dit humeuze materiaal. Dit is veroorzaakt door lokale externe druk van
grondbewerkingen of betredingen.
- In excrementen van de moderhumus komen vaak zwarte pikkels en brokjes voor,
afkomstig van verkoold organisch materiaal, waardoor deze zo grijs van kleur zijn.
- Regelmatig zijn gangen geheel opgevuld met door de mesofauna zelf min of meer
samengeperste ellipsvormige excrementen van hetzelfde type als de moderhumus.
- Enkele willekeurig aanwezige sclerotia, zeer waarschijnlijk sporenkapsels van varens.
- Een enkele wortelholte met restanten van wortels van een kruidlaag vegetatie.
4