Bijlage 15 Archeologie - ruimtelijkeplannen.enschede.nl ...

BAAC bv Aanvullend Archeologisch Onderzoek Enschede, Usseler es
Vindplaats A, deelgebied 1, proefsleuf 9: nederzetting uit de Romeinse Tijd
Vindplaats B, deelgebied 1, proefsleuven 14, 17 en 18: mogelijke nederzetting Bronstijd-
IJzertijd
Vindplaats C, deelgebied 2, proefsleuven 7 en 8: nederzetting IJzertijd-Romeinse Tijd
Vindplaats D, deelgebied 2, proefsleuf 7: nederzetting Middeleeuwen
Vindplaats E, deelgebied 3, proefsleuf 6: nederzetting Romeinse Tijd-Middeleeuwen
Vindplaats F, deelgebied 5, proefsleuven 20 en 21: mogelijke nederzetting Middeleeuwen
Vindplaats G, deelgebied 6, proefsleuven 1 en 2: nederzetting Middeleeuwen
Deze vindplaatsen worden in het volgende hoofdstuk afzonderlijk gewaardeerd.
- Hoe is het gesteld met de gaafheid, zowel in horizontale als in verticale zin, en met de
conserveringsgraad van het bodemarchief ter plaatse?
Op de al eerder genoemde verstoring in proefsleuf 10 en 12 na, en enkele diepploegsporen
in onder andere sleuf 3 en 21, is de bodemopbouw in het onderzoeksgebied intact. De
sporen uit de Middeleeuwen en de periode daarvoor zijn door het esdek goed afgedekt en
beschermd. De conservering van steen en aardewerk is goed te noemen, botmateriaal en
organische resten zijn niet aangetroffen. Deze laatste kunnen nog aanwezig zijn in diepe
sporen, zoals de waterputten in deelgebied 6 en proefsleuf 7.
- Hoe dragen de fysisch geografische gegevens uit dit onderzoek bij aan het bestaande
beeld van de bodemopbouw op de Usseler Es?
De fysisch geografische gegevens uit het aanvullende onderzoek komen vrijwel geheel
overeen met die uit de voorafgaande onderzoeken. Enigszins verrassend was de
aanwezigheid van een E-horizont in proefsleuf 2. Dit geeft aan dat voorafgaand aan
ingrijpende agrarische activiteiten de bodem aanzienlijk moet zijn opgehoogd. In de overige
sleuven is de E-horizont (en vaak ook de B-horizont) in de akkerlaag opgenomen.
Afb. 23: de E-horizont in proefsleuf 2.
- Wat is de aard, omvang en kwaliteit van de archeologische sporen en sporenclusters?
Deze vraag wordt per vindplaats beantwoord.
Vindplaats A maakt deel uit van een nederzetting uit de Romeinse Tijd. Behalve enkele
paalsporen van een niet herkenbare structuur gaat het hierbij om een hutkom en een
waterput. De totale omvang van de vindplaats is onbekend, hoewel de omliggende
proefsleuven geen duidelijke sporen uit dezelfde periode bevatten. De kwaliteit van de
vindplaats is goed, de sporen zijn nog goed intact en onverstoord.
Vindplaats B is een mogelijke nederzetting uit de Bronstijd/IJzertijd. De datering van deze
mogelijke nederzetting is afgeleid van het gebouw dat in proefsleuf 17 is aangetroffen.
Gezien de afmetingen, plaatsing van de palen en de grootte van de sporen is het een
gebouw van het type Elp of Hijken. 22 De datering van dit gebouwtype ligt tussen 1200 en
250 voor Chr. Opvallend aan dit gebouw is dat de binnenstijlen dichter op elkaar staan als
de wandpalen. Dit is onder andere ook het geval met de boerderijen van het type Elp die
aangetroffen zijn in Emmerhout (gebouw 1, 7) en Elp (gebouw 7, 12). Deze opvallende
plaatsing komt soms nog voor bij het type Hijken. 23
De omvang van de vindplaats is onbekend, vooralsnog wordt er rekening mee gehouden
dat de haardkuilen uit sleuf 14 en 18 tot dit cluster behoren. De kwaliteit is goed, zelfs de
relatief ondiepe paalsporen die tot het huis behoren zijn bewaard gebleven.
22 Huijts 1992.
23 Zie ook huis 22 in Dalfsen, Blom/Wyns/Van der Velde 2006.
Concept versie 4 augustus 2008 20